DD3.8222.2.232.2015.OBQ

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 29 listopada 2012 r. Nr IPPB2/415-804/12-2/AK, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Sp. z o.o. (Wnioskodawca) przedstawione we wniosku z dnia 6 września 2012 r. (data wpływu 10 września 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z organizacją spotkań o charakterze służbowo-integracyjnych dla pracowników, jest:

* prawidłowe w zakresie braku powstania przychodu w związku z udziałem pracownika w części oficjalnej spotkań służbowo-integracyjnych,

* nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

W dniu 10 września 2012 r. Wnioskodawca złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w jego indywidualnej sprawie.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Wnioskodawca przedstawił następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca organizuje różnego rodzaju imprezy dla swoich pracowników. Imprezy finansowane są bądź ze środków obrotowych bądź z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Spółki (zwanego dalej "Funduszem"). Pracownicy uczestniczą w imprezach nieodpłatnie.

Z uwagi na to, że Wnioskodawca zatrudnia ponad 10.000 pracowników w placówkach handlowych znajdujących się na terenie całej Polski często pracownicy dojeżdżają na wybrane przez Wnioskodawcę miejsce spotkania. Przykładowo Wnioskodawca organizuje spotkanie służbowe dla dyrektorów wszystkich sklepów C. wybierając jedno miejsce spotkania (najbardziej dogodne dla wszystkich), itp. Ponieważ dla wielu pracowników spotkanie wiąże się z wyjazdem do innego miasta zdarza się, że Wnioskodawca poza częścią oficjalną spotkania organizuje część nieformalną o charakterze integracyjnym, rozrywkowo-integracyjnym. Tego rodzaju spotkania służbowe połączone z imprezą o charakterze integracyjno-rozrywkowym (dalej "Spotkania Służbowo-Integracyjne") organizowane są również w innych sytuacjach.

Przykładowo Wnioskodawca organizuje np.:

W części oficjalnej spotkań służbowo-integracyjnych udział pracowników jest obowiązkowy (Wnioskodawca uważa bowiem, że są niezbędne dla prawidłowego wykonywania obowiązków służbowych przez pracowników), natomiast w części rozrywkowej, integracyjnej (nieoficjalnej) dobrowolny. Innymi słowy po zakończeniu oficjalnej części spotkania (części służbowej) pracownik sam decyduje, czy chce wziąć udział w części rozrywkowo-integracyjnej, czy np. woli pozostać w pokoju hotelowym.

Podczas spotkań służbowo-integracyjnych pracownicy Wnioskodawcy mogą skorzystać z usług gastronomicznych lub cateringowych świadczonych przez firmy wynajmowane przez Wnioskodawcę. Należy przy tym zaznaczyć, że pracownicy nie mają przydzielonych racji żywnościowych. Każdy z pracowników ma możliwość wyboru, jaki posiłek (artykuł spożywczy) chce zjeść, jakie napoje chce wypić, itp. Wnioskodawca nie ewidencjonuje ilości spożytych przez danego pracownika produktów. Pracownicy mogą również skorzystać, zgodnie z powyższymi przykładami, z zapewnianych "atrakcji" (np. mogą wziąć udział w grze w kręgle, w dyskotece, itp.). Wnioskodawca nie prowadzi ewidencji pozwalającej na ustalenie, który z pracowników z jakich "atrakcji" skorzystał. Jeśli Wnioskodawca zapewnia bezpłatny transport na spotkania służbowo-integracyjne (np. autobus) nie wie, który z pracowników pojechał autobusem, a który własnym samochodem. Autobus jest "podstawiany" w umówione miejsce i zainteresowani pracownicy mogą skorzystać z takiego transportu. Spółka nie prowadzi jednak ewidencji pozwalającej na ustalenie, którzy konkretnie pracownicy przyjechali na spotkanie służbowo-integracyjne autobusem, a którzy skorzystali z innych środków transportu (np. z własnego samochodu). Organizując Spotkania Służbowo-Integracyjne Wnioskodawca zawiera różne umowy z firmami zewnętrznymi. Może się zdarzyć, że Wnioskodawca wybiera jedną firmę zewnętrzną odpowiedzialną za zorganizowanie całości takiego Spotkania. W takim wypadku Wnioskodawca otrzymuje fakturę obejmującą łączny koszt Spotkania Służbowo-Integracyjnego, tj. wynagrodzenie firmy zewnętrznej. W takim wypadku poszczególne koszty związane z imprezą np. koszty wynajmu pomieszczenia, wyżywienia, itp. nie są Wnioskodawcy znane (koszy te firma zewnętrzna uwzględnia przy kalkulacji należnego jej wynagrodzenia). Wnioskodawca może też zdecydować się na organizację Spotkania Służbowo-Integracyjnego samodzielnie. Przykładowo Wnioskodawca wybiera restaurację, w której ma odbyć się Spotkanie Służbowo-Integracyjne pracowników i otrzymuje fakturę za usługę gastronomiczną.

Wnioskodawca pragnie wyjaśnić, że w dniu 25 listopada 2009 r. złożył wniosek o interpretację podatkową dotyczący skutków podatkowych, jakie powstaną u pracowników, którzy wzięli udział w imprezie integracyjnej. Wnioskodawca pytał organ podatkowy, "Czy wzięcie udziału w imprezie integracyjnej zorganizowanej przez pracodawcę prowadzi do powstania u pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji czy Wnioskodawca powinien zwiększać przychody pracowników z tytułu umowy o pracę w związku z tym, że wzięli oni udział w imprezie integracyjnej...". Wnioskodawca prosił też o wyjaśnienie zasad ustalenia tego przychodu. W wyniku złożonego przez Wnioskodawcę wniosku organ podatkowy wydał w dniu 15 lutego 2010 r. interpretację indywidualną znak IPPB2/415-724/09-2/MG, interpretacja ta została przez Wnioskodawcę zaskarżona. Obecnie sprawa czeka na rozstrzygnięcie przez NSA (sygn. akt sprawy przed NSA I FSK 1428/I1). Niemniej, wskazany wniosek nie obejmował Spotkań Służbowo-Integracyjnych, a więc takich imprez, które łączą w sobie elementy służbowe oraz rozrywkowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w przypadku Spotkań Służbowo-Integracyjnych pracownicy w nim uczestniczący uzyskują przychód podlegający opodatkowaniu.

2. Jak należy ustalić ten przychód.

3. Czy wartość poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków związanych z uczestnictwem jej pracowników w części służbowej Spotkania Służbowo - Integracyjnego powinna być doliczana do przychodów pracowników z tytułu umowy o pracę.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku Spotkań Służbowo-Integracyjnych pracownicy w nim uczestniczący uzyskują przychód podlegający opodatkowaniu - do przychodów pracowników należy zaliczyć wartość poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków związanych z organizacją części integracyjno-rozrywkowej tego rodzaju spotkań. Wnioskodawca chcąc ustalić wysokość tego przychodu powinien wydzielić koszty związane z częścią służbową i koszty związane z częścią integracyjną:

* Do kosztów dotyczących części służbowej Wnioskodawca może zaliczyć koszty związane z wynajmem sali, w której odbywa się spotkanie służbowe, koszty wynajmu rzutników, sprzętu nagłaśniającego, koszty drobnego poczęstunku serwowanego w czasie spotkania (kawa, herbata, ciasta, paluszki, owoce, itp.). Jeśli spotkanie służbowe organizowane jest jako spotkanie całodniowe do kosztów spotkania służbowego można także zaliczyć koszt obiadu. Jeśli spotkanie organizowane jest w taki sposób, że wyniki Wnioskodawcy, czy strategia jest omawiana w czasie kolacji (jako podsumowanie spotkania) lub jeśli spotkanie przedłuża się do późnych godzin nocnych - wówczas koszty kolacji również powinny być uznane za koszty części służbowej. Do kosztów części służbowej należy doliczyć też koszty noclegów pracowników, którzy przyjechali na spotkanie oraz koszty transportu pracowników (dowóz pracowników na spotkanie), zwłaszcza jeśli wyjazd na spotkanie odbywa się zgodnie z poleceniem służbowym (delegacja).

* Do kosztów dotyczących części integracyjnej należy zaliczyć wydatki na uroczyste kolacje mające charakter integracyjno-rozrywkowy (nie poświęcone sprawom służbowym), koszty ponoszone na różnego rodzaju atrakcje np. wynajem sali, w której odbywa się dyskoteka, wynajem zespołu muzycznego, DJ, koszty zakupu posiłków i napojów dla pracowników po zakończeniu oficjalnej części spotkania (np. podczas dyskoteki), itp.

Jeśli Wnioskodawca wybiera jedną firmę zewnętrzną odpowiedzialną za zorganizowanie całości Spotkania Służbowo- Integracyjnego i otrzymuje fakturę obejmującą łączny koszt organizacji takiego spotkania Wnioskodawcę powinien dokonać proporcjonalnego podziału kosztów na część integracyjną i służbową. Wnioskodawca może kierować się informacjami uzyskanymi od firmy wewnętrznej, a w razie braku takich informacji może ustalić inny klucz podziału np. wziąć pod uwagę długość trwania części służbowej i integracyjnej, ilość osób uczestniczących w obu częściach spotkania, itp.

Łączne koszty związane z organizacją części integracyjno-rozrywkowej należy podzielić przez liczbę pracowników uprawnionych do udziału w niej (zaproszonych na część integracyjno-rozrywkową) ustalając w ten sposób jednostkowy koszt imprezy (dalej "Jednostkowy Koszt Imprezy"). Do przychodów z umowy o pracę pracowników, którzy brali udział w części integracyjno-rozrywkowej Spotkania Służbowo-Integracyjnego należy doliczyć Jednostkowy Koszt Imprezy. Zdaniem Wnioskodawcy przychodów pracowników nie należy zwiększać o koszty dotyczące organizacji Spotkania odnoszące się do części służbowej.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 Ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wpłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń otrzymywanych w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Zgodnie natomiast z art. 11 ust. 1 Ustawy, co do zasady, przychodami są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Należy jednak mieć na uwadze to, że organizowanie spotkań służbowych jest niezbędne w wypadku firmy o takim rozmiarze jak Wnioskodawca. Spotkania służbowe są potrzebne, aby zapewnić odpowiedni przepływ informacji między pracownikami, czy działami funkcjonującymi w firmie lub poszczególnymi sklepami. Spotkania tego rodzaju są potrzebne do delegowania zadań określonej grupie pracowników, jak również do przedstawienia wyników przeprowadzonych prac, podjętych czynności, itp. Bez organizacji spotkań służbowych nie byłoby możliwe funkcjonowanie firmy.

Jak była o tym mowa pracownicy są zobligowani przez Wnioskodawcę do udziału w części oficjalnej Spotkań Służbowo-Integracyjnych. Są też zobligowani (do przyjazdu na spotkanie, jeśli Wnioskodawca uzna, że spotkanie będzie odbywało się poza miejscowością, w której są oni zatrudnieni. Jak wyjaśniono, z uwagi na to, że pracownicy Wnioskodawcy wykonują prace w różnych miejscowościach (często od siebie odległych) oczywistym jest, że Wnioskodawca musi wybrać jedno miejsce spotkania. Za spotkaniem o charakterze "wyjazdowym" mogą przemawiać też inne względy np. liczba uczestników, chęć odizolowania szkolonych pracowników od wykonywanych przez nich bieżących spraw, itp. W takim wypadku trudno byłoby uznać, że zapewnienie pracownikom noclegu, wyżywienia czy transportu powinno być traktowane jako nieodpłatne świadczenie. Pracownicy wykonują bowiem polecenie służbowe Wnioskodawcy. To z polecenia Wnioskodawcy jako pracodawcy i w jej interesie muszą oni odbywać podróż do miejsca znajdującego się poza ich miejscem zamieszkania, jak też uczestniczyć w długich, niejednokrotnie wielogodzinnych częściach oficjalnych Spotkań Służbowo-Informacyjnych. W związku z tym, Wnioskodawca uważa że pracownik który bierze udział w części służbowej spotkania (nawet jeśli jest ono organizowane w innej miejscowości niż miejsce pracy pracownika) nie otrzymuje nieodpłatnego świadczenia skutkującego powstaniem przychodu.

Pogląd Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w orzeczeniach sądów administracyjnych, świadczy o tym chociażby wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn. II FSK 1388/10 odnoszący się do szkoleń organizowanych dla pracowników. W wyroku tym sąd stwierdził, iż:

"Wartość szkoleń nie stanowi (...) przysporzenia dla osób uczestniczących w tych szkoleniach. Osoby te nie uzyskują bowiem w związku z udziałem w tych szkoleniach wymiernych finansowo korzyści w postaci nowych uprawnień czy kwalifikacji które musiałyby uzyskać we własnym zakresie, ponosząc wydatki na szkolenie. Także zapewnienie im noclegu czy wyżywienia, gdy szkolenie zorganizowane jest poza miejscem zamieszkania tych członków, trudno uznać za nieodpłatne świadczenie, skoro gdyby nie udział w szkoleniu służącym zapewnieniu prawidłowego działania organów samorządu, nie musiałyby płacić za nocleg czy ponosić dodatkowych kosztów związanych z wyżywieniem".

Podobnie wypowiedział się też WSA w Warszawie w wyroku z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. III SA/Wa 1915/07: "Odnosząc ww. definicję do szkoleń (formy pozaszkolne) organizowanych przez pracodawcę lub podmiot, któremu pracodawca zlecił przeprowadzenie szkolenia, w których pracownik bierze udział, a związanych z prawidłowym wykonywaniem bieżącej pracy zdaniem Sądu, nie stanowią one przychodu ze stosunku pracy u pracownika. W niniejszej sytuacji nie następuje żadne przysporzenie na rzecz pracownika. Pracodawca zamawia taką usługę, a firma szkoleniowa ją wykonuje na rzecz pracodawcy, a nie na rzecz pracownika. W związku z powyższym, nie można mówić w takiej sytuacji, że wystąpił przychód u pracownika. (...) Zdaniem Sądu szkolenia związane z bieżącym wykonywaniem pracy są naturalnym składnikiem procesu zatrudnienia i pracy. Ponoszenie wydatków na pracowników z tytułu szkoleń potrzebnych do wykonywania należycie pracy jest, co do zasady dokonywane w interesie samego podmiotu, który zatrudnia pracowników i w celu uzyskania przez niego przychodu".

Analogiczne tezy można również znaleźć w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 12 lutego 2008 r., sygn. I SA/Po 1597/07. Co istotne, powyższe poglądy podzielają również organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 17 lutego 2010 r., znak ILPB1/415-1280/09-4/IM stwierdził, iż: "(...) w sytuacji, gdy szkolenia są niezbędne dla wykonywania obowiązków pracowników, wówczas koszty ich poniesienia przez Wnioskodawcę nie będą stanowić dla pracownika przychodu. (...) wartość bezpłatnego poczęstunku w postaci zakupionych na koszt pracodawcy napoi i usługi gastronomicznej nie stanowi dla pracowników przychodu ze stosunku pracy."

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza również interpretacja wydana przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 listopada 2008 r., znak IPPB2/415-1159/08-4/AK: "Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż pracownicy Wnioskodawcy uczestniczą w szkoleniach, których celem jest podniesienie ich kwalifikacji i poszerzenie umiejętności zawodowych związanych z wykonywaną przez nich pracą. Wobec tego uznać należy, że jeżeli prowadzone szkolenia (w tym koszty zakwaterowania i wyżywienia,) są niezbędne dla wykonywania obowiązków pracowników, wówczas koszty ich poniesienia przez Wnioskodawcę nie będą stanowić dla pracownika przychodu. Zatem Wnioskodawca jako płatnik nie będzie zobowiązany do naliczenia i odprowadzenia z tego tytułu podatku".

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 czerwca 2012 r., znak ILPB2/415-731/09/12-S/ES: "Skoro zatem posiadanie przez członków Izby wiedzy niezbędnej do pracy, np. w komisji rewizyjnej czy sądzie dyscyplinarnym izby leży w interesie okręgowej izby to koszty związane ze szkoleniem tych członków organów izby w związku z tym należy uznać za koszty Jej funkcjonowania. Zatem, jak słusznie zauważył Sąd szkolenia członków należy uznać - jako jeden ze środków zapewniających sprawne funkcjonowanie Izby. W związku z powyższym wartość szkoleń nie stanowi dla osób uczestniczących w tych szkoleniach przysporzenia majątkowego. Wobec tego podzielić należy zdanie Sądu, iż osoby te nie uzyskują wymiernych finansowo korzyści w postaci nowych uprawnień czy kwalifikacji, które musiałyby uzyskać we własnym zakresie, panosząc wydatki na szkolenie. Także zapewnienia im noclegu czy wyżywienia, gdy szkolenie zorganizowane jest poza miejscem zamieszkania tych członków, nie można uznać za nieodpłatne świadczenie."

Powołane wyżej wyroki i interpretacje odnoszą się głównie do organizowania przez pracodawcę wyjazdów mających na celu szkolenie pracowników. Niemniej jest to tylko jeden z rodzajów "zdarzeń o charakterze służbowym", które nie powinny generować przychodu podlegającego opodatkowaniu. Zdaniem Wnioskodawcy tak samo należy potraktować również inne formy Spotkań Służbowo-Integracyjnych opisane w stanie faktycznym wniosku. Łączy je bowiem obowiązek uczestnictwa z uwagi na to, że Wnioskodawca uważa, iż są one niezbędne do należytego wykonywania pracy przez osoby u niej zatrudnione.

O tym, że nie tylko szkolenia są zdarzeniami nie powodującymi powstania nieodpłatnego przychodu u pracowników świadczy rozstrzygnięcie tut. organu - Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 marca 2010 r., znak IPPB1/415-935/09-7/KS:

"Zdaniem Wnioskodawcy wydatki ponoszone przez Spółkę w celu organizacji spotkań z kontrahentami obejmujące wydatki na nabycie napojów, posiłków lub drobnego poczęstunku: nie stanowią dla pracownika lub kontrahenta przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. (...) Głównym celem, dla którego organizowane są spotkania z kontrahentami jest omówienie kwestii biznesowych, w tym ni. in. omówienie przebiegu zleceń aktualnie wykonywanych przez Spółkę, przedstawienie jak największej ilości informacji na temat oferty Spółki ze szczególnym podkreśleniem ich zalet, negocjacja warunków umów, itp. czego efektem może być zawarcie umów sprzedaży. Dzięki przeprowadzonym spotkaniom klient uzyskuje szczegółowe informacje na temat oferowanych przez Spółkę produktów i usług. (...) Pracownicy i kontrahenci nie biorą udziału w spotkaniu jako osoby prywatne ale jako reprezentanci odpowiednio Spółki i spółek kontrahentów. Spotkania te mają charakter służbowy i wchodzą w zakres ich obowiązków. Celem spotkań jest omówienie spraw związanych z działalnością gospodarczą Spółki, a rozmowy są ukierunkowane na kwestie związane z działalnością. Posiłki i napoje stanowiące poczęstunek w czasie spotkań z kontrahentami można zatem traktować po stronie pracowników Spółki jako narzędzie służące prawidłowemu wykonaniu przez nich obowiązków służbowych. W szczególności, zdaniem Spółki brak jest podstaw do twierdzenia, iż usługi gastronomiczne nabywane w celu efektywnego przeprowadzenia spotkania stanowią dla pracowników jakiekolwiek przysporzenie. W konsekwencji wartość tych usług nie stanowi dla pracowników przychodu ze stosunku pracy z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy analogiczna sytuacja występuje po stronie kontrahentów biorących udział w spotkaniu. Należy podkreślić, że uczestnikami spotkania a zatem osobami korzystającymi z oferowanego przez Spółkę poczęstunku nie są przypadkowe osoby fizyczne. Są to osoby które co do zasady są zaangażowane w budowanie i podtrzymywanie relacji handlowych ze Spółką lub mogą stać się potencjalnie partnerami handlowymi Spółki. Zatem przyjazna atmosfera spotkania, której sprzyja wspólne spożywanie posiłku ma wpływ na ewentualne korzyści finansowe płynące dla Spółki ze współpracy z podmiotami reprezentowanymi przez osoby uczestniczące w spotkaniach. W konsekwencji, korzyść z oferowanych napojów i posiłków odnosi przede wszystkim Spółka, nie zaś pracownicy czy osoby reprezentujące kontrahentów Spółki."

