BI/005/0734/03 - Czy podatnik, który przedłużył okres oszczędzania w kasie mieszkaniowej może wydatkować zgromadzone oszczędności, a jednocześnie nie stracić prawa do ulgi w podatku dochodowym?
Pismo z dnia 5 lutego 2004 r. Izba Skarbowa w Gdańsku BI/005/0734/03 Czy podatnik, który przedłużył okres oszczędzania w kasie mieszkaniowej może wydatkować zgromadzone oszczędności, a jednocześnie nie stracić prawa do ulgi w podatku dochodowym?
Stan faktyczny:
Podatnik oszczędzający od grudnia 1998 r. do grudnia 2001 r. w kasie mieszkaniowej i korzystający z odliczeń od podatku z tego tytułu, po skończeniu okresu systematycznego oszczędzania, w 2001 roku przedłużył okres oszczędzania na kolejne dwa lata. W 2003 roku Podatnik chciałby wydatkować zgromadzone w kasie mieszkaniowej oszczędności w ten sposób by nie stracić prawa do ulgi w podatku dochodowym z tego tytułu.
Ocena prawna stanu faktycznego:
Stosownie do treści art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134 z 2001 r., poz. 1509):
podatnikom, którzy zawarli umowę o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności, według zasad określonych w przepisach o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, i przed dniem 1 stycznia 2002 r. nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na cel określony w art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r., przysługuje, na zasadach określonych w tej ustawie prawo do odliczania od podatku dalszych kwot wpłaconych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, poniesionych od dnia 1 stycznia 2002 r., do upływu określonego przed 1 stycznia 2002 r. terminu systematycznego gromadzenia oszczędności wynikającego z umowy o kredyt kontraktowy.
Zgodnie z treścią art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2001 r.: podatek dochodowy od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, obliczony zgodnie z art. 27, obniżony zgodnie z art. 27b o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne zmniejsza się na zasadach określonych w ust. 2-17, jeżeli w roku podatkowym podatnik systematycznie gromadził oszczędności wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo - kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach.
W związku z powyższym, w sytuacji gdy Podatnik zawarł umowę o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową i do końca 2001 roku wpłacił na rachunek w kasie przynajmniej jedną kwotę przewidzianą umową i kontynuuje inwestycje w tym zakresie w roku podatkowym 2002, nabywa On prawo do odliczenia od podatku w roku podatkowym 2002 dalszych wydatków z tego tytułu - poniesionych od dnia 1 stycznia 2002 r. do upływu określonego przed dniem 1 stycznia 2002 r. terminu systematycznego gromadzenia oszczędności, wynikającego z umowy o kredyt kontraktowy.
Ad.1) Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego Podatnik w listopadzie 2001 roku przedłużył okres oszczędzania o kolejne dwa lata, zatem dokonanie takiej zmiany przed 1 stycznia 2002 r. nie pozbawi Podatnika prawa do odliczeń z tego tytułu a wydatki poniesione przez niego od dnia 1 stycznia 2002 r. do upływu określonego przed dniem 1 stycznia 2002 r. terminu systematycznego gromadzenia oszczędności, wynikającego z umowy o kredyt kontraktowy podlegały będą odliczeniu. Przy czym odliczenie to nie może przekroczyć rocznego limitu z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej.
Ad.2) Zgodnie zaś z art. 27a ust. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2001 r. Podatnik nie traci prawa do ulgi gdy wycofane z kasy mieszkaniowej oszczędności wydatkuje zgodnie z celami systematycznego oszczędzania. Katalog celów mieszkaniowych precyzuje ustawa z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkalnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.). Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 i 2 tej ustawy celem systematycznego oszczędzania w kasie mieszkaniowej jest uzyskanie kredytu i przeznaczenie zgromadzonych oszczędności na wskazane w ustawie cele mieszkaniowe tj.:
nabycie, budowę przebudowę, rozbudowę lub nadbudowę domu albo lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość,
uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
remont domu albo lokalu, o którym mowa w pkt 1 i 2 z wyjątkiem bieżącej konserwacji i odnowienia mieszkania,
spłatę kredytu bankowego zaciągniętego na cele wymienione w pkt 1-3
nabycie działki budowlanej lub jej części pod budowę domu jednorodzinnego lub budynku mieszkalnego, w którym jest lub ma być położony lokal mieszkalny kredytobiorcy.
Z cytowanych przepisów wynika, że aby nie utracić prawa do odliczeń związanych z oszczędzaniem w kasie mieszkaniowej Podatnik powinien przeznaczyć wycofane po okresie oszczędzania środki na co najmniej jeden z wyżej wymienionych celów systematycznego oszczędzania.
Ad.3) Przy czym chodzi tu o środki zgromadzone wcześniej przez Podatnika, a nie środki uzyskane z kredytu udzielonego przez bank. Zatem dla celów podatkowych pozostaje bez znaczenia czy Podatnik zaciągnie kredyt kontraktowy na cele mieszkaniowe czy też nie.
Ad.4) Ponadto w myśl art. 27a ust. 13 pkt 4 ustawy z dnia 21 lipca 1991 r. jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od podatku z tytułu wydatków związanych z oszczędzaniem w kasie mieszkaniowej, a następnie wycofał oszczędności z kasy mieszkaniowej, z wyjątkiem gdy wycofana po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę, do podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza się odpowiednio kwoty poprzednio odliczone z tych tytułów. Zapis wskazanego artykułu wyraźnie wskazuje, iż wycofanie oszczędności z kasy mieszkaniowej i ich wydatkowanie na cele mieszkaniowe - by nie utracić prawa do ulgi z tego tytułu - powinno zaistnieć w tym samym roku podatkowym.
Ad.5) Odnośnie natomiast wszelkich kosztów notarialnych ponoszonych przez Podatnika w związku ze sporządzeniem umowy sprzedaży, zauważa się iż są one niewątpliwie ściśle związane z nabyciem domu, gruntu czy lokalu mieszkalnego. Zatem przeznaczenie środków zgromadzonych w kasie mieszkaniowej również na koszty ściśle związane z nabyciem: gruntu, domu czy lokalu mieszkalnego - w przypadku posiadania stosownych dokumentów - nie pozbawi Podatnika prawa do ulgi z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej.