DD3.8222.2.288.2015.MCA

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 i 699) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 25 czerwca 2012 r. Nr IBPB II/1/415-264/12/AŻ, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Ośrodka Pomocy Społecznej w X. (Wnioskodawca) przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2012 r. (data wpływu 13 marca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 czerwca 2012 r. (data wpływu 11 czerwca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych od przychodu z tytułu uczestnictwa w szkoleniu członków zespołu interdyscyplinarnego niebędących pracownikami Wnioskodawcy:

* w zakresie braku obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy przez ww. osoby do kasy lub na konto Wnioskodawcy - jest prawidłowe,

* w pozostałym zakresie - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 marca 2012 r. Wnioskodawca złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w jego indywidualnej sprawie.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełnionym pismem z dnia 5 czerwca 2012 r., Wnioskodawca przedstawił następujące zdarzenie przyszłe:

Zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.) lub ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.), są zobowiązane do podejmowania działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności w ramach pracy w zespołach interdyscyplinarnych.

W myśl art. 9a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, prowadzenie działań związanych z przemocą w rodzinie związane jest z pracą zespołu interdyscyplinarnego. W celu realizacji tego typu zadania Burmistrz Gminy w formie zarządzenia nr 2/2011 z dnia 3 stycznia 2011 r. powołał Gminny Zespół Interdyscyplinarny, który realizuje zadanie przy Wnioskodawcy. W skład zespołu wchodzą przedstawiciele jednostek organizacji pomocy społecznej: Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, policja, oświata, ochrona zdrowia, osoby niebędące pracownikami pomocy społecznej oraz pozostali wymienieni w art. 9a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

Członkowie zespołu interdyscyplinarnego biorą udział w szkoleniach mających na celu pogłębienie wiedzy merytorycznej oraz mają służyć lepszemu wypełnianiu przez nich społecznych obowiązków. Członkowie zespołu niebędący pracownikami za pracę w zespole nie otrzymują wynagrodzenia. Faktury za koszt prowadzonych szkoleń zostaną wystawione na Wnioskodawcę i płacone będą również przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca wskazał, iż szkolenie członków zespołu interdyscyplinarnego niebędących pracownikami nie odbywa się w ramach projektów rządowych, lecz jest zadaniem gminy wynikającym z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zespół interdyscyplinarny realizuje zadania zgodnie z art. 9a i 9b ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy od przychodu za szkolenie członków zespołu interdyscyplinarnego (osób niebędących pracownikami) należy pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, jeśli tak jak pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, skoro członek nie otrzymuje z tego tytułu żadnych środków pieniężnych.

2. Czy członkowie zespołu interdyscyplinarnego (osoby niebędące pracownikami) mają wpłacać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych z własnych środków do kasy lub na konto Wnioskodawcy.

3. W jakiej wysokości zastosować koszty uzyskania przychodu.

4. Na jakim druku PIT i w której pozycji należy wykazać przychód z tytułu szkolenia członka zespołu interdyscyplinarnego.

Zdaniem Wnioskodawcy, zadanie nałożone ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie powierzone uchwałą Rady Miejskiej w X. do realizacji przez Wnioskodawcę jest finansowane w 50% dotacją budżetu państwa i 50% z budżetu gminy. W związku z tym od przychodu za szkolenie członków zespołu interdyscyplinarnego (osób niebędących pracownikami) nie należy pobierać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 114 ww. ustawy. Wnioskodawca stwierdził, iż szkolenie może podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Członek zespołu interdyscyplinarnego nie powinien wpłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych do kasy lub na konto Wnioskodawcy w związku z nieotrzymaniem wynagrodzenia z tytułu udziału w pracach zespołu. Wnioskodawca uważa, iż jeżeli członek zespołu zostałby zmuszony do uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych to najprawdopodobniej zrezygnowałby z pracy w zespole (to jest społeczna praca członka w zespole).

Przed obliczeniem zaliczki należałoby uwzględnić koszty uzyskania przychodu zgodnie z zasadami określonymi w art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc w wysokości 20%. Przychód z tytułu szkolenia członka zespołu niebędącego pracownikiem Wnioskodawcy należy wskazać w informacji PIT-11 w części E dochody podatnika, pobrane zaliczki oraz składki, tj. wiersz 10 "Inne źródła".

W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego za prawidłowe w zakresie wysokości kosztów uzyskania przychodów oraz nieprawidłowe w pozostałej części.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach stwierdzam, co następuje.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych reguluje ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwana dalej "ustawą PIT".

Zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 114 ustawy PIT wolna od podatku jest wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz wartość świadczeń rzeczowych (w naturze) finansowanych lub współfinansowanych ze środków budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego, ze środków agencji rządowych, agencji wykonawczych lub ze środków pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach rządowych programów.

Przytoczony przepis art. 21 ust. 1 pkt 114 ustawy PIT stanowi wyjątek od wyrażonej w art. 9 ust. 1 zasady powszechności opodatkowana. Jednocześnie jest wtórny w stosunku do przedmiotu opodatkowania, gdyż warunkiem zastosowania któregokolwiek ze zwolnień wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy PIT, w tym zwolnienia z pkt 114, jest uprzednie zakwalifikowanie otrzymanych świadczeń do przychodów w rozumieniu przepisów ustawy PIT. O ile bowiem dane świadczenie nie jest przychodem w rozumieniu przepisów ustawy PIT, nie może być objęte zwolnieniem z opodatkowania. Inaczej mówiąc nie można zwolnić z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych czegoś co nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Definicję przychodów zawiera art. 11 ust. 1 ustawy PIT. Przepis ten stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepisy ustawy PIT nie zawierają definicji nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy PIT. Rozumienie tego pojęcia zostało jednak wypracowane w judykaturze.