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że uzyskanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych możliwe jest jedynie w przypadku, gdy pracownicy rzeczywiście uczestniczą w części rozrywkowo-integracyjnej Spotkania Służbowo-Integracyjnego, odbywającej się po zakończeniu jego części oficjalnej (służbowej). Przychodem jest wówczas Jednostkowy Koszt Imprezy. Podobną opinię (powstawanie przychodu wyłącznie w odniesieniu do części nieobowiązkowej danego spotkania i imprezy i wyłącznie w sytuacji w której pracownik wziął w niej udział) wyraził tut. organ - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 12 grudnia 2011 r., znak IPPB2/415-795/11-4/MG:

"Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka prowadzi działalność polegającą na produkcji kosmetyków. Sprzedaż kosmetyków dokonywana jest poprzez zatrudnionych pracowników - specjalistów handlowców. W celu zwiększenia efektywności sprzedaży pracownicy muszą być szkoleni w zakresie znajomości produktów jak również zastosowania technik sprzedaży i promocji. Spółka nie posiada warunków lokalowych do przeprowadzenia szkolenia, dlatego też organizuje spotkania szkoleniowo - integracyjne te hotelach. Handlowcy są pracownikami terenowymi i zamieszkują na terenie całej Polski. Jednorazowe szkolenie trwa co najmniej 6 godzin, a ponadto dodatkowo poza szkoleniem odbywa się wymiana doświadczeń pomiędzy pracownikami. Każde szkolenie posiada szczegółowy program. Dla uczestników szkolenia zapewniony jest poczęstunek na tak zwanych przerwach kawowych, obiady, kolacje, śniadanie oraz noclegi. Obecność na szkoleniu pracowników zajmujących się sprzedażą produktów jest obowiązkowa. Szkolenia mają charakter integracyjny. Niekiedy w trakcie szkoleń organizowana jest również uroczysta kolacja. Hotel, w którym organizowane są szkolenia udostępnia wszystkim gościom hotelowym, w ramach kosztów zakwaterowania możliwość korzystania z basenu, sauny, odnowy biologicznej, kręgielni i sali bilardowej. Koszt zakwaterowania w hotelu nie jest zależny od faktycznego korzystania z tych usług. Udział w szkoleniach był obowiązkowy dla wszystkich uczestników, natomiast w odniesieniu do zajęć dodatkowych i uroczystej kolacji możliwość uczestniczenia jest fakultatywna. Niektórzy pracownicy po odbytym szkoleniu udawali się do swoich pokoi, a niektórzy korzystali z atrakcji udostępnionych w cenie zakwaterowania przez hotel, natomiast niektórzy brali udział w zajęciach dodatkowych zorganizowanych poza terenem hotelu. Wynagrodzenie za zorganizowane zajęcia dodatkowe ustalane było tu sposób ryczałtowy. W ocenie Spółki nie było możliwe przypisania konkretnej wartości świadczeń na rzecz konkretnych pracowników, a ponadto nie było możliwości ustalenia, kto osiągnął przychód, a jeżeli osiągnął, to w jakiej wysokości, z czym w ocenie organu podatkowego nie można się zgodzić.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż uczestnictwo pracowników w dodatkowych zajęciach odbywających się poza terenem hotelu i uroczystej kolacji podczas organizowanych przez Spółkę spotkań o charakterze szkoleniowo - integracyjnym, powoduje powstanie po stronie pracowników przychodu podlegającego opodatkowaniu z tytułu nieodpłatnych świadczeń ponoszonych za pracownika. Należy zauważyć, iż przedmiotowe szkolenia zawodowe, pomimo że są obowiązkowe, to jak sama Spółka wskazała, mają charakter integracyjny a dodatkowe zajęcia i uroczysta kolacja odbywają się po skończonych szkoleniach. Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że Spółka jako pracodawca nie jest obowiązana, w myśl przepisów powszechnie obowiązującego prawa do organizowania dodatkowych atrakcji po zakończeniu szkolenia. Podkreślenia wymaga fakt, iż o powstaniu przychodu ze stosunku pracy przesądza fakt uczestnictwa pracownika w zajęciach dodatkowych i uroczystej kolacji, o określonej wartości pieniężnej, którego wartość powinna być ustalona według cen ich zakupu, nie można bowiem mówić o powstaniu przychodu w sytuacji, gdy pracownik nie wziął w nich udziału (...).

