DD3/033/114/IMD/11/PK-1216 - Obowiązki płatnika w zakresie ustalenia dochodu ze stosunku pracy pracownikom nieprzebywającym w podróży służbowej.

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Minister Finansów zmienia z urzędu interpretację indywidualną z dnia 7 września 2011 r. Nr ILPB1/415-769/11-2/AG, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w imieniu Ministra Finansów uznającą za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (Wnioskodawca) z dnia 3 czerwca 2011 r. (data wpływu 9 czerwca 2011 r.) o udzielenie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika, gdyż stwierdza jej nieprawidłowość.

W dniu 9 czerwca 2011 r. Wnioskodawca złożył wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Podstawowym przedmiotem działalności Sp. z o.o. jest towarowy transport kolejowy. W ramach realizacji umów w zakresie towarowego transportu kolejowego Spółka przewozi ładunki z konkretnych miejsc do miejsc docelowych w zależności od przyjętych przez Spółkę zleceń i zawartych umów. W tym celu zawozi maszynistów i ich pomocników (drużyna trakcyjna) do miejsca rozpoczęcia transportu, tj. pociągu znajdującego na terenie sieci, skąd pracownicy dokonują transportu towarów do wyznaczonego miejsca.

Jeżeli podczas realizacji przewozu zachodzi konieczność zapewnienia pracownikom odpowiedniego wypoczynku to wówczas Spółka finansuje korzystanie przez pracowników z hotelu oraz z przejazdu z miejsca zakończenia transportu do hotelu i następnego dnia przejazdu pracowników z hotelu do miejsca rozpoczęcia transportu.

Jeżeli organizacja nie wymusza odpoczynku ale wymusza przemieszczenie się pracowników z miejsca zakończenia jednego przewozu do miejsca rozpoczęcia innego przewozu towarów Spółka pokrywa koszty przejazdu pracowników, które odbywają się taksówkami.

Zarówno maszyniści jak i ich pomocnicy do końca marca 2011 r. mieli określone miejsce pracy jako poszczególne wydziały eksploatacji kolejowej znajdujące się w L. i G. i wykonując pracę na terenie sieci znajdowali się w podróży służbowej.

W związku z tym powyższe świadczenia korzystały ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Obecnie pracodawca zmienił miejsce pracy na sieć i w związku z tym ww. pracownicy nie przebywają w podróży służbowej, a w dalszym ciągu korzystają z bezpłatnych świadczeń tj.:

* przewozów z miejsca zamieszkania do miejsca rozpoczęcia wykonywania przewozu towarowego,

* przewozów taksówkami z miejsca zakończenia przewozu do hotelu i z powrotem,

* noclegów w hotelu.

W związku z przedstawionym stanem faktycznym Wnioskodawca zadał następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy Spółka ponosi koszty z tytułu usług transportu osób wynikające z ilości przejechanych kilometrów razy stawka za kilometr. Pracownicy są dowożeni z miejsca zamieszkania do konkretnej lokomotywy znajdującej się na terenie sieci. Sieć przebiega przeważnie przez miejscowości, w których mieszkają maszyniści i pomocnicy maszynistów (drużyna trakcyjna), ale specyfika realizowanych usług transportu kolejowego powoduje konieczność przewożenia pracowników do lokomotywy znajdującej się nawet kilkaset kilometrów od jego miejsca zamieszkania.

Dowiezienie pracowników do konkretnej lokomotywy w czasie wymuszonym przez termin realizacji przewozów kolejowych oraz rozkład jazdy stanowi według Spółki transport o charakterze technologicznym.

Nie jest to nieodpłatne świadczenie dla pracownika ponieważ nie stanowi ono świadczenia na cele osobiste.

Zarówno zapewnienie noclegów, jak również dojazdy do miejsca noclegu z miejsca zakończenia wykonywania obowiązków służbowych (z terenu sieci) oraz z hotelu do lokomotywy dnia kolejnego, nie stanowi świadczenia otrzymanego przez pracownika na cele osobiste, ale mają one bezpośredni związek z wykonywaniem obowiązków służbowych wynikających z umowy o pracę. Jedynym celem takiej organizacji noclegów i przejazdów jest realizacja czasu wypoczynku pracowników tak, aby mogli oni podjąć w tym konkretnym miejscu swoje obowiązki kolejnego dnia zgodnie z przyjętym harmonogramem.

Zatem noclegi i dojazdy nie mają służyć w żaden sposób pracownikom i ich celom osobistym, a jedynie zapewnić ciągłość pracy i wykonanie przez Spółkę zadań.

W związku z tym, że nie można mówić o przychodzie z tytułu nieodpłatnego świadczenia w sytuacji, gdy przedmiot tego świadczenia nie może służyć celom osobistym otrzymującego świadczenie i nie może być wykorzystywany przez niego w sposób dowolny, dlatego tytuły ujęte w przedmiotowym wniosku nie stanowią przychodu pracownika.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając w imieniu Ministra Finansów stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe.

Stwierdził bowiem, iż zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W art. 10 wyżej cytowanej ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 - są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, ze wymienione w art. 12 ust. 1 powołanej ustawy kategorie przychodów stanowią katalog otwarty.

Przychodem ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, a więc każda forma przysporzenia majątkowego (tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna) mająca swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Do takich korzyści należałoby zaliczyć np. wartość zindywidualizowanego świadczenia w postaci przewiezieniem drużyny trakcyjnej z miejsca zamieszkania do konkretnej lokomotywy, przewozów taksówkami z miejsca zakończenia przewozu do hotelu i z powrotem, a także noclegów w hotelu.

Jak wynika z przedstawionego opisu stanu faktycznego, pracownicy Spółki z o.o. zatrudnieni są przy towarowym transporcie kolejowym. W ramach realizacji umów Spółka przewozi ładunki z konkretnych miejsc do miejsc docelowych w zależności od przyjętych przez Spółkę zleceń i zawartych umów. W tym celu zawozi maszynistów i ich pomocników do miejsca rozpoczęcia transportu, tj. pociągu znajdującego się na terenie sieci, skąd pracownicy dokonują transportu towarów do wyznaczonego miejsca.

Jeżeli podczas realizacji przewozu zachodzi konieczność zapewnienia pracownikom odpowiedniego wypoczynku to wówczas Spółka finansuje korzystanie przez pracowników z hotelu oraz z przejazdu z miejsca zakończenia transportu do hotelu i następnego dnia przejazdu pracowników z hotelu do miejsca rozpoczęcia transportu. Jeżeli organizacja nie wymusza odpoczynku ale wymusza przemieszczenie się pracowników z miejsca zakończenia jednego przewozu do miejsca rozpoczęcia innego przewozu towarów Spółka pokrywa koszty przejazdu pracowników, które odbywają się taksówkami.

Wnioskodawca wskazał, iż pracownicy nie przebywają w podróży służbowej, a korzystają z bezpłatnych świadczeń.

Korzystanie przez pracowników z ww. transportu oraz noclegów skutkuje powstaniem po ich stronie przychodu ze stosunku pracy. W świetle art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku pracy, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika skutkują powstaniem przychodu po jego stronie. W rozpatrywanej sprawie przewóz zatrudnionych osób oraz zapewnienie im noclegu w ocenie tut. organu spowoduje powstanie tego rodzaju przysporzenia.

Tak więc korzystanie przez pracowników, którzy nie przebywają w podróży służbowej z bezpłatnych przejazdów oraz noclegów zapewnionych im przez pracodawcę stanowi po stronie pracowników korzystających z przewozu - transportu i noclegów przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu zauważył, iż przewóz pracownika i noclegi stanowią świadczenia na rzecz tego pracownika i w związku z tym stwierdził, iż po stronie pracowników korzystających z przewozu opisanego w stanie faktycznym oraz z noclegów powstaje przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy stwierdzające, iż opłaty związane z przewiezieniem drużyny trakcyjnej z miejsca zamieszkania do konkretnej lokomotywy, przewóz drużyny trakcyjnej z miejsca zakończenia trasy do następnego miejsca rozpoczęcie pracy oraz z miejsca zakończenia pracy do hotelu i z hotelu do miejsca rozpoczęcia pracy, a także koszty noclegu w hotelu ponoszone przez Spółkę nie stanowią dla pracownika nieodpłatnego świadczenia i nie stanowią przychodu pracownika.

Na tle przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego Minister Finansów stwierdza, co następuje:

Stosownie do art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Określony powyżej katalog jest zatem katalogiem bardzo szerokim i na jego podstawie można uznać, że podatkowym przychodem pracownika są w zasadzie wszystkie świadczenia otrzymane od pracodawcy.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego Spółka - w ramach realizacji umów w zakresie towarowego transportu kolejowego - przewozi ładunki z konkretnych miejsc do miejsc docelowych. W tym celu zawozi maszynistów i ich pomocników (drużyna trakcyjna) do miejsca rozpoczęcia transportu, tj. pociągu znajdującego na terenie sieci, skąd pracownicy dokonują transportu towarów do wyznaczonego miejsca.

Jeżeli podczas realizacji przewozu zachodzi konieczność zapewnienia pracownikom odpowiedniego wypoczynku to wówczas Spółka finansuje korzystanie przez pracowników z hotelu oraz z przejazdu z miejsca zakończenia transportu do hotelu i następnego dnia przejazdu pracowników z hotelu do miejsca rozpoczęcia transportu.

Jeżeli organizacja nie wymusza odpoczynku ale wymusza przemieszczenie się pracowników z miejsca zakończenia jednego przewozu do miejsca rozpoczęcia innego przewozu towarów Spółka pokrywa koszty przejazdu pracowników, które odbywają się taksówkami.

Specyfika omawianej działalności Wnioskodawcy wymaga od pracownika wykonywania pracy (zadań) w różnych miejscowościach. W trakcie wykonywania zadań służbowych pracownik przemieszcza się i w konsekwencji nie zawsze możliwy jest powrót pracownika do domu, tak aby pracownik następnego dnia przystąpił do wykonywania obowiązków służbowych w danym miejscu. W takim przypadku Wnioskodawca pokrywa koszty noclegu i dowozi pracownika do nowego miejsca pracy.

Istotne jest, iż z końcem marca 2011 r. pracodawca zmienił miejsce pracy na sieć i w związku z tym pracownicy nie przebywają w podróży służbowej. W konsekwencji do świadczeń otrzymywanych przez pracowników nie może mieć zastosowania zwolnienie przedmiotowe określone w art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy jednakże pamiętać, iż na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, z zastrzeżeniem ust. 14 - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł.

Zatem świadczenia związane z zapewnieniem noclegu przez Wnioskodawcę korzystają ze zwolnienia w granicach określonych w powołanym powyżej przepisie.

Ponadto Spółka pokrywa koszty przejazdu pracowników z miejsca zakończenia jednego przewozu do miejsca rozpoczęcia innego przewozu towarów pracowników. Świadczenia te zdaniem Ministra Finansów nie stanowią przychodu, o którym nowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zajęcie odmiennego stanowiska oznaczałoby bowiem opodatkowanie świadczeń, które związane są stricte z wykonaniem konkretnego polecenia pracodawcy w ramach obowiązków służbowych pracownika i które z tego względu nie służą jego prywatnym celom.

Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w pozostałym zakresie, należy uznać za prawidłowe. Zatem świadczenia polegające na przewiezieniu pracownika z miejsca zamieszkania do miejsca pracy oraz z miejsca zakończenia pracy do hotelu i z hotelu do miejsca rozpoczęcia pracy stanowią nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.