BPE-2-OP/31100/316/MG/09 - Posiadanie zależne a podatek od nieruchomości.

Na podstawie art. 216 oraz art. 14b i 14c § 1 w związku z art. 14j ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.)

w związku z wnioskiem z dnia 14 lipca 2009 r. (data wpływu), nr (...) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego

uznać, iż w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, stanowisko prezentowane przez (...) zgodnie z którym budowla parkingu działającego w systemie (...), położona w Warszawie przy ul. (...), po wydzierżawieniu jej części Spółdzielni Mieszkaniowej (...) nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości z uwagi na niespełnienie przesłanki określonej w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 z późn. zm.), nie jest właściwe w obowiązującym w 2009 r. stanie prawnym.

Pismem z dnia 14 lipca 2009 r. (data wpływu) (...), zwany dalej (...), wystąpił o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Wniosek dotyczył regulacji prawnych w zakresie podatku od nieruchomości, w szczególności odnośnie ustalenia, czy w przedstawionym przez i stanie faktycznym budowla parkingu działającego w systemie (...) położona w Warszawie przy ul. (...) po wydzierżawieniu jej części Spółdzielni Mieszkaniowej (...) i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

W ww. wniosku, przedstawił istniejący stan faktyczny oraz własne stanowisko w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego. Wnioskujący oświadczył w szczególności: "(...) Ponieważ i podpisze umowę dzierżawy, z której całkowity dochód przekaże Miastu, nie będzie w związku z tym prowadzić "we własnym imieniu" działalności gospodarczej w myśl ustawy o swobodzie działalności gospodarczej - art. 4 ust. 1 i 2 ustawy, nie spełniając w tym względzie definicji "przedsiębiorcy", nie prowadzi też działalności gospodarczej definiowanej przez art. 2 tej ustawy: "Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż. a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.", ponieważ działa jako jednostka organizacyjna m.st. Warszawy nie posiadająca osobowości prawnej prowadzona w formie jednostki budżetowej Miasta.".

Rozpatrując przedmiotowy wniosek, organ podatkowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają:

- grunty;

- budynki lub ich części;

- budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Budowlą - jak stanowi art. 1a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy - jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Jednocześnie gruntami, budynkami i budowlami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej - w rozumieniu ww. ustawy - są grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, a także gruntów pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych, chyba że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych (v. art. 1a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy). Natomiast działalnością gospodarczą na gruncie ww. ustawy jest działalność, o której mowa w przepisach Prawa działalności gospodarczej (v. art. 1a ust. 1 pkt 4).

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.) - która w tym zakresie zastąpiła ustawę z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej - działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż ww. definicja w żadnej mierze nie posiłkuje się pojęciem przedsiębiorcy, uzależniając postrzeganie danej działalności jako gospodarczej wyłącznie od jej zarobkowego charakteru.

Artykuł 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stanowi, iż podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:

Z treści przywołanych wyżej przepisów wynika jednoznacznie, iż jedynym i wystarczającym warunkiem uznania danych nieruchomości za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej jest fakt pozostawania ich w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, przy czym posiadaczem nie musi być podmiot uznawany za podatnika podatku od nieruchomości.

Z (...) w rozpatrywanej sprawie występuje jako trwały zarządca nieruchomości położonej w Warszawie przy ul. (...).

Instytucja trwałego zarządu (w odniesieniu do nieruchomości niebędących nieruchomościami rolnymi) została uregulowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 ww. ustawy, trwały zarząd jest formą władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną. W ust. 2 pkt 3 postanowiono, iż zarządca ma m.in. prawo do oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu i organu nadzorującego, jeżeli umowa jest zawierana na okres do 3 lat, lub za zgodą tych organów, jeżeli umowa jest zawierana na okres powyżej 3 lat. Trwały zarząd ustanawia się na czas oznaczony lub nieoznaczony, w drodze decyzji, która powinna zawierać nazwę i siedzibę jednostki organizacyjnej, na rzecz której jest ustanawiany trwały zarząd, oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz według katastru nieruchomości, powierzchnię oraz opis nieruchomości, przeznaczenie nieruchomości i sposób jej zagospodarowania, cel, na jaki nieruchomość została oddana w trwały zarząd, termin zagospodarowania nieruchomości, cenę nieruchomości i opłatę z tytułu trwałego zarządu, możliwość aktualizacji opłaty z tytułu trwałego zarządu, czas, na który trwały zarząd został ustanowiony.

W wyroku z dnia 5 września 2006 r., sygn. akt II FSK 1090/05, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż przykładem tytułu prawnego posiadania w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest przekazanie nieruchomości w trwały zarząd jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.

Podatnikiem podatku od nieruchomości będzie w takim przypadku podmiot, na rzecz-którego przedstawiciel Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego ustanowił zarząd nieruchomością. Sytuacja ta nie zmieni się także, gdy zarządca odda posiadanie nieruchomość innemu posiadaczowi.

Jak podkreślił NSA "(...) aktualny bowiem pozostał pogląd ugruntowany zarówno w piśmiennictwie jak i orzecznictwie przed 1 stycznia 2003 r., stosownie do którego posiadacze zależni nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego oraz zarządcy takich nieruchomości są podatnikami tylko wówczas, gdy posiadanie wynika z umowy bezpośrednio zawartej z właścicielem lub zarządu ustanowionego przez właściciela. Oznacza to, że jeżeli umowa dzierżawy lub najmu nieruchomości należącej do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego nie zostanie zawarta z właścicielem, a na przykład z zarządcą lub najemcą, podatnikiem podatku od tej nieruchomości pozostaje nadal zarządca lub najemca pod warunkiem, że ich tytuł prawny do posiadania pochodzi bezpośrednio od właściciela nieruchomości."

W tym samym duchu orzeka Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 23 listopada 2007 r., sygn. akt I SA/Gd 582/07. Stwierdza bowiem, iż "Innym tytułem prawnym w rozumieniu powyższego przepisu jest decyzja o przekazaniu nieruchomości w trwały zarząd jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Podatnikiem podatku od nieruchomości będzie w takim przypadku podmiot, na rzecz którego przedstawiciel Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego ustanowił zarząd nieruchomością. Sytuacja ta nie zmieni się także, gdy zarządca odda nieruchomość posiadaczowi zależnemu (...)". Oddanie takie - w ocenie sądu - będzie bowiem kontraktem zawartym "(...) nie z właścicielem nieruchomości, a jedynie z zarządcą znajdującym się w jej posiadaniu".

Biorąc pod uwagę przedstawiony powyżej obowiązujący stan prawny i orzecznictwo sądów administracyjnych, stwierdzić należy, iż podatnikiem podatku od nieruchomości za nieruchomość położoną w Warszawie przy ul. (...) będzie (...) - jak wynika z uzasadnienia postanowienia Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 28 kwietnia 2008 r., nr BPE-2-OP/31100/117/GW/08 - nie jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą. W efekcie posiadane przez (...) grunty, budynki i budowle nie są uznawane za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Taki stan rzeczy utrzymywać się będzie jedynie do momentu przekazania (np. w drodze umowy dzierżawy) tych przedmiotów opodatkowania osobie trzeciej wykonującej działalność gospodarczą (np. spółdzielni mieszkaniowej). Znajdą się one wtedy w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, co skutkować będzie uznaniem ich za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podatnikiem podatku od nieruchomości we wskazanej powyżej sytuacji będzie jednak nadal (...) jako trwały zarządca.

Zgodnie z art. 14c § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa strona ma prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Zgodnie z art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), jeśli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa. W myśl art. 53 § 2 ww. - ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa.