DBS/DBS_W6/075/36/2/2013 - Zagadnienia rachunkowości skok-ów.

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami dot. interpretacji przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 30 grudnia 2011 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo- -kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 45) przedstawiamy poniżej otrzymane z Ministerstwa Finansów interpretacje, które jakkolwiek udzielone na zapytania indywidualne, dotyczą zagadnień występujących również w działalności innych kas. Interpretacje dotyczą następujących kwestii:

Ad. 1 " (...) W myśl przepisów § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 30 grudnia 2011 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 45) w zasadach (polityce) rachunkowości kasy, dotyczących zasad ostrożności, powinny zostać uwzględnione w szczególności zasady dokonywania odpisów aktualizujących wartość udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek (podstawa dokonywania odpisów) w wysokości:

* co najmniej 35% podstawy dokonywania odpisów w przypadku, w którym ustalony przez kasę termin spłaty co najmniej jednej z rat pożyczki, kredytu lub odsetek został przekroczony o 3 miesiące i nie przekracza 12 miesięcy;

* 100% podstawy dokonywania odpisów w przypadku, w którym ustalony przez kasę termin spłaty co najmniej jednej z rat pożyczki, kredytu lub odsetek został przekroczony o 12 miesięcy.

Odpisy aktualizujące wartość udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek, tworzy się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, natomiast rozwiązane odpisy aktualizujące wartość udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek stanowią pozostałe przychody operacyjne.

Do momentu wejścia w życie ww. rozporządzenia Ministra Finansów wysokość dokonywanych odpisów aktualizujących wartość udzielonych pożyczek i kredytów była określona wewnętrznymi przepisami, tj. uchwałą Kasy Krajowej. (...)"

W opinii Ministerstwa Finansów właściwe jest " (...) dokonanie ponownej wyceny portfela udzielonych pożyczek i kredytów, w tym naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek istniejących na dzień 1 stycznia 2012 r. i odniesienie skutków aktualizacji wyceny kredytów i pożyczek przeterminowanych na ten dzień w całości w ciężar wyniku finansowego 2012 r. jako zmianę wartości szacunkowych spowodowanych wejściem w życie rozporządzenia Ministra Finansów z 30 grudnia 2011 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (...)".

Ad. 2 " (...) W zakresie stosowania rozporządzenia Ministra Finansów z 30 grudnia 2011 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 45), (...) a także nawiązanej na tym tle współpracy niektórych spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, dalej: "skok", z ASK Invest s.a.r.l. z siedzibą w Luksemburgu, dalej: "ASK" (...)", jak również z innymi podobnymi podmiotami, przedstawiamy co następuje.

"(...) Nie przesądzając o formalnoprawnej dopuszczalności i skuteczności transakcji sprzedaży przeterminowanych wierzytelności przez poszczególne skok w zamian za dłużne papiery wartościowe emitowane przez ASK w świetle regulacji systemowych - z perspektywy rachunkowości pojedynczego skok uzyskanie dłużnych papierów wartościowych emitowanych w zamian za odsprzedane przeterminowane wierzytelności będzie stanowiło zamianę składnika aktywów, co znajdzie odzwierciedlenie w bilansie skok. Pozyskany w ten sposób składnik aktywów powinien być, stosownie do § 13 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. Nr 149, poz. 1674, z późn. zm.), mającego zastosowanie do skok, którego sprawozdanie finansowe podlega badaniu przez biegłego rewidenta, wprowadzony do ksiąg rachunkowych w cenie nabycia, to jest w wartości godziwej przekazanych w zamian przeterminowanych wierzytelności. Natomiast na dzień bilansowy, zgodnie z § 3 pkt 3 rozporządzenia, wycena powinna zostać dokonana w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności oraz z uwzględnieniem odpisów aktualizujących lub według wartości godziwej.

Zgodnie z modelem przeprowadzania rozliczeń pomiędzy skok a ASK wartość wykupu papierów wartościowych będzie bezpośrednio uzależniona od przepływów finansowych związanych ze spłatami przeterminowanych wierzytelności z tytułu kredytów i pożyczek. W rezultacie na wycenę otrzymanego w wyniku sprzedaży składnika aktywów będzie miała bezpośredni wpływ realna wartość przeniesionego portfela wierzytelności. W tym sensie uzyskany składnik aktywów finansowych, zgodnie z zasadą ostrożności, nie powinien być wyceniany w wartości wyższej niż wartość bilansowa przeniesionego portfela wierzytelności.

Za niedopuszczalne należy uznać podejście, zgodnie z którym początkowa wycena dłużnych papierów wartościowych emitowanych przez ASK dokonywana byłaby w wartości nominalnej odsprzedawanych przeterminowanych wierzytelności. Zgodnie z ich ekonomiczną istotą transakcje te będą bowiem dotyczyły wyłącznie należności obarczonych już w momencie dokonywania transakcji istotnym ryzykiem nieściągalności, a więc objętych wymogiem aktualizacji wartości.

Przy dokonywaniu bieżącej aktualizacji wartości posiadanych dłużnych papierów wartościowych należy natomiast wziąć pod uwagę wszelkie dostępne informacje dotyczące poziomu dokonywanych spłat zbytych wierzytelności (...)".

Powyższe stanowisko powinno być przekazane biegłemu rewidentowi przeprowadzającemu badanie sprawozdania rocznego kasy za 2012 r.