5783/2016 - Procedura organizacji i rozliczania kwalifikacyjnych kursów zawodowych przez szkoły niepubliczne.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 21 września 2016 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej 5783/2016 Procedura organizacji i rozliczania kwalifikacyjnych kursów zawodowych przez szkoły niepubliczne.

Zgodnie z przepisem art. 68a ustawy o systemie oświaty 1 kształcenie ustawiczne jest organizowane i prowadzone w publicznych i niepublicznych szkołach dla dorosłych, publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego. Jedną z form kształcenia ustawicznego prowadzoną przez powyższe podmioty są kwalifikacyjne kursy zawodowe, których organizatorami mogą być również szkoły publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą.

Warunki organizowania i prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych zostały szczegółowo określone w rozporządzeniu w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych. 2

Odnosząc się do pytań zawartych w Interpelacji, uprzejmie informuję:

Ad 1.

W myśl art. 82 ustawy o systemie oświaty, osoba prawna lub fizyczna, zamierzająca założyć szkołę lub placówkę niepubliczną, składa pisemne zgłoszenie do ewidencji, które powinno zawierać m.in. wskazanie miejsca prowadzenia szkoły lub placówki oraz informację o warunkach lokalowych zapewniających możliwość prowadzenia zajęć, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe - możliwość realizacji praktycznej nauki zawodu. Rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach 3 określa m.in. warunki realizacji kształcenia i miejsca, gdzie odbywa się kształcenie praktyczne. Są to pracownie szkolne, placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz podmioty stanowiące potencjalne miejsce zatrudnienia. Szkoły organizują też praktyki zawodowe w podmiotach zapewniających rzeczywiste warunki pracy, właściwe dla nauczanego zawodu. Warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu na kwalifikacyjnym kursie zawodowym określa rozporządzenie w sprawie praktycznej nauki zawodu. 4 Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji, zatem organizatorzy kwalifikacyjnych kursów zawodowych obowiązani są zapewnić odpowiednie pomieszczenia wyposażone w sprzęt i pomoce dydaktyczne umożliwiające realizację programu kształcenia w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji. Zgodnie z § 7 rozporządzenia w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych osoba podejmująca kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym na podstawie odpowiedniego dyplomu, świadectwa, czy zaświadczenia, jest zwalniana, na swój wniosek złożony podmiotowi prowadzącemu kwalifikacyjny kurs zawodowy, z zajęć dotyczących odpowiednio treści kształcenia lub efektów kształcenia realizowanych w dotychczasowym procesie kształcenia.

Biorąc pod uwagę powyższe, zajęcia w ramach kwalifikacyjnego kursu zawodowego mogą odbywać się w siedzibie szkoły oraz w miejscach odbywania zajęć praktycznych i praktyk zawodowych np. w przedsiębiorstwie.

Ad 2.

Zgodnie z art. 3 pkt 20 ustawy o systemie oświaty kwalifikacyjny kurs zawodowy obejmuje program nauczania, który uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie danej kwalifikacji, którego ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji. Dyrektor szkoły niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej, organizującej kwalifikacyjny kurs zawodowy ma obowiązek realizować podstawę programową kształcenia w zawodach, szczegółowo określoną w rozporządzeniu w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach. W podstawie programowej dla każdego zawodu określono minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.

Zgodnie z § 4 ust. 2 oraz § 20 ust. 6 rozporządzenia w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych minimalna liczba godzin kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. Zgodnie z art. 68a ust. 3 ustawy o systemie oświaty, kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą być prowadzone w formie stacjonarnej i zaocznej. Liczba godzin na kwalifikacyjnym kursie zawodowym realizowanym w formie zaocznej nie może być mniejsza niż 65% minimalnej liczby godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. W związku z powyższym, czas trwania kwalifikacyjnego kursu zawodowego zależy od formy kształcenia (stacjonarna, zaoczna), minimalnej liczby godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach oraz liczby godzin praktycznej nauki zawodu dla danej kwalifikacji. Z części I załącznika do rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach wynika, że w procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych. Organizacja kwalifikacyjnych kursów zawodowych uwzględnia odpowiednio udokumentowane dotychczasowe drogi kształcenia słuchaczy tak, by żaden z nich nie musiał powtarzać po raz kolejny uzyskanych wcześniej efektów kształcenia.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 2 i pkt 2 ustawy o systemie oświaty, dyrektor szkoły kieruje działalnością szkoły i reprezentuje ją na zewnątrz a także sprawuje nadzór pedagogiczny, zatem jest organem bezpośrednio odpowiedzialnym za organizację i przebieg kształcenia słuchaczy kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Kuratorzy oświaty sprawują nadzór pedagogiczny nad publicznymi i niepublicznymi szkołami poprzez wykonywanie zadań i czynności określonych w art. 33 ustawy o systemie oświaty w trybie planowych lub doraźnych działań: ewaluacji i kontroli.

Ad 3.

Zgodnie z art. 90 ust. 8 ustawy o systemie oświaty, szkoły niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych realizujące kwalifikacyjne kursy zawodowe otrzymują na każdego słuchacza kursu, który zdał egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, dotację z budżetu powiatu w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli osoba prowadząca szkołę:

1)

poda organowi właściwemu do udzielenia dotacji planowaną liczbę słuchaczy kursu nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji;

2)

udokumentuje zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy kursu, w terminie 30 dni od daty ogłoszenia wyników tego egzaminu przez okręgową komisję egzaminacyjną.

Zgodnie z art. 90 ust. 8a i 9 ustawy o systemie oświaty, wysokość dotacji określa organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Dotacja z budżetu powiatu jest wypłacana jednorazowo w terminie 30 dni od złożenia przez osobę prowadzącą szkołę zaświadczenia odpowiednio o wydaniu dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe lub o zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy, którzy ukończyli kwalifikacyjny kurs zawodowy w tej szkole, wydanych przez okręgową komisję egzaminacyjną na wniosek osoby prowadzącej szkołę.

Minister Edukacji Narodowej w rozporządzeniu w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2016 5 określił dla kwalifikacyjnego kursu zawodowego odrębną wagę, zgodnie z którą wysokość środków dla poszczególnych jednostek samorządu jest określana na podstawie liczby słuchaczy wykazanej w systemie informacji oświatowej na dzień 30 września roku poprzedzającego rok, dla którego naliczana jest subwencja.

Warunkiem udzielenia dotacji na prowadzenie kwalifikacyjnych kursów zawodowych przez niepubliczne szkoły o uprawnieniach szkół publicznych, są efekty prowadzonego kształcenia tj. pozytywny wynik egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, organizowanego przez okręgową komisję egzaminacyjną.

Ad 4.

Zasady prowadzenia dokumentacji przez organizatora kwalifikacyjnego kursu zawodowego zostały uregulowane w rozporządzeniu w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych, zgodnie z którym dokumentacja kwalifikacyjnych kursów zawodowych, prowadzona przez każdy podmiot organizujący kurs obejmuje:

- program nauczania;

- dziennik zajęć;

- protokół z przeprowadzonego zaliczenia;

- ewidencję wydanych zaświadczeń.

Rozporządzenie w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych reguluje zakres danych wpisywanych do dziennika zajęć oraz ewidencji wydanych zaświadczeń. Wyżej wymienione dokumenty przechowuje organizator kwalifikacyjnych kursów zawodowych. W związku z powyższym szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej prowadzi dokumentację przebiegu kwalifikacyjnych kursów zawodowych na tych samych zasadach co szkoła publiczna. Sprawozdawczość prowadzona w ramach organizacji kwalifikacyjnych kursów zawodowych przez niepubliczne szkoły o uprawnieniach szkół publicznych jest taka sama jak dla szkół publicznych. W systemie informacji oświatowej organizatorzy ww. kursów składają informacje o liczbie przeprowadzonych form kształcenia, liczbie uczęszczających słuchaczy, liczbie słuchaczy, którzy otrzymali zaświadczenia o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Sprawozdanie dotyczy również liczby słuchaczy, którzy w poprzednim roku szkolnym przystąpili do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji oraz liczby słuchaczy, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji.

Ad 5.

