DD3/033/16/KDJ/12/PK-74

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów zmienia z urzędu interpretację indywidualną z dnia 20 lipca 2011 r., Nr ILPB1/415-620/11-2/TW wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w imieniu Ministra Finansów, uznającą za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 21 kwietnia 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie momentu powstania przychodu z tytułu otrzymania pomocy finansowej na zakup lokalu mieszkalnego, gdyż stwierdza jej nieprawidłowość.

Dnia 20 lipca 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając - na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretacja wydana została na ww. wniosek złożony w dniu 21 kwietnia 2011 r., w którym przedstawiono opis zdarzenia przyszłego.

Na podstawie art. 184 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523) Wnioskodawca otrzyma w 2011 r. pomoc finansową na zakup lokalu mieszkalnego. Od kwoty przyznanej pomocy ma być potrącony podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytania.

1. Czy otrzymana, na podstawie art. 184 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523) oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby Więziennej (Dz. U. Nr 147, poz. 986), kwota pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego przez funkcjonariusza Służby Więziennej stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym w dacie jej otrzymania (wypłaty) czy też w momencie gdy przedmiotowa pomoc staje się bezzwrotna, tj. po 15 latach służby przez funkcjonariusza.

2. Czy podatek zostanie zwrócony, w przypadku gdy od tej pomocy zostanie zapłacony w roku jej wypłacenia, a funkcjonariusz zostanie zwolniony ze służby po sześciu latach od jej otrzymania, ale przed upływem 15 lat służby.

Zdaniem Wnioskodawcy, pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego na podstawie art. 184 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523) staje się bezzwrotna po odbyciu 15 lat służby zgodnie z art. 186 ust. 1 ustawy, i do momentu upływu 15 lat służby jest w każdej chwili zwrotna i nie może stanowić dochodu określonego w art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 350, z późn. zm.) w dacie otrzymania. Dopiero po 15 latach służby staje się dochodem.

Po zapłaceniu podatku od kwoty przyznanej pomocy i upływie sześciu lat od jej wypłaty roszczenie zwrotu nadpłaty podatku staje się bezzasadne i w razie zwolnienia funkcjonariusza przed upływem 15 lat służby spowoduje konieczność zwrotu otrzymanej pomocy w wysokości łącznie z zapłaconym już raz podatkiem, co w konsekwencji sprawi, że funkcjonariusz dwukrotnie zostanie obciążony kosztami tego samego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał za prawidłowe i stwierdził, iż otrzymana przez Wnioskodawcę kwota pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym w momencie gdy przedmiotowa pomoc staje się bezzwrotna, tj. po 15 latach służby stałej.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Niezgodne z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", jest stanowisko, że otrzymanie przez funkcjonariusza Służby Więziennej pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego na podstawie art. 184 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby Więziennej (Dz. U. Nr 147, poz. 986), nie stanowi przychodu funkcjonariusza w dniu otrzymania, a dopiero z dniem przekroczenia 15 lat służby.

Stosownie do postanowień art. 184 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej, funkcjonariuszowi w służbie stałej, który spełnia warunki do przydziału lokalu mieszkalnego, a który lokalu tego nie otrzymał na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, położonych w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej.

Szczegółowe rozwiązania dotyczące przedmiotowej pomocy finansowej przyznawanej funkcjonariuszom Służby Więziennej, określa przywołane wyżej rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby Więziennej.

Na podstawie art. 186 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej, pomoc finansowa podlega zwrotowi w przypadku zwolnienia funkcjonariusza ze służby przed upływem 15 lat służby w Służbie Więziennej, z wyjątkiem funkcjonariusza, który przed upływem tego okresu nabył prawo do renty inwalidzkiej Służby Więziennej.

Z powyższego wynika, iż pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego otrzymywana przez funkcjonariuszy Służby Więziennej, z zasady jest bezzwrotna. Konieczność zwrotu występuje wyłącznie w przypadku, gdy funkcjonariusz Służby Więziennej zostanie zwolniony ze służby przed upływem 15 lat tej służby, z wyłączeniem funkcjonariuszy, którzy przed upływem tego okresu nabyli prawo do renty inwalidzkiej Służby Więziennej.

Do ustalenia kwoty pomocy finansowej podlegającej zwrotowi przyjmuje się kwotę przyznanego świadczenia waloryzowanego corocznie o średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, ustalony w ustawie budżetowej, w przypadku gdy obowiązek powstał w latach następujących po roku przyznania pomocy finansowej. Na pisemny wniosek funkcjonariusza zwrot pomocy finansowej może nastąpić w ratach (art. 186 ust. 2 i 3 ustawy o Służbie Więziennej).

Z tego względu nie można podzielić opinii Wnioskodawcy, popartej również przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, że przedmiotowa pomoc finansowa staje się bezzwrotna dopiero po odbyciu 15 lat służby i w konsekwencji dopiero wówczas staje się dochodem do opodatkowania. Kwestia ewentualnego zwrotu świadczenia została uregulowana w ustawie o Służbie Więziennej na zasadzie wyjątku. Dopiero bowiem zaistnienie zdarzenia polegającego na zwolnieniu funkcjonariusza ze służby przed upływem 15 lat jego służby (z wyjątkiem sytuacji gdy zwolnienie ze służby jest związane z przejściem na rentę inwalidzką Służby Więziennej) powoduje konieczność zwrócenia pomocy finansowej. Nie można się również zgodzić ze stanowiskiem, że ewentualność dokonania zwrotu otrzymanego świadczenia w łącznej kwocie z zapłaconym podatkiem sprawi, że funkcjonariusz dwukrotnie zostanie obciążony kosztami tego samego podatku.

Przechodząc na grunt przepisów podatkowych zauważyć należy, iż stosownie do postanowień art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca, na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej, otrzyma pomoc finansową na uzyskanie lokalu mieszkalnego. Konsekwencją otrzymania pomocy finansowej jest powstanie przychodu ze stosunku służbowego, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, od którego płatnik powinien pobrać zaliczkę na podatek, na ogólnych zasadach.

W przypadku natomiast, gdyby zaszła okoliczność powodująca obowiązek zwrotu otrzymanej uprzednio pomocy finansowej należy zwrócić uwagę na postanowienia art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy. Przepis ten bowiem stanowi postawę prawną odliczenia od dochodu dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika.

Dokonanie zwrotu pomocy finansowej można uznać za zwrot nienależnie pobranego świadczenia, którego "nienależność" jest spowodowana niespełnieniem warunku dotyczącego stażu w Służbie Więziennej. Jednakże odliczeniu na podstawie tej regulacji podlegać będzie wyłącznie równowartość otrzymanej kwoty pomocy finansowej (łącznie z podatkiem), tj. bez kwot waloryzacji, o których mowa w art. 186 ust. 2 ustawy o Służbie Więziennej. W przypadku, gdyby kwota dokonanego w roku podatkowych zwrotu nienależnie pobranego świadczenia przekroczyła kwotę dochodu, nadwyżka może być odliczona od dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych (art. 26 ust. 7h ustawy).

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 21 kwietnia 2011 r. należy uznać za nieprawidłowe.

Z tych względów należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 20 lipca 2011 r., Nr ILPB1/415-620/11-2/TW, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ dotyczy opisanego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm., zwanej dalej "ustawą"). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.