BI/005-0848/03 - Czy kwota odszkodowania otrzymana przez podatnika na podstawie zawartej ugody korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych?
Pismo z dnia 5 grudnia 2003 r. Izba Skarbowa w Gdańsku BI/005-0848/03 Czy kwota odszkodowania otrzymana przez podatnika na podstawie zawartej ugody korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych?
Stan faktyczny:
Podatniczka w maju 2003 r. otrzymała na mocy zawartej ze Spółką z o.o. ugody -odszkodowanie za korzystanie bez tytułu prawnego z części działki.
Stan prawny:
Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym r. podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3 i art. 28-30 i art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę
odpraw i odszkodowań wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.
Ponadto art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy stanowi, że wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyr. sądowego do wysokości określonej w tym wyr., z wyjątkiem odszkodowań:
otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono,
Z literalnego brzmienia powołanych przepisów jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie bądź wyroków sądowych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.
Instytucja ugody została unormowana w przepisach Kodeksu cywilnego w art. 917 (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo, by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Zapis art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. wyraźnie wskazuje, iż otrzymane odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód nie zostały objęte zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych.
W tym stanie faktycznym i prawnym sprawy należy stwierdzić, iż kwota odszkodowania wypłacona Podatniczce na mocy ugody za korzystanie z części jej działki bez tytułu prawnego nie jest objęta zwolnieniem przedmiotowym i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.