8654/2017 - Likwidacja gimnazjów

Informację o powodach i przewidywanych efektach reformy systemu oświaty, z uwzględnieniem przyczyn rezygnacji z gimnazjów w nowej strukturze szkolnictwa powszechnego, uwzględniliśmy w odpowiedzi na Pani interpelację nr 8652 w sprawie "zmian w edukacji prowadzących do jej deformacji".

Odpowiadając natomiast na pytania dotyczące uwzględnienia w prowadzonych pracach nad zmianami w systemie edukacji kompetencji kluczowych uprzejmie informuję, że w skierowanym w dniu 30 grudnia 2016 r. do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych projekcie rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego zadania szkół związane z rozwijaniem kompetencji kluczowych uczniów zostały uwzględnione w odpowiednim zakresie. W szczególności do zadań szkoły w tym obszarze odnosi się część wstępna podstawy programowej dla 8-klasowej szkoły podstawowej, w której określa się najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego w szkole podstawowej, takie jak:

Sformułowane dla poszczególnych przedmiotów cele kształcenia (wymagania ogólne) również odnoszą się bezpośrednio do rozwijania kompetencji kluczowych uczniów.

Odnosząc się do kwestii zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa uczniom, wyniki prowadzonych w Polsce badań nie uprawniają do sformułowania tezy o nasilaniu się zagrożeń, w szczególności agresji i przemocy wśród dzieci i młodzieży szkolnej, jednakże wskazują na niską efektywność podejmowanych przez szkoły oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych, a także na pojawienie się nowych rodzajów zachowań agresywnych, np. związanych z korzystaniem z urządzeń elektronicznych (tzw. cyberprzemoc).

Przeprowadzone przez Instytut Badań Edukacyjnych w roku 2014 badanie mające na celu pogłębienie wiedzy na temat przemocy i agresji w szkole oraz opis klimatu szkoły, w tym kwestii jakości relacji społecznych oraz panujących w szkole zasad, pokazało, "że większość uczniów w polskich szkołach przynajmniej od czasu do czasu doświadcza szeroko rozumianych agresywnych zachowań ze strony kolegów i koleżanek, przy czym częściej są to działania w sferze relacyjnej i słownej, niż agresja fizyczna (agresja relacyjna jest też dla uczniów wyjątkowo dotkliwa). Nieco ponad jedna trzecia uczniów doświadcza w ciągu miesiąca co najmniej kilku agresywnych zachowań kolegów, które uznaje za przykre, zaś ofiarami dręczenia szkolnego pada ok. jedna dziesiąta uczniów." 1 ^.

Warto zwrócić też uwagę na ustalenia poczynione przez Najwyższą Izbę Kontroli w toku kontroli pn. Przeciwdziałanie zjawiskom patologii wśród dzieci i młodzieży szkolnej (P/13/068), przeprowadzonej w szkołach i organach prowadzących w latach 2011-2013: w "Informacji o wynikach kontroli" 2 podkreślono, że "trudności wychowawcze w grupie dzieci i młodzieży występują w dużym nasileniu we wszystkich typach szkół", jednak "szczególnie w gimnazjach wielu uczniów prezentuje nieprawidłowe wzorce zachowań powstałe we wczesnym dzieciństwie i utrwalone na wcześniejszych etapach edukacji".

Przywrócenie dwustopniowego systemu szkolnego obejmującego 8-letnią szkołę podstawową i szkoły ponadpodstawowe 3 ma na celu wydłużenie okresu kształcenia i wychowania w jednej szkole i w tej samej grupie rówieśniczej. Wprawdzie zmiana struktury systemu szkolnictwa nie przekłada się wprost na poziom bezpieczeństwa uczniów, jednak bezspornie sprzyja poprawie stanu bezpieczeństwa dzieci i młodzieży. W konsekwencji przyjęcia takiego rozwiązania następuje bowiem ograniczenie konieczności częstej adaptacji uczniów do nowych warunków uczenia się (zmiana szkoły i grupy rówieśniczej), co jest szczególnie istotne w przypadku dzieci i młodzieży w trudnym okresie rozwojowym. Powstaje także realna możliwość zwiększenia skuteczności procesów wychowawczych i profilaktycznych w szkołach, bowiem dłuższy pobyt uczniów w jednej szkole pozwoli na opracowanie i wdrożenie odpowiedniej strategii działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych adekwatnie do zdiagnozowanych trudności wychowawczych występujących w danej grupie dzieci i młodzieży.

Jeżeli chodzi o edukację przyrodniczą, pragnę również zapewnić, że Ministerstwo Edukacji Narodowej dokłada starań, aby wzmocnić edukację przyrodniczą w kształceniu ogólnym, również przez projektowane zwiększenie łącznej puli godzin przeznaczonych na przedmioty przyrodnicze (przyroda, biologia, geografia, fizyka, chemia) w całym cyklu kształcenia ogólnego.

20 stycznia br. Ministerstwo Edukacji Narodowej skierowało do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych projekt rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. Uprzejmie zachęcamy do zapoznania się z projektem.