DD6-8213-43/WK/06/249 - Wydatki poniesione na utrzymanie drogi publicznej a koszty uzyskania przychodów.

W związku z otrzymanym pismem w sprawie partycypacji w kosztach przebudowy drogi publicznej przedstawiam stanowisko Ministerstwa Finansów w tej kwestii:

Jak wynika z pisma, problem dotyczy uznania za koszt podatkowy poniesionych przez podatników wydatków związanych z przebudową drogi publicznej.

Zgodnie z art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (updop) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Aby wydatek można było uznać za koszt podatkowy, to między nim a osiągniętym przychodem musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy. O związku takim można mówić, gdy wydatek bezpośrednio wpływa na osiągnięcie konkretnego przychodu. Nie zawsze jednak poniesiony wydatek, choć pozostaje on niewątpliwie w związku z prowadzoną działalnością, można powiązać z konkretnym przychodem.

Są bowiem wydatki, które tylko pośrednio pozostają w związku gospodarczym z przychodem. W świetle orzecznictwa NSA (np. wyrok z 19 stycznia 2000 r., sygn. akt I SA/Wr 825/98) wydatki tego rodzaju również mogą być uznawane za koszty podatkowe. Takiego rodzaju wydatkami są m.in. wydatki ponoszone przez podatnika mające na celu utrzymanie w należytym stanie drogi publicznej w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo usytuowane jest obok tej drogi i korzystanie z niej jest istotne dla prawidłowego jego funkcjonowania. Zapewnia ona bowiem sprawny transport materiałów do produkcji oraz wytworzonych produktów, a także sprzyja bezpieczeństwu dojeżdżających do pracy pracowników.

Nie ulega wątpliwości, iż droga publiczna, w przebudowie której partycypuje przedsiębiorstwo, nie stanowi środka trwałego podatnika. Wątpliwości pojawiają się natomiast w przypadku, gdy partycypację w kosztach przebudowy drogi traktuje się jako inwestycję w obcym środku trwałym (art. 16a ust. 2 pkt 1 updop).

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, podobnie zresztą jak i ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie definiuje wprawdzie wprost pojęcia "inwestycji w obcym środku trwałym", to jednak w praktyce przyjmuje się, że taką inwestycją są nakłady poniesione na ulepszenie środka trwałego, który używany jest na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Są to zatem poniesione wydatki mające na celu przystosowanie środka trwałego do używania go przez podatnika.

Umowa o partycypację w kosztach budowy drogi publicznej, zawarta pomiędzy podatnikiem a jej właścicielem (np. samorządem gminy), nie jest umową, na podstawie której droga ta została przyjęta przez podatnika do używania. Nie przesądza tego również fakt zwiększonej, w stosunku do innych użytkowników, częstotliwości korzystania z drogi przez podatnika.

Z tego też względu, zdaniem Ministerstwa Finansów, wydatki związane z nakładami podatnika na utrzymanie (przebudowę) drogi publicznej nie stanowią inwestycji w obcym środku trwałym, a tym samym nie mogą być rozliczane w formie odpisów amortyzacyjnych.

Wydatki takie mogą natomiast stanowić koszt podatkowy, na podstawie przepisu art. 15 ust. 1 updop, o ile podatnik wykaże spełnienie dwóch wspomnianych wyżej warunków, tzn. związku ze swoją działalnością oraz co najmniej pośredniego związku z "celem uzyskania przychodów".