3849/2016 - Finansowanie kosztów funkcjonowania placówek oświatowych prowadzonych przez podmioty prywatne.

Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, który został przyjęty przez Radę Ministrów na posiedzeniu w dniu 31 maja br., a następnie skierowany do Sejmu. Projektowane zmiany mają na celu m.in. doprecyzowanie obecnie obowiązujących regulacji prawnych w zakresie udzielania i rozliczania dotacji wypłacanych przedszkolom, szkołom i placówkom z budżetów jednostek samorządu terytorialnego na podstawie art. 80 i art. 90 ustawy o systemie oświaty, w tym doprecyzowanie zakresu wydatków bieżących, będących podstawą do wyliczenia dotacji dla przedszkoli niepublicznych. Zgodnie z projektowanymi zmianami zawartymi w nowym art. 78b ust. 1b) doprecyzowano zakres wydatków bieżących będących podstawą do wyliczenia dotacji w placówkach wychowania przedszkolnego, szkołach i placówkach publicznych oraz niepublicznych szkołach dla dorosłych. Obecna definicja jest zbyt ogólna, co powoduje wliczanie pewnych kategorii wydatków i w konsekwencji powoduje naliczanie zbyt wysokich środków. Zgodnie z projektowanymi zmianami wyłączeniu podlegają: wydatki finansowane ze środków pochodzących z Unii Europejskiej, wydatki na internaty w szkołach, wydatków bieżących zaplanowanych w ramach programów rządowych, o których mowa w art. 90u, kwota subwencji na dzieci niepełnosprawne oraz na wczesne wspomaganie rozwoju i zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze w szkołach i przedszkolach ogólnodostępnych. Dodatkowo, w przypadku szkół, wyłączane zostaną kwoty dotacji przeznaczonej na sfinansowanie podręczników, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych oraz kwoty pokrywane z opłat rodziców na wyżywienie w szkołach i placówkach (w przypadku przedszkoli ostatnio wymienione wyłączenie obowiązuje w obecnych przepisach). W przypadku placówek publicznych wyłączeniu podlegać będą zaplanowane na rok budżetowy w budżecie powiatu opłaty za wyżywienie i korzystanie z pobytu w tych placówkach, stanowiące dochody budżetu powiatu.

Ponadto w wyniku konsultacji publicznych wprowadzono do projektu ustawy definicję wydatków bieżących na potrzeby ustalania dotacji z budżetów jednostek samorządu terytorialnego dla przedszkoli, szkół i placówek. Definicja wydatków bieżących została określona przez odniesienie się do art. 236 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Wprowadzono doprecyzowanie, że do ww. wydatków wlicza się wydatki zaplanowane w jednostkach organizujących wspólną obsługę administracyjna, finansową, i organizacyjną oraz doprecyzowanie, że do ww. wydatków nie wlicza się wydatków zaplanowanych na wydzielonym rachunku, o którym mowa w art. 223 ustawy o finansach publicznych. Ponadto jednoznacznie określono, że podstawą do ustalania wysokości dotacji jest plan dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, tj. wszystkie wydatki bieżące zaplanowane na rok budżetowy w budżecie jednostki samorządu terytorialnego na prowadzenie przez jednostkę samorządu terytorialnego odpowiednio przedszkoli, szkół i placówek.

Należy wyraźnie podkreślić, że w projektowanych przepisach ustawodawca posługuje się pojęciem "wszystkie wydatki bieżące", co oznacza, że podstawą do ustalenia wysokości dotacji powinny być wszystkie wydatki bieżące zaplanowane na prowadzenie przez jednostkę samorządu terytorialnego odpowiednio przedszkoli, szkół i placówek. W szczególności w podstawowej kwocie dotacji powinny być uwzględnione także te wydatki bieżące, które mogą być trudne do wyodrębnienia z uwagi na funkcjonowanie publicznych szkół w formie zespołu szkół, a są zaplanowane na prowadzenie odpowiednio przedszkoli, szkół i placówek.

Ponadto informuję, że w przedmiotowym projekcie ustawy rozszerzono przepisy dotyczących możliwości wstrzymania dotacji na placówki niepubliczne wymienione w art. 2 pkt 3, 4, 7 i 10 ustawy o systemie oświaty.

Problemy w zakresie interpretacji i stosowania przepisów art. 80 i 90 ustawy o systemie oświaty, dotyczących udzielania i rozliczania dotacji wypłacanych szkołom i placówkom z budżetów jednostek samorządu terytorialnego są zgłaszane przez organy kontrolne, samorządy oraz inne niż jednostki samorządu terytorialnego organy prowadzące szkoły, przedszkola i placówki. Duży poziom ogólności obecnych przepisów powodował ich nieprecyzyjność i wątpliwości interpretacyjne, co w konsekwencji skutkowało ich niejednolitym stosowaniem w skali kraju oraz powstawaniem sporów pomiędzy organami właściwymi do udzielania dotacji a jednostkami dotowanymi. Dlatego też Ministerstwo Edukacji Narodowej doprecyzowało obecnie obowiązujące regulacje prawne w ww. projekcie ustawy o systemie oświaty, co umożliwi bardziej adekwatne ustalanie wysokości dotacji oraz zapewni przejrzysty i sprawiedliwy system określania wysokości dotacji w ramach kraju.

Opinie i spostrzeżenia podmiotów stosujących przepisy regulujące kwestie dotowania szkół i placówek są bardzo ważnym elementem konsultacji społecznych. Dlatego też wszystkie uwagi zgłaszane do Ministerstwa Edukacji Narodowej w tej kwestii są rozpatrywane, wnikliwie analizowane i uwzględniane przy projektowanych zmianach przepisów ustawowych.

W Ministerstwie Edukacji Narodowej będą prowadzone dalsze prace legislacyjne w zakresie kompleksowej modyfikacji przepisów art. 80 i 90 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2154, z późn. zm.), dotyczących dotowania publicznych i niepublicznych przedszkoli, szkół i placówek, prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego.