3940/2016 - Interpretacja przepisów dotyczących sytuacji radnych korzystających z płatnego urlopu dla poratowania zdrowia.

Zasady udzielania nauczycielom urlopu dla poratowania zdrowia określają przepisy art. 73 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191, z późn. zm.), zaś tryb orzekania przez lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego o potrzebie udzielenia nauczycielowi takiego urlopu uregulowano w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia (Dz. U. Nr 233, poz. 1991).

Zgodnie z tymi przepisami urlopu dla poratowania zdrowia udziela się nauczycielowi w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia. W okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatków socjalnych. Ustawodawca przewidział również, iż w czasie trwania tego urlopu nie można nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. W przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową, dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel obowiązany jest do powrotu do pracy.

Analizując wskazane normy prawne dotyczące urlopu dla poratowania zdrowia, należy zauważyć, iż ustawodawca świadomie i konsekwentnie dążył do stworzenia nauczycielowi możliwości powstrzymania się od pracy w celu realizacji zaleconego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego leczenia i poprawy stanu zdrowia. Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 lipca 2005 r. (syg. II PZP 5/05, OSNP 2005/24/387), w której zajął stanowisko, iż celem urlopu dla poratowania zdrowia jest poratowanie zdrowia i żeby tego dokonać nauczyciel nie może łączyć zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub innej działalności zarobkowej z korzystaniem z tego urlopu.

Należy podkreślić, że przepisy ustawy Karta Nauczyciela nie definiują pojęcia "działalność zarobkowa", dlatego dyrektor szkoły każdorazowo indywidualnie rozstrzyga, czy działania podejmowane przez nauczyciela w trakcie urlopu są działalnością zarobkową. Nauczyciele podczas przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia powinni w maksymalnym stopniu korzystać z niezakłóconych warunków regenerowania organizmu. W ślad za tym ustawodawca gwarantuje wypłacanie wynagrodzenia ze środków publicznych (samorządowych), pomimo niewykonywania pracy w wysokości należnej nauczycielom wykonującym zadania.

W odniesieniu do radnych należy zauważyć, że zgodnie z art. 25 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446), pracodawca ma obowiązek zwolnić radnego z wykonywania pracy na czas trwania np. sesji wraz z czasem potrzebnym na dojazd i powrót. Zwolnienie wynikające z ww. przepisu jest obligatoryjne, jednak nieodpłatne (uchwała SN z dnia 10 maja 1994 r., I PZP 22/94, OSNCP 1994, Nr 4, poz. 60) co oznacza, że za cały ten czas pracodawca nie ma obowiązku zapłaty wynagrodzenia. Na mocy art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. Z 2013 r. poz. 594, z późn. zm.) oraz art. 21 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 595, z późn. zm.) radnemu przysługuje dieta za udział w pracach rady odpowiednio gminy lub powiatu, która ma być ekwiwalentem za utracony, w związku z wykonywaniem mandatu, czas i zarobek.

Biorąc pod uwagę ww. przepisy należy stwierdzić, że pobieranie przez nauczyciela, korzystającego z urlopu dla poratowania zdrowia, diet z tytułu pełnienia funkcji radnego w gminie może mieścić się w definicji "innej działalności zarobkowej", o której mowa w art. 73 ust. 7 ustawy - Karta Nauczyciela.

Podsumowując, o udzieleniu płatnego urlopu dla poratowania zdrowia w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia i odwołaniu z niego decyduje dyrektor szkoły, który zgodnie z przepisem art. 39 ust. 3 ustawy o systemie oświaty jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole nauczycieli i decyduje w sprawach wynikających ze stosunku pracy nauczyciela.