DD6.054.7.2017 - Stanowisko MF w sprawie odmowy prawa do ulgi na innowacje

Odpowiadając na interpelację nr 10944 Państwa posłów Pawła Pudłowskiego, Pawła Kobylińskiego, Joanny Schmidt, Korneli Wróblewskiej, Marty Golbik, Jerzego Meysztowicza, Joanny Augustynowskiej, Elżbiety Stępień, Marka Sowy, Pauliny Hennig-Kloski, Moniki Rosy oraz Michała Jarosa, w sprawie wątpliwości dotyczących znowelizowanych przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowych od osób fizycznych 1 oraz ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych 2 , w przedmiocie ulgi na działalność badawczo-rozwojową, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Jak wynika z interpelacji, wątpliwości dotyczą możliwości i zasad korzystania przez podatników z ulgi na działalność badawczo-rozwojową w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych w postaci wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli dotyczą one pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej. Państwo posłowie wskazali, iż w interpretacjach indywidualnych podatnikom odmawia się prawa do ulgi, jeśli w umowie o pracę nie zapisano wprost, że zatrudnia się daną osobę "w celu" prowadzenia działalności B+R. W ocenie Państwa posłów przepisy są interpretowane w sposób zawężający, np. uzależniając odliczenie kosztów pracy od zapisów w umowie o pracę oraz prowadzenia szczegółowej ewidencji czasu pracy. Jednocześnie jak wskazano w interpelacji " (...) same przepisy nie wymagają wprost godzinowej ewidencji, by odróżnić czas poświęcony na działalność B+R i na inne zadania.".

W związku z powyższym zwrócono się z prośbą o odpowiedź na następujące pytania:

Na wstępie należy zwrócić uwagę, iż stosownie do art. 18d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, od podstawy opodatkowania odlicza się koszty uzyskania przychodów poniesione przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową, zwane "kosztami kwalifikowanymi". Jednocześnie zgodnie z art. 9 ust. 1b tej ustawy, podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z odliczenia, o którym mowa w art. 18d, są obowiązani w prowadzonej ewidencji, wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej. Analogiczne zasady dotyczące ulgi na działalność B+R obowiązują również na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powołane przepisy wskazują zatem, iż odliczeniu w ramach ulgi na działalność B+R podlegają koszty poniesione na taką działalność i podatnicy muszą w prowadzonej przez siebie ewidencji rachunkowej wyodrębnić te koszty, które zostały poniesione na działalność B+R.

Należy również zauważyć, iż każde zwolnienie podatkowe, czy ulga w podatku dochodowym ma charakter wyjątkowy i stanowi odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania (por. wyrok NSA z dnia 19 lipca 2000 r., sygn. akt I SA/Wr 2029/97, czy wyrok SN z dnia 7 maja 1997 r. sygn. akt III RN 22/97). Zwolnienie podatkowe z jednej strony zmniejsza obciążenia fiskalne podatnika, z drugiej zaś dochody sektora finansów publicznych. W konsekwencji wszelkie przepisy prawa podatkowego dotyczące szeroko rozumianych preferencji podatkowych należy wykładać ściśle, co wyklucza stosowanie zarówno wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej.

Podkreślenia wymaga, iż podatnicy w celu uzyskania wykładni prawa, mogą wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Przy czym interpretacja indywidualna dotyczy konkretnego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), który jest przedstawiany przez podatnika we wniosku o wydanie interpretacji. Stąd też stanowisko organu podatkowego wyrażone w takiej interpretacji jest w dużej mierze uzależnione od sposobu i zakresu opisu takiego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Wydawane interpretacje indywidualne podlegają także weryfikacji. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa 3 , Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość. Również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej może z urzędu zmienić interpretację indywidualną na etapie rozpatrywania wezwania do usunięcia naruszenia prawa. W przypadku zatem ewentualnego stwierdzenia, iż wydana interpretacja indywidualna jest niezgodna z przepisami, może ona zostać zmieniona.

