DD3.8222.2.43.1.2016.IMD

Na podstawie art. 14e § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), Minister Finansów zmienia, jako nieprawidłową, wydaną przez Ministra Finansów w dnia 23 maja 2016 r. zmianę interpretacji indywidualnej Nr DD3.8222.2.43.2016.IMD stwierdzającą nieprawidłowość wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu interpretacji indywidualnej z dnia 22 kwietnia 2014 r. Nr ILPB2/415-124/14-2/WM uznając, że stanowisko Pani (Wnioskodawczyni) przedstawione we wniosku złożonym w dniu 28 stycznia 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi na dzieci - jest prawidłowe.

W dniu 28 stycznia 2014 r. Wnioskodawczyni złożyła wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w jej indywidualnej sprawie.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawczyni przedstawiła następujący stan faktyczny.

Siostra Wnioskodawczyni, urodzona w dniu 16 maja 1952 r., mająca obecnie 61 lat, jest osobą od urodzenia niepełnosprawną umysłowo i fizycznie. Nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji. Wymaga całodobowej opieki. W ostatnich latach stan siostry znacznie się pogorszył. Nasiliła się niewydolność układu oddechowego przez co założona została rurka tracheotomijna, którą należy często czyścić i odsysać.

W ostatnim czasie siostra przeszła również skomplikowaną operację stawu biodrowego i kości udowej przez co jest osobą leżącą stale w łóżku. Niestety istnieje duże prawdopodobieństwo, że już nigdy nie będzie samodzielnie chodzić.

Po śmierci taty, Wnioskodawczyni wspólnie z mamą i mężem opiekowała się siostrą. Gdy umarła również mama wspólnie z mężem przejęła całkowicie opiekę nad siostrą. Siostra, czternastoletni syn Wnioskodawczyni i mąż stanowi jedną rodzinę i tworzy jedno gospodarstwo domowe. Siostrę traktuje, jak własne dziecko, zapewniając Jej jak najlepsze warunki życia. W 2010 r., na mocy decyzji sądu, siostra Wnioskodawczyni została całkowicie ubezwłasnowolniona, a w dniu 30 maja 2010 r. sąd ustanowił opiekunami prawnymi Wnioskodawczynię i Jej małżonka.

Mąż nie może podjąć pracy w pełnym wymiarze, gdyż opieka nad siostrą wymaga dużej siły fizycznej, przez co zmuszony był przejąć większość obowiązków pielęgnacyjnych.

Po śmierci rodziców siostra otrzymuje rentę rodzinną oraz dodatek pielęgnacyjny z ZUS.

Rozliczając podatek dochodowy od osób fizycznych uznaliśmy, że możemy skorzystać z ulgi prorodzinnej na siostrę.

Interpretując przepisy dotyczące tej ulgi telefonicznie Wnioskodawczyni uzyskała pozytywną opinię w Urzędzie Skarbowym. Sugerowała się również interpretacjami Izby Skarbowej w Łodzi w bliźniaczo podobnych sprawach, opublikowanymi w internecie. Dlatego też składając PIT-37 za rok 2010 skorzystała z ulgi za okres od dnia 1 lipca, czyli od momentu ustanowienia opiekunem prawny Wnioskodawczynię i Jej małżonka.

Z takiej ulgi Wnioskodawczyni skorzystała również za cały rok 2011 r. i 2012.

W październiku 2013 r. wezwano nas do Urzędu Skarbowego, gdzie pracownica tego urzędu poinformowała nas, że ulga prorodzinna z tytułu opieki nad pełnoletnią, całkowicie ubezwłasnowolnioną siostrą, której jesteśmy opiekunami prawnymi, nam się nie należy. Pani nie potrafiła podać konkretnego powodu dlaczego ulga nam nie przysługuje. Powiedziała jedynie, że przysługuje ona małoletnim dzieciom bez dochodów.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni zadała następujące pytanie:

Czy jako opiekunowie prawni osoby dorosłej, niepełnosprawnej i ubezwłasnowolnionej całkowicie, składając PIT-37 możemy skorzystać z ulgi prorodzinnej?

Zdaniem Wnioskodawczyni z interpretacji art. 27f ust. 1 pkt 2 ulga przysługuje podatnikowi, który pełni funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało. Wynika z tego, że jako podatnik Wnioskodawczyni nie musi mieć ustanowionej rodziny zastępczej, gdyż Wnioskodawczyni jest opiekunem prawnym.

Artykuł 6 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy mówi, że ulga przysługuje podatnikowi, który sprawował opiekę nad osobą bez względu na wiek, która zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywała rentę socjalną lub zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny.

