3063-ILPP3.4512.73.2016.3.NK - Podatnik podatku od towarów i usług w zakresie czynności wykonywanych w związku z realizacją projektu. Opodatkowanie czynności przekazania sprzętu i przeniesienia autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Instytutu, przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2016 r. (data wpływu 19 września 2016 r.), uzupełnionym pismami z dnia 14 listopada 2016 r. (data wpływu 17 listopada 2016 r. i 22 listopada 2016 r.) oraz z dnia 22 listopada 2016 r. (data wpływu 25 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług - jest:

* prawidłowe - w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług w zakresie czynności wykonywanych w związku z realizacją projektu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

* nieprawidłowe - w zakresie braku opodatkowania czynności przekazania sprzętu i przeniesienia autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej (pytania oznaczone we wniosku nr 2 i nr 3).

W dniu 19 września 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług w zakresie czynności wykonywanych w związku z realizacją projektu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz braku opodatkowania czynności przekazania sprzętu i przeniesienia autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej (pytania oznaczone we wniosku nr 2 i nr 3). Wniosek uzupełniono w dniu 17 listopada 2016 r. o informacje doprecyzowujące opisane zdarzenie przyszłe i własne stanowisko Wnioskodawcy, w dniu 22 listopada 2016 r. o dowód wpłaty dodatkowej opłaty za wydanie interpretacji oraz w dniu 25 listopada 2016 r. o dokument, w którym zawarte są dane osób posiadających uprawnienia do samodzielnego reprezentowania Wnioskodawcy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 14 listopada 2016 r.).

Instytut (dalej: Instytut lub Wnioskodawca) jest jednostką organizacyjną Polskiej Akademii Nauk, funkcjonującą na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. z 2010 r. Nr 69, poz. 619 z późn. zm.). Zgodnie ze statutem Wnioskodawcy do jego zadań w szczególności należy:

Wnioskodawca jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.) - dalej: ustawa o VAT.

Bazując na bogatym doświadczeniu związanym z utrzymywaniem i zarządzaniem e-infrastrukturą dedykowaną dla środowiska naukowego, Instytut realizuje cały szereg projektów badawczo-naukowych. Projekty te realizowane są samodzielnie przez Wnioskodawcę lub w ramach zawieranych doraźnie konsorcjów. Instytut może być liderem konsorcjum lub tylko jego członkiem, wówczas rolę lidera konsorcjum pełni inna jednostka.

Prowadzone projekty naukowo-badawcze finansowane są ze środków zewnętrznych (w tym dotacji) otrzymywanych na podstawie umów o dofinansowanie zawieranych pomiędzy instytucją finansującą lub współfinansującą dany projekt a Wnioskodawcą lub konsorcjum, którego Wnioskodawca jest liderem lub członkiem. Funkcję instytucji finansującej w zależności od projektu pełnią: Komisja Europejska działająca w ramach Programów Ramowych, Unia Europejska działająca w ramach funduszy strukturalnych np. poprzez Program Innowacyjna Gospodarka (POIG) lub Program Kapitał Ludzki (POKL), czy też Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego działające bezpośrednio lub poprzez Narodowe Centrum Nauki lub Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Efektem realizacji części projektów badawczo-naukowych są raporty prezentujące zdobytą dzięki badaniom nową wiedzę. Jednak w przypadku coraz większej ilości projektów realizowanych przez Wnioskodawcę efektem realizacji projektów jest powstanie wartości niematerialnych i prawnych o różnym stopniu zaawansowania, począwszy od prototypów, a skończywszy na gotowych do wdrożenia produktach. W zależności od podpisanej umowy o dofinansowanie projektu, autorskie prawa majątkowe do wytworzonych w ramach projektu wartości niematerialnych i prawnych po zakończeniu projektu pozostają w całości własnością Wnioskodawcy albo są przenoszone na inny podmiot uczestniczący w projekcie. Podmiotem tym może być instytucja finansująca lub lider konsorcjum projektu.

Umowa o dofinansowanie każdego projektu określa, czy autorskie prawa majątkowe pozostają przy twórcy czy też są przenoszone i w jakim zakresie na inny podmiot (instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu). Jeśli autorskie prawa majątkowe są przenoszone na inny podmiot to umowa o dofinansowanie określa, czy przeniesienie tych praw odbywa się w ramach kwoty dofinansowania projektu określonej w umowie, czy też przeniesienie tych praw odbywa się nieodpłatnie. Konsekwencją takich postanowień zawartych w umowie o dofinansowanie są odpowiednie postanowienia umów zawartych pomiędzy liderem konsorcjum realizującym dany projekt a pozostałymi uczestnikami konsorcjum.

Poza wyżej wspomnianymi rodzajami działalności, Instytut prowadzi działalność w zakresie udostępniania zasobów i aplikacji sieciowych. Ponadto, Instytut wytwarza i oferuje także aplikacje mające zastosowania w sieciach należących do klientów. Działalność ta jest prowadzona tylko pod warunkiem, że nie wpływa ujemnie na usługi świadczone na rzecz środowiska naukowego, a wszelkie uzyskane w ten sposób dochody są przeznaczane na sfinansowanie bieżących kosztów utrzymania zasobów i rozwój potencjału naukowego Wnioskodawcy. Tego typu usługi są świadczone odpłatnie i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w ustawie o VAT.

Aby móc realizować zadania związane z infrastrukturą sieciową zgodnie z przepisami prawa, Wnioskodawca został wpisany do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych dnia 14 kwietnia 2005 r. jako wykonujący następujące działania:

* dostarczanie sieci telekomunikacyjnej (sieć transmisji danych);

* świadczenie usług telekomunikacyjnych (usługa dzierżawy łączy telekomunikacyjnych, usługa transmisji danych oraz usługa zapewniania dostępu do sieci Internet).

Instytut, między innymi udostępniając odpłatnie zasoby sieciowe, wykonuje działalność gospodarczą, w związku z czym jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 96 ustawy o VAT, z siedzibą w Polsce.

Instytut jest partnerem technologicznym w projekcie "X". Przedmiotem projektu "X" jest podniesienie kompetencji cyfrowych nauczycieli i uczniów oraz doposażenie szkół w sprzęt TIK i wdrożenie rozwiązań ICT zgodnie z indywidualnymi potrzebami poszczególnych szkół objętych wsparciem w projekcie. Działania zrealizowane w ramach projektu przyczynią się do zapewniania równego dostępu do dobrej jakości kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, poprzez podniesienie wiedzy i kompetencji 7110 uczniów SP, GIM i PGIM; podniesienie wiedzy i kompetencji 1040 nauczycieli SP, GIM i PGIM oraz doposażenie/wyposażenie 600 szkół w zakresie ICT. Rozwój kompetencji cyfrowych będzie odbywał się w środowisku edukacyjnym w ramach realizacji następujących działań (zajęć pozalekcyjnych dla uczniów) - Cyfrowa (...), Cyfrowa (...), Akademia Kształcenia Wyprzedzającego, Ligi Przedmiotowe, Klasy Akademickie, (...) oraz komplementarnego z ww. działaniami systemu doskonalenia zawodowego nauczycieli. Różnorodność zaplanowanych w projekcie działań edukacyjnych pozwoli także na wsparcie rozwoju m.in. kompetencji matematycznych, przyrodniczych oraz językowych uczniów. Ponadto efekt edukacyjny zostanie wzmocniony poprzez organizację konferencji dydaktycznych dla nauczycieli objętych wsparciem w projekcie.

Koncepcja realizacji projektu zakłada udział uczniów na wszystkich etapach kształcenia. Zakres tematyczny projektu obejmuje rozwój u uczestników projektu kompetencji cyfrowych oraz wykorzystania nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w procesie nauczania przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Uczestnicy projektu otrzymają najwyższej jakości sprzęt, silne wsparcie techniczne umożliwiające jego skuteczne wykorzystanie (szerokopasmowa sieć dostępu do Internetu do szkół uczestniczących w projekcie, sieć radiowa na terenie każdej szkoły). Gwarancją zapewnienia ww. warunków będzie wykorzystanie istniejących w województwie zasobów oraz pozyskanie najwyższej klasy specjalistów i wykonawców.

