DD3/033/129/CRS/11/PK-1494/RD-97224/13

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 7 lipca 2011 r. Nr ILPB1/415-569/11-2/TW, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku złożonym w dniu 7 kwietnia 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu, jest prawidłowe.

W dniu 7 lipca 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu - działając na podstawie § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - wydał w imieniu Ministra Finansów interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretacja wydana została na ww. wniosek złożony w dniu 7 kwietnia 2011 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni, po śmierci mamy, wraz z ojcem, siostrą i bratem przyjęła spadek z dobrodziejstwem inwentarza. W spadku tym był również dług dla banku, który to Wnioskodawczyni przejęła wraz z pozostałymi osobami i jako już "dłużnicy" zawarli ugodę z bankiem w dniu 24 listopada 2009 r. na spłatę długu. Dług w postaci kapitału został spłacony na podstawie ww. ugody i po spełnieniu warunków ugody zostały podpisane dwie "umowy o zwolnieniu z długu". Jedna z dnia 23 listopada 2010 r. na kwotę 43.222,13 zł, a druga z dnia 28 grudnia 2010 r. na kwotę 833,66 zł; łącznie - 44.095,79 zł. Można uznać, że została umorzona część odsetkowa długu. W lutym 2011 r. Wnioskodawczyni wraz z pozostałymi osobami otrzymała od banku cztery PIT-y 8C na każdą z osób po 44.095,79 zł jako przychód do opodatkowania. Mnożąc 44.095,79 zł przez cztery osoby daje to łączną kwotę aż 176.383,16 zł. Zdaniem Wnioskodawczyni, nie otrzymali oni takiej ulgi, ani takiego przychodu. W związku z tym napisali oni pismo do banku w dniu 14 marca 2011 r. z prośbą o wyjaśnienie tej sytuacji. Na pismo otrzymali odpowiedź z dnia 28 marca 2011 r., skomplikowaną, niezrozumiałą i nie na temat, czyli niewyjaśniającą nic. W rozmowie telefonicznej z bankiem odmówiono im zmiany PIT-ów i podzielenia kwoty umorzenia na czterech. Zainteresowana informuje, że nie kwestionują oni obowiązku zapłaty podatku jak to pisze w ostatnim zdaniu pisma z banku, ale chcą oni, aby kwota umorzenia 44.095,79 zł była rozbita na cztery równe części, gdzie każde z nich rozliczy się z takiego przychodu wobec US. Obecnie każde z czterech osób wymienionych na wstępie ma własną rodzinę i zamieszkuje osobno.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

W jaki sposób rozliczyć ten przychód i kto ma podzielić kwotę umorzenia zmieniając jednocześnie Pit-y 8C, aby u każdego wynosił on 11.023,95 zł. Informacja PIT-8C została wysłana do głównego systemu US i Wnioskodawczyni sama nie może tego podzielić.

Zdaniem Wnioskodawczyni, bank powinien kwotę umorzenia odsetek podzielić na cztery równe części skoro przyjął do odpowiedzialności długu cztery osoby i w dalszej części zostały podpisane ugody i zwolnienie z części długu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając w imieniu Ministra Finansów, w interpretacji indywidualnej z dnia 7 lipca 2011 r. Nr ILPB1/415-569/11-2/TW uznał, że stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego Minister Finansów stwierdza, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 351, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w 2010 r., zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie przez ustawodawcę sformułowania "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i do tej kategorii można zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Korzyści takie pojawiają się nie tylko wówczas, gdy podatnikowi zostają przekazane środki pieniężne, ale również wtedy, kiedy zmniejszone zostaną jego zobowiązania, których nie musi już realizować z własnego majątku.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej jest obojętne podatkowo. Przychód pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem dłużnik osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód). Z chwilą bowiem umorzenia wierzytelności z tego tytułu, kredyt traci swój zwrotny charakter i staje się trwałym (definitywnym) przysporzeniem majątkowym kredytobiorcy.

Także zwolnienie z obowiązku zapłaty odsetek, wymagalnych na dzień umorzenia, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych banku, jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które de facto po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy termin płatności upłynął.

Natomiast odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu/pożyczki i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne. Natomiast, jeżeli umowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytu/pożyczki - wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy/pożyczkobiorcy.

Jednocześnie, na tle analizowanego stanu faktycznego należy zauważyć, że w przypadku śmierci dłużnika (kredytobiorcy/pożyczkobiorcy) odpowiedzialność za jego długi spadkowe przejmują jego spadkobiercy stosownie do przepisów art. 1031 ustawy - Kodeks cywilny. W konsekwencji, gdy po śmierci dłużnika dochodzi do umorzenia kredytu/pożyczki spadkobiercy, który przejął obowiązki dłużnika, u tego spadkobiercy powstaje przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychód ten, kwalifikowany do innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, odpowiada wartości umorzonego zobowiązania. Na banku ciąży zatem obowiązek przekazania spadkobiercom, którzy przejęli obowiązki dłużnika, a także właściwym dla nich urzędom skarbowym, informacji PIT-8C o wysokości dochodu z innych źródeł, na zasadach określonych w art. 42a ustawy.

Jednocześnie należy zgodzić się z Wnioskodawczynią, że w przypadku dłużników solidarnych bank zobowiązany jest do ustalenia proporcjonalnej wartości umorzenia dla poszczególnych zobowiązanych, stanowiącej przychód podlegający opodatkowaniu, i wystawienia dla każdego, w stosunku do którego dokonano umorzenia, oddzielnej informacji PIT-8C. W przypadku zatem 4 dłużników solidarnych, w wystawionym na imię Wnioskodawczyni PIT-8C bank winien wykazać #188; kwoty umorzonego zadłużenia.

Odnosząc się do kwestii błędnie wystawionej informacji PIT-8C należy wyjaśnić, że podatnik nie jest bezwzględnie zobowiązany do automatycznego przenoszenia danych z informacji PIT-8C do zeznania podatkowego - w szczególności, gdy są one nieprawidłowe. Formularz PIT-8C pełni funkcję informacyjną, ale gdy zawarta w nim kwota przychodu nie pokrywa się z rzeczywistością, podatnik powinien samodzielnie w zeznaniu podatkowym uwzględnić jego prawidłową wysokość.

Jeżeli zatem Wnioskodawczyni otrzymała informację PIT-8C, w której błędnie wykazano pełną kwotę umorzonego zobowiązania, za które odpowiadały solidarnie cztery osoby, wówczas - niezależnie od zawartych w PIT-8C danych - Wnioskodawczyni w zeznaniu podatkowym za 2010 r. powinna wykazać jako przychód z innych źródeł wyłącznie #188; tej kwoty.

W świetle powyższego należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 lipca 2011 r. Nr ILPB1/415-569/11-2/TW, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej, w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.