W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie tego terminu w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż na gruncie tej ustawy, termin "nieodpłatne świadczenie" ma "szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy". W uchwale z dnia 24 maja 2010 r. sygn. akt II FPS 1/10, NSA potwierdził powyższe stanowisko uznając, że ma ono również zastosowanie do podatku dochodowego od osób fizycznych, w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy PIT.

Kwestia rozumienia pojęcia "innych nieodpłatnych świadczeń" - w kontekście świadczeń pracowniczych - była również przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13, stwierdził, iż zdaniem Trybunału, przeprowadzona powyżej analiza pozwala na określenie cech istotnych kategorii "innych nieodpłatnych świadczeń" jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.

Należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

* po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

* po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

* po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów)."

Powyższe oznacza, że mimo szerokiej definicji przychodów zawartej w ustawie PIT nie każde świadczenie spełnione bez ustalonej za nie zapłaty jest nieodpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy PIT. Dotyczy to w szczególności świadczeń przyjętych jako warunek niezbędny do wykonania pracy, których spełnienie - jako celowe i przydatne - leży w interesie świadczeniodawcy a nie świadczeniobiorcy. Tego rodzaju świadczenia nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy PIT, a co za tym idzie nie mają do nich zastosowania zwolnienia wymienione w art. 21 ust. 1 ustawy PIT.

Zgodnie z art. 2 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom m.in. z powodu przemocy w rodzinie (art. 7 pkt 7). Obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą (art. 16 ust. 1).

Stosownie do art. 9a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, gmina podejmuje działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności w ramach pracy w zespole interdyscyplinarnym powoływanym przez wójta, burmistrza albo prezydent miasta. W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia, organizacji pozarządowych. Członkami zespołu są także kuratorzy sądowi oraz mogą nimi być również prokuratorzy oraz przedstawiciele innych podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Zespół interdyscyplinarny działa na podstawie porozumień zawartych między organem wykonawczym gminy a podmiotami, o których mowa w art. 9a ust. 3 lub 5 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy rodziny, czyli np. Policją, oświatą, ochroną zdrowia, prokuraturą.

Obsługę organizacyjno-techniczną zespołu interdyscyplinarnego zapewnia ośrodek pomocy społecznej. Zespół interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach.

Członkowie zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych wykonują zadania w ramach obowiązków służbowych lub zawodowych.

Odnosząc powyższe do informacji przedstawionych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, iż przy Wnioskodawcy działa Gminny Zespół Interdyscyplinarny (GZI), o którym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Został on powołany przez Burmistrza Gminy w drodze zarządzenia. W jego skład wchodzą zarówno pracownicy Wnioskodawcy, jak i osoby, z którymi Wnioskodawcę nie łączy stosunek pracy. Członkowie GZI biorą udział w szkoleniach, których celem jest pogłębienie wiedzy merytorycznej służącej lepszemu wypełnianiu obowiązków związanych z pracą w GZI. Koszty prowadzenia ww. szkoleń finansuje Wnioskodawca, realizujący zadania gminy przeciwdziałające przemocy w rodzinie.

W świetle powyższego oraz wobec jednoznacznego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego wyrażonego w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 uznać należy, że udział członków GZI w szkoleniu organizowanym i finansowanym przez Wnioskodawcę w celu lepszego wykonywania zadań w ramach pracy zespołu, nie generuje po stronie jego uczestników przychodu w rozumieniu ustawy PIT. Uczestnictwo w tego rodzaju szkoleniu pozostaje w ścisłym związku z wykonywaniem zadań służbowych lub zawodowych. Ponadto zapewnienie szkolenia leży przede wszystkim w interesie świadczeniodawcy, który bez jego zorganizowania nie mógłby należycie podejmować działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, o których mowa w ustawie o pomocy społecznej oraz ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Tym samym udział członka GZI w szkoleniu zorganizowanym przez Wnioskodawcę nie stanowi przedmiotu opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe oznacza, że na świadczeniodawcy (Wnioskodawcy) nie ciąży obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy, a na członkach GZI nie ciąży obowiązek jej wpłacenia z własnych środków do kasy lub na konto Wnioskodawcy.

Dodatkową konsekwencją uznania, że ww. udział nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy PIT jest brak możliwości zastosowania wobec wartości tego świadczenia (niezależnie od innych aspektów) zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 114 ustawy PIT oraz kosztów uzyskania przychodów wymienionych w art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy PIT, a ponadto brak wymogu jego wykazywania w druku PIT-11.

Z tych też względów, za prawidłowe uznaje się stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym członkowie GZI nie powinni wpłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych do kasy lub na konto Wnioskodawcy w związku z nieotrzymywaniem wynagrodzenia z tytułu udziału w pracach GZI. Nieprawidłowym jest natomiast twierdzenie, że nie należy pobierać zaliczki na podatek, gdyż wartość przychodu z tytułu szkolenia korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 114 ustawy PIT, jak również twierdzenie, że przy obliczaniu zaliczki należałoby uwzględnić koszty uzyskania przychodu zgodnie z zasadami określonymi w art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy PIT, oraz ww. wartość - w przypadku członków GZI niebędących pracownikami Wnioskodawcy - wykazać w informacji PIT-11 w części E w wierszu "Inne źródła".

W świetle powyższego należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 25 czerwca 2012 r. Nr IBPB II/1/415-264/12/AŻ.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.