Reasumując, z tytułu uczestnictwa pracowników w zajęciach dodatkowych zorganizowanych poza terenem hotelu i uroczystej kolacji w czasie wolnym od obowiązkowych szkoleń w trakcie spotkania o charakterze szkoleniowo - integracyjnym, pracownicy Spółki uzyskują nieodpłatne świadczenie, które stanowi przychód ze stosunku pracy dla tych pracowników podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym na Spółce, jako płatniku ciąży obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy z tego tytułu, na podstawie przepis art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych."

Warto zauważyć, że w niektórych interpretacjach organy podatkowe podkreślają, że w wypadku organizacji szkoleń nie dochodzi do powstania przychodu i w konsekwencji nie ma potrzeby stosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 90 Ustawy (tak interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 listopada 2008 r., znak IPPB2/415-1159/08-4/AK, czy też Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 17 lutego 2010 r., znak ILPB 1/415-1280/09-4/IM). Niemniej jednak, z ostrożności, Spółka pragnie zwrócić uwagę, że w wypadku gdyby tut. organ nie uznał wyżej przedstawionej argumentacji Spółki za trafną i stwierdził, iż uczestnictwo pracowników w części oficjalnej Spotkania Służbowo-Integracyjnego skutkuje uzyskaniem przez nich przychodu, Spółka pragnie zauważyć co następuje:

W odniesieniu do spotkań organizowanych w celach szkoleniowych zastosowanie znaleźć powinien art. 21 ust. 1 pkt 90 Ustawy. Zgodnie z tym przepisem wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia w całości lub części dnia pracy oraz na czas urlopu szkoleniowego. Jednymi z odrębnych przepisów są postanowienia ustawy - Kodeks pracy, która w rozdziale III, w art. 103¹ § 1 stanowi, że przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Natomiast z § 2 tego przepisu wynika, iż pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują:

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych zostało przez ustawodawcę określone bardzo szeroko, co ma związek z jedną z zasad prawa pracy, zgodnie z którą pracodawca ma ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Zdobywanie wiedzy i umiejętności przez pracownika nie zostało ograniczone do wiedzy lub umiejętności związanych z pracą na jego stanowisku lub profilem pracodawcy, co z pewnością okazuje się korzystne z punktu widzenia pracownika - tak M. Raczkowski w M. Raczkowski, M. Gersdorf, K. Rączka, Kodeks Pracy. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2011. W ww. komentarzu czytamy dalej "zdobywanie oznacza nabycie nowej wiedzy lub umiejętności. Uzupełnianie należy łączyć z pogłębianiem wiedzy i umiejętności już posiadanych ("np. w formie szkoleń specjalistycznych, studiów podyplomowych itp.), ewentualnie ich dostosowaniem do nowych warunków lub wymagań".

W ocenie Spółki organizowane szkolenia związane są z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników, mają bowiem przekazać nowe lub udoskonalić już posiadane umiejętności pracowników. Możliwość zastosowania zwolnienia w takiej sytuacji potwierdzają organy podatkowe, w tym tut. organ - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 20 czerwca 2012 r., znak IPPB4/415-290/12-2/MP.

Podsumowując, zdaniem Spółki udział jej pracowników w Spotkaniach Służbowo-Integracyjnych generuje przychód wyłącznie wówczas, gdy pracownik weźmie udział w części integracyjno-rozrywkowej takiego spotkania. Przychodem jest Jednostkowy Koszt Imprezy. Natomiast wzięcie udział w części oficjalnej-służbowej Spotkania Służbowo-Integracyjnego nie powoduje powstania u pracowników przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, iż stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie stwierdzam, co następuje.

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych określają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą PIT".

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody (w tym ze stosunku pracy), z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przepisy ustawy PIT nie zawierają definicji nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy PIT. Rozumienie tego pojęcia zostało jednak wypracowane w judykaturze.

W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie tego terminu w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż na gruncie tej ustawy, termin "nieodpłatne świadczenie" ma "szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy". W uchwale z dnia 24 maja 2010 r. sygn. akt II FPS 1/10, NSA potwierdził powyższe stanowisko uznając, że ma ono również zastosowanie do podatku dochodowego od osób fizycznych.

Kwestia rozumienia pojęcia "innych nieodpłatnych świadczeń" - w kontekście świadczeń pracowniczych - była również przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13, stwierdził, iż "zdaniem Trybunału, przeprowadzona powyżej analiza pozwala na określenie cech istotnych kategorii "innych nieodpłatnych świadczeń" jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.

Należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

* po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),

* po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,

* po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów)."

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, obiektywne kryterium - wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) - nie jest natomiast spełnione, gdy pracodawca proponuje pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych czy szkoleniowych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu (konferencji, szkoleniu) dobrowolnie, po jego stronie nie pojawia się korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku.

Natomiast bez elementu realnego w postaci otrzymania korzyści przez pracownika nie uzyskuje on przychodu; nie występuje zdarzenie, z którym ustawa wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Tym bardziej, bez skonkretyzowanego i indywidualnie przypisanego świadczenia, brak podstaw do określenia jego wysokości. Tak więc, udział w spotkaniu (wyjeździe) integracyjnym czy szkoleniu zaoferowanym przez pracodawcę pracownikom, nie oznacza uzyskania przychodu przez pracownika, gdyż (...) nie ma podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść.

W świetle powyższego - mimo bardzo szerokiego ujęcia w art. 12 ust. 1 ustawy PIT przychodów ze stosunku pracy - nie każde świadczenie spełnione na rzecz pracownika, bez ustalonej za nie zapłaty, jest świadczeniem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc powyższe do informacji przedstawionych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, iż Wnioskodawca organizuje różnego rodzaju spotkania służbowo-integracyjne. Spotkania te przyjmują różnorodną formę, odbywają się zarówno w miejscu siedziby Wnioskodawcy jak i poza nią, np. w ramach delegacji służbowych.

Dla oceny czy w omawianych przypadkach wystąpi nieodpłatne świadczenie związane z udziałem pracownika w takim spotkaniu muszą zostać spełnione wszystkie trzy elementy wskazane przez Trybunał Konstytucyjny. W tym stanie rzeczy oraz wobec jednoznacznego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego wyrażonego w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. uznać należy, że udział pracownika w organizowanych spotkaniach służbowo-integracyjnych, nie generuje po stronie pracownika przychodu w rozumieniu ustawy PIT.

Z tych też względów, za prawidłowe uznaje się stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wartość świadczenia z tytułu udziału w części oficjalnej spotkań służbowo-integracyjnych nie kreuje po stronie pracowników nieodpłatnego świadczenia ze stosunku pracy, i nieprawidłowe w pozostałym zakresie, gdyż nie zostały spełnione łącznie trzy przesłanki dla powstania przychodu. W przypadku udziału pracowników w częściach nieoficjalnych spotkań służbowo-integracyjnych nie wystąpi przychód, bowiem świadczenie nie zostało spełnione w interesie pracowników, a w interesie pracodawcy oraz udział w spotkaniu nie przyniósł im korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musieliby ponieść.

W świetle powyższego należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 listopada 2012 r. Nr IPPB2/415-804/12-2/AK.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.