Siostra Wnioskodawczyni otrzymuje rentę rodzinną po zmarłych rodzicach oraz dodatek pielęgnacyjny. Oboje rodzice nie żyją dlatego Wnioskodawczyni uważa że, jako opiekun prawny ustanowiony na mocy orzeczenia sądowego powinna móc przejąć pełnię praw przysługujących rodzinom niepełnosprawnych dzieci, czyli ulgę prorodzinną, gdyż preferencje te przysługują rodzicom bądź opiekunom prawnym niepełnosprawnych dzieci bez względu na wiek.

Zdaniem Wnioskodawczyni z odliczenia na dorosłe dzieci ulgi prorodzinnej mogą w ramach ulgi korzystać podatnicy (nie tylko rodzice) utrzymujący pełnoletnie dzieci w związku z wykonywaniem przez takie osoby ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego. Obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Na Wnioskodawczyni, jako siostrze ciąży również obowiązek alimentacyjny. Wnioskodawczyni podnosi, że obowiązek alimentacyjny, to obowiązek dostarczania środków do życia, utrzymania, a także opieki. Siostra mieszka z Wnioskodawczynią i Jej rodziną, jest pod całodobową opieką i w części na utrzymaniu Wnioskodawczyni.

W ocenie Wnioskodawczyni oznacza to, że spełnia warunki do skorzystania z ulgi prorodzinnej na niepełnosprawną siostrę zwłaszcza, że ulga na osobę niepełnosprawną przysługuje bez względu na wiek, co oznacza, że może dotyczyć osoby w starszym wieku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu - działając w imieniu Ministra Finansów - w dniu 22 kwietnia 2014 r. wydał interpretacją indywidualną Nr ILPB2/415-124/14-2/WM, w której uznał, że stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe. W dniu 23 maja 2016 r. Minister Finansów zmienił z urzędu ww. interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe (zmiana interpretacji indywidualnej DD3.8222.2.43.2016.IMD).

Po ponownym zapoznaniu się ze stanem faktycznym opisanym we wniosku złożonym w dniu 28 stycznia 2014 r., stwierdzam co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

W myśl art. 27f ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym w latach 2010- 2012, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1.

Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

Stosownie natomiast do art. 27f ust. 2 pkt 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

Na mocy art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Natomiast stosownie do art. 27f ust. 6 ustawy, przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Ponadto na podstawie art. 27f ust. 7 przepisy art. 6 ust. 8 i 9 ustawy stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w art. 27f ust. 1 i 6 ustawy.

Z kolei w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy, mowa jest o dzieciach:

* bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną;

* do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Biorąc pod uwagę powyższe, uprawnionymi do skorzystania z ulgi są zatem podatnicy, którzy spełnili poniższe przesłanki tj.:

* osiągali dochody opodatkowane wg skali podatkowej,

* wykonywali władzę rodzicielską, pełnili funkcje opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub sprawowali opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą,

* utrzymywali pełnoletnie dziecko w związku z wykonywaniem przez siebie ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej,

* wykażą podatek (po odliczeniu składki na ubezpieczenia zdrowotne).

Mając na uwadze treść art. 6 ust. 4 w związku z art. 27f ust. 6 ustawy należy stwierdzić, że uprawnienie do ulgi związane jest nie tylko z wykonywaniem przez podatnika władzy rodzicielskiej czy pełnieniem funkcji opiekuna prawnego bądź sprawowaniem opieki przez pełnienie funkcji rodziny zastępczej wobec dzieci małoletnich, o których mowa w art. 27f ust. 1 ustawy, ale również przysługuje w stosunku do dzieci:

* bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

* do ukończenia 25 roku życia uczących się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

W świetle powyższego należy uznać, że na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy podatnik ma prawo odliczyć kwotę ulgi na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym m.in. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, a na podstawie art. 27f ust. 6 ustawy pozostające na utrzymaniu pełnoletnie dziecko, o którym mowa m.in. w art. 6 ust. 4 pkt 2 (dziecko bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną), w związku z wykonywaniem przez tego podatnika ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Stosownie do postanowień art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082, z późn. zm.) obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Z uwagi na to, iż po śmierci rodziców na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek alimentacyjny (tj. obowiązek dostarczania środków do życia, utrzymania, a także opieki) a siostra zamieszkuje z Wnioskodawczynią i Jej rodziną oraz jest pod całodobową opieką i na utrzymaniu Wnioskodawczyni, należy uznać, iż spełnione zostały warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia na niepełnosprawną siostrę.

Z tych też względów należało zmienić z urzędu zmianę interpretacji indywidualnej z dnia 23 maja 2016 r. Nr DD3.8222.2.43.2016.IMD. Zmiana interpretacji indywidualnej dotyczy stanu faktycznego oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.