Pragnę zwrócić uwagę Państwa posłów, iż zastosowanie się do interpretacji indywidualnej przed jej zmianą, stwierdzeniem jej wygaśnięcia lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną nie może szkodzić wnioskodawcy, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej. Ponadto zgodnie z ustawą - Ordynacja podatkowa, podatnicy mogą złożyć korektę deklaracji. Stąd też trudno jest mówić o tym, iż podatnicy poniosą stratę w wyniku konkretnej interpretacji przepisów. Ponadto podkreślenia wymaga, iż ulga na działalność B+R jest dodatkowym elementem wsparcia - podatnicy koszty z tytułu wynagrodzeń zaliczają do kosztów uzyskania przychodów, a ulga umożliwia dokonanie dodatkowego odliczenia. Tym samym trudno jest mówić o stratach dla podatników prowadzących działalność, jak również o ewentualnych pozwach sądowych w związku z wydawanymi interpretacjami indywidualnymi, które to interpretacje, jak to wskazano powyżej, podlegają weryfikacji pod kątem ich prawidłowości.

W przypadku natomiast zagadnienia dotyczącego tego, czy Ministerstwu Finansów (Ministerstwu Rozwoju) nie zależy na innowacyjności polskiej gospodarki, pragnę poinformować, iż w ostatnim czasie jest podejmowanych szereg działań, które skierowane są właśnie na wzrost innowacyjności polskiej gospodarki. Przykładem tego jest m.in. omawiana ulga na działalność B+R, która od 2017 r. została zmodyfikowana poprzez rozszerzenie katalogu kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu, podwyższenie limitów odliczenia (do 50% lub 30% kosztów kwalifikowanych), wydłużenie okresu odliczenia niewykorzystanej ulgi, czy też wprowadzenie tzw. zwrotu gotówkowego dla nowych, innowacyjnych, przedsiębiorstw. Wprowadzono także zmiany przepisów podatkowych związane z komercjalizacją własności intelektualnej, tj. wniesienie jej przez podmiot komercjalizujący aportem do spółki - od 2017 r. operacja taka nie powoduje powstania przychodu po stronie podmiotu wnoszącego taki aport.

Również inne podejmowane działania skierowane są na rozwój innowacyjności i nowoczesnych technologii. Jednym z kluczowych elementów tego jest Plan na rzecz odpowiedzialnego rozwoju. Jednym z filarów tego Plany jest rozwój innowacyjnych przedsiębiorców - podejmowane będą działania ograniczające bariery prawne dla przedsiębiorców oraz ułatwiające współpracę przy innowacyjnych projektach. Dokonane zostaną także inne zmiany, np. dotyczące ustawy o innowacyjności, czy instytutów badawczo-rozwojowych.

Kolejnym przykładem tego, że innowacyjność jest jednym z kluczowych elementów rozwoju i wsparcia ze strony Rządu jest kongres CEE Innovators Summit, który 28 marca br. odbył się w Warszawie z udziałem Premierów Państw Grupy Wyszehradzkiej. Podczas tego kongresu została podpisana Deklaracja Warszawska dotycząca innowacyjności. W dokumencie tym znalazły się m.in. następujące zagadnienia:

* wymiana najlepszych praktyk w dziedzinie badań i rozwoju oraz innowacyjności (B+R+I),

* zwiększenie liczby ponadnarodowych projektów w zakresie badań i rozwoju realizowanych przez instytucje naukowo-badawcze oraz przedsiębiorstwa z państw wyszehradzkich,

* wydzielenie dedykowanej linii budżetowej w ramach Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego ukierunkowanego na realizację wspólnych projektów w obszarze B+R+I,

* wzmocnienie i rozszerzenie współpracy regionalnej klastrów i start-upów.

Reasumując rozwój innowacyjności polskiej gospodarki jest jednym z priorytetowych działań prowadzonych zarówno przez Ministerstwo Finansów, jak i Ministerstwo Rozwoju.