Celem głównym projektu jest podniesienie do roku 2021 jakości edukacji na każdym szczeblu kształcenia ogólnego w 600 szkołach (podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych), poprzez rozwój kompetencji cyfrowych 1040 nauczycieli i 7110 uczniów w ramach realizacji zajęć pozalekcyjnych metodą projektu i metodą kształcenia wyprzedzającego z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK).

Realizacja wsparcia będzie dokonywana na podstawie indywidualnie przeprowadzonej diagnozy potrzeb szkół w zakresie realizacji zajęć dodatkowych dla uczniów, doskonalenia zawodowego nauczycieli oraz w zakresie wyposażenia/doposażenia szkół w TIK. Diagnoza będzie przeprowadzana przed rozpoczęciem każdej kolejnej edycji projektu.

Projekt będzie realizowany przez Ośrodek (partner wiodący) w Partnerstwie z Uniwersytetem i Wnioskodawcę na podstawie zawartej Umowy o partnerstwie na rzecz realizacji projektu "X" realizowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020. Instytucją Zarządzającą jest Zarząd Województwa działający jako Instytucja Zarządzająca dla Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020, reprezentowanego przez Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa (DEFS).

Instytut, jako partner technologiczny projektu, odpowiedzialny będzie za stworzenie edukacyjnych aplikacji cyfrowych i platform edukacyjnych oraz opracowanie materiałów edukacyjnych.

Zgodnie ze złożonym wnioskiem o dofinansowanie do zadań Instytutu należy:

Zgodnie z zawartą umową, wszelkie utwory, jakie stworzone zostaną przez partnerów samodzielnie lub wspólnie z innymi podmiotami w wyniku lub w związku z realizacją projektu lub zostaną nabyte przez partnerów w wyniku lub w związku z realizacją projektu, udostępnione zostaną partnerowi wiodącemu, w sposób zapewniający pełne i nieograniczone ich wykorzystanie przez partnera wiodącego. Dojdzie więc do ekonomicznego przeniesienia praw do dysponowania prawami jak właściciel.

Udostepnienie utworów przez partnerów na rzecz partnera wiodącego realizowane będzie poprzez przeniesienie przez partnerów na partnera wiodącego autorskich praw majątkowych do wszelkich utworów powstałych lub nabytych w wyniku lub w związku realizacją projektu, na zasadach określonych w umowie. Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworów dokonane będzie bez żadnych ograniczeń, co do czasu, terytorium i liczby egzemplarzy. Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworów następuje na wszystkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy.

Sprzęt (zestawy edukacyjne) zakupiony przez Wnioskodawcę zostanie przekazany nieodpłatnie szkołom objętym projektem. Dojdzie więc do ekonomicznego przeniesienia praw do dysponowania towarami (sprzętem) jak właściciel.

Środki finansowe przekazywane partnerom przez partnera wiodącego stanowią dofinansowanie wydatków ponoszonych przez partnerów w związku z wykonaniem zadań określonych w Umowie. Zgodnie z zapisami umowy nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług na rzecz partnera wiodącego.

Partner wiodący przekazuje partnerom środki na finansowanie kosztów realizacji zadań w formie zaliczki. Środki na finansowanie kosztów realizacji zadań przekazywane są zgodnie z harmonogramem dokonywania wydatków (harmonogramem płatności). W przypadku stwierdzenia nieprawidłowego wydatkowania środków przez partnera projektu, środki podlegają zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych. Partnerzy zobowiązują się do rozliczenia całości otrzymanego od partnera wiodącego dofinansowania, a w przypadku nierozliczenia całości otrzymanego dofinansowania, podlega ono zwrotowi na rachunek bankowy partnera wiodącego po zakończeniu projektu.

Otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie przeznaczone zostanie tylko i wyłącznie na pokrycie kosztów związanych z realizacją projektu "X", w tym na zakup sprzętu (zestawów edukacyjnych), który zostanie przekazany nieodpłatnie szkołom objętym projektem. Dofinansowanie nie pokryje całości kosztów związanych z realizacją projektu. Wnioskodawca wniesie wkład własny na pokrycie części kosztów związanych z realizacją projektu.

Instytut nie zamierza wykorzystywać efektów projektu do celów komercyjnych. Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT od zakupu sprzętu (zestawów edukacyjnych) przeznaczonego do przekazania szkołom.

W związku z powyższym podatek VAT stanowi koszt kwalifikowany projektu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy jeżeli - w przedstawionym stanie sprawy - Wnioskodawca:

to Wnioskodawca występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT?

2. Jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest twierdząca, a jednocześnie dostawa sprzętu oraz przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (tj. partnera wiodącego w odniesieniu do praw autorskich, szkoły uczestniczące w projekcie - w przypadku sprzętu) następuje zgodnie z umową o dofinansowanie w kwocie przyznanej dotacji na realizację projektu, to czy taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

3. Jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest twierdząca, a przekazanie sprzętu oraz przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie następuje zgodnie z umową o dofinansowanie nieodpłatnie, to czy taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie wyrażonym w piśmie z dnia 14 listopada 2016 r.):

Ad. 1

Konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy solidarnym ponoszeniu ryzyka. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że dwóch lub więcej wspólników przedsięwzięcia jest związanych ustaleniami umownymi oraz owe ustalenia umowne ustanawiają sprawowanie współkontroli. Ustalenia te mogą dotyczyć różnych kwestii, zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.) np. zasad reprezentacji, sposobu rozliczeń danego przedsięwzięcia, podziału robót, udziału w zyskach i stratach itp. Jak wskazano celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu.

Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Przedsiębiorcy w konsorcjum wybierają spośród siebie lidera - konsorcjanta - wytypowanego spośród uczestników konsorcjum, który prowadzi rozliczenia gospodarcze. Konsorcjum, jeśli wolą jego uczestników nie jest powołanie np. w formie spółki osobowej, nie jest żadnym z podmiotów wskazanych w ustawie o VAT. Oznacza to, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem podatku VAT.

Określony w ustawie o VAT zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że świadczenie usług podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danego świadczenia. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej czynności mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Wskazać należy, że definicja "działalności gospodarczej" ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Aczkolwiek ustawa o VAT nie wyraża tego wprost, przyjąć należy, że działalnością gospodarczą jest w zasadzie tylko ta aktywność, która wykonywana jest zawodowo, w sposób profesjonalny. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Nie działa on wówczas w charakterze odpowiednio: producenta, handlowca, usługodawcy, rolnika, wykonującego wolny zawód.

Ponadto, pojęcie "działalności gospodarczej" ma charakter wspólnotowy. Jest to pojęcie zasadnicze dla konstrukcji podatku od towarów i usług. Działalnością gospodarczą jest wszelka działalność, w ramach której wykonywane może być każde świadczenie. Generalny charakter działalności gospodarczej podkreśla także fakt, że dla statusu podatnika nie ma znaczenia gdzie jest prowadzona działalność gospodarcza. Definicja ma zakres globalny i znajduje zastosowanie, gdziekolwiek osoba ma siedzibę, bądź gdziekolwiek działa.

Jak wynika bezpośrednio z brzmienia przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, uznanie aktywności danego podmiotu za działalność gospodarczą nie jest uzależnione od celu takiej działalności ani od jej rezultatu.

Podkreślić należy, że działalność gospodarcza nie musi być prowadzona w celu osiągnięcia zysku. Pozwala to w szczególności na uznanie za podatnika VAT różnego rodzaju organizacji o charakterze non-profit, organów administracji publicznej itd., czyli wszelkich podmiotów, które nie działają w celu uzyskania zysku. Zaznacza się, że działalność gospodarcza w rozumieniu VAT nie musi być działalnością o charakterze zarobkowym.

Wnioskodawca bazując na bogatym doświadczeniu związanym z utrzymywaniem i zarządzaniem e-infrastrukturą dedykