DD2/0602/28/MWJ/2012/BM19-13506 - Skutki w podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości (mieszkania) w drodze działu spadku ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców.

Przedmiotem wystąpienia poselskiego jest określenie skutków w podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości (mieszkania) w drodze działu spadku ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców. W interpelacji wskazuje się na pojawiające się w tym zakresie rozbieżności interpretacyjne zarówno w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i organów podatkowych.

Określając skutki w podatku dochodowym zbycia nieruchomości (mieszkania) w drodze działu spadku z równoczesną spłatą na rzecz pozostałych spadkobierców, należy mieć na uwadze, że na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz prawa użytkowania wieczystego, jeżeli nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi źródło przychodu.

Zgodnie z art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego spadek nabywa się z chwilą jego otwarcia, a otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, każdy z nich, w chwili otwarcia spadku, nabywa ipso iure określony ułamkowo udział spadkowy, a nie poszczególne przedmioty wchodzące do spadku. Dochodzi do powstania wspólności majątku spadkowego. W wyniku działu spadku prawa majątkowe przyznane poszczególnym spadkobiercom, stosownie do wielkości ich udziałów spadkowych, przechodzą na nich. W konsekwencji ustaje wspólność majątku spadkowego.

Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość (mieszkanie), następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości (mieszkania). Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku. Nie zachodzi zatem podnoszona w interpelacji obawa dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, raz podatkiem od spadków, drugi raz dochodowym.

Jednocześnie należy wyjaśnić, że powołane w wystąpieniu interpretacje indywidualne wydane zostały w konkretnym stanie faktycznym i prawnym. Na interpretację indywidualną przysługuje prawo do wniesienia skargi z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć ojej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. z 2012 r., poz. 270).

Niezależnie od powyższego, na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 г., poz. 749, z późn. zm.), minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić ją w dowolnym czasie.