DD5-8213-110/AK/06/1728 - Możliwość uznania za koszt uzyskania przychodów składek członkowskich opłacanych przez pracodawcę.

W związku z pismem Nr (...) w sprawie możliwości uznania za koszt uzyskania przychodów składek członkowskich opłacanych przez pracodawcę za swoich pracowników z tytułu ich przynależności do izby inżynierów budownictwa, składek członkowskich w Urzędzie Patentowym w Polsce i Urzędzie Patentu Europejskiego, poniżej przedstawiam stanowisko Ministerstwa Finansów w tej kwestii:

W obowiązującym do końca 1994 r. art. 16 ust. 1 pkt 35 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej zwanej "updop") ustawodawca uzależniał możliwość zaliczenia wydatków ponoszonych na rzecz pracowników do kosztów podatkowych od tego, czy obowiązek ich poniesienia przez pracodawcę wynikał z ustaw lub innych aktów prawnych.

Z dniem 1 stycznia 1995 r. przepis ten został uchylony i od tej daty do kosztów uzyskania przychodów pracodawca zaliczać może również te wydatki, których obowiązek poniesienia na rzecz pracownika nie wynika z żadnych aktów prawnych. Muszą jednak być przy tym spełnione ogólne warunki zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów, wynikające z treści art. 15 ust. 1 tej ustawy, to jest istnieć musi związek pomiędzy poniesionymi przez podatnika wydatkami a uzyskiwanymi przychodami. Nie podlegają zaś zaliczeniu do kosztów te wydatki pracodawcy na rzecz pracowników, które wskazane zostały w art. 16 ust. 1 updop.

W orzecznictwie NSA ugruntował się pogląd, iż pracodawca może zaliczyć do kosztów te wydatki ponoszone na rzecz pracowników, które pozostają w związku z prowadzoną przez pracodawcę działalnością i z uzyskiwanymi z niej przychodami. Między innymi w wyroku z dnia 3 marca 1999 r. NSA stwierdził, że "od 1 stycznia 1995 r. wszelkie wydatki ponoszone na rzecz pracowników przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych, pozostające w związku z uzyskaniem przychodu, stanowią koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.pr." (sygn. akt 471/98).

Jednocześnie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej zwanej "updof") ustawodawca określił, iż za przychody ze stosunku pracy uważa się także świadczenia pieniężne ponoszone przez pracodawcę za pracownika (art. 12 ust. 1 updof). Skoro więc ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nakazuje świadczenia pieniężne, ponoszone przez pracodawcę za pracownika, kwalifikować jako wynagrodzenie tego pracownika ze stosunku pracy, to wykładnia systemowa nakazuje, aby również na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych świadczenia te uznawać jako składnik wynagrodzenia pracownika.

W związku z tym Ministerstwo Finansów stoi na stanowisku, iż opłacone przez pracodawcę składki za pracowników z tytułu ich przynależności do izby inżynierów budownictwa oraz składki członkowskie w Urzędzie Patentowym w Polsce i Urzędzie Patentu Europejskiego, jeżeli przynależność tych pracowników do takiej izby lub urzędu jest bezpośrednio związana z zakresem czynności tego pracownika, wykonywanych dla tego pracodawcy w ramach stosunku pracy, mogą być przez pracodawcę zaliczone do kosztów podatkowych. Do składek tych nie będą miały zastosowania postanowienia art. 16 ust. 1 pkt 37 updop, gdyż przepis ten dotyczy przynależności podatnika do określonych organizacji, a nie przynależności pracowników podatnika do takich organizacji.

Jednocześnie równowartość wspomnianych wydatków ponoszonych przez pracodawcę z tytułu opłaconych za pracowników składek stanowić będzie przychód tych pracowników ze stosunku pracy i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.