Planowe działania prowadzone przez kuratorów oświaty są realizowane zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa w zakresie nadzoru pedagogicznego, ustalanymi przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania na podstawie art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty. Minister Edukacji Narodowej ustalając kierunki polityki wskazuje m.in. tematy kontroli planowych, które będą realizowane w danym roku szkolnym w ramach nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratorów oświaty.

W roku szkolnym 2015/2016 r., stosownie do kierunków polityki oświatowej państwa ustalonych na ten rok szkolny, kuratorzy oświaty zaplanowali i przeprowadzili, w publicznych i niepublicznych placówkach realizujących kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, kontrolę planową pn. "Realizacja kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych oraz prowadzenie dokumentacji kształcenia zgodnie z przepisami prawa oświatowego". Celem kontroli było pozyskanie informacji na temat prowadzenia kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych przez publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, w zakresie liczby i rodzajów form pozaszkolnych oraz zgodności dokumentacji prowadzonego kształcenia z rozporządzeniem w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych. Kontrola została przeprowadzona przez pracowników nadzoru pedagogicznego we wszystkich województwach. Kontrolą objęto m.in. 20% niepublicznych placówek realizujących kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, w tym 10% niepublicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego. W ramach kontroli w zakresie prowadzonego kształcenia ustawicznego przez publiczne i niepubliczne placówki i ośrodki skontrolowano łącznie 229 kwalifikacyjnych kursów zawodowych, co stanowiło 14% wszystkich skontrolowanych form kształcenia w formach pozaszkolnych.

Wyniki przeprowadzonej kontroli w zakresie organizacji kursów kwalifikacyjnych wskazały na potrzebę wzmocnienia nadzoru pedagogicznego kuratorów oświaty, jako organów sprawujących nadzór pedagogiczny nad niepublicznymi placówkami kształcenia ustawicznego w zakresie poprawności wydawania oraz ewidencjonowania przez te placówki zaświadczeń potwierdzających ukończenie danej formy kształcenia oraz przestrzegania przepisów prawa oświatowego odnoszących się do programów nauczania dla poszczególnych form kształcenia ustawicznego.

Kuratorzy oświaty podejmują również działania w szkołach i placówkach w trybie kontroli doraźnych. Wskazaniem do przeprowadzenia kontroli doraźnej może być analiza dotychczasowych wyników nadzoru pedagogicznego, niepokojąca informacja pozyskana od podmiotu zewnętrznego (np. słuchacza, nauczyciela, pracodawcy).

Ponadto, na podstawie art. 85 ust. 2 ustawy o systemie oświaty, kuratorzy oświaty w ciągu 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności przez szkołę ponadgimnazjalną, która uzyskała uprawnienia szkoły publicznej z dniem rozpoczęcia działalności, sprawdzają w trybie nadzoru pedagogicznego spełnianie przez szkołę warunków określonych w art. 7 ust. 3 ustawy o systemie oświaty. Kurator oświaty w ramach kontroli sprawdza, czy szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej:

- realizuje programy nauczania uwzględniające podstawy programowe wymienione w ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o systemie oświaty;

- realizuje zajęcia edukacyjne w cyklu nie krótszym oraz w wymiarze nie niższym niż łączny wymiar obowiązkowych zajęć edukacyjnych określony w ramowym planie nauczania szkoły publicznej danego typu;

- stosuje zasady klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie oświaty;

- prowadzi dokumentację przebiegu nauczania ustaloną dla szkół publicznych;

- w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe - kształci w zawodach określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, o której mowa w art. 24 ust. 1 ustawy o systemie oświaty;

- zatrudnia nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych, o których mowa w pkt 2, posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli szkół publicznych.

Wyniki kontroli doraźnych, w tym prowadzonych na podstawie art. 85 ust. 2 ustawy o systemie oświaty, dostępne są na stronach internetowych właściwych kuratoriów oświaty.

1

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, z późn. zm.).

2

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 622, j.t.).

3

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r. poz. 184, z późn. zm.).

4

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. z 2010 r. Nr 244, poz. 1626 z późn. zm.).

5

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w z dnia 22 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2016 (Dz. U. z 2015 r. poz. 2294)

Opublikowano: www.sejm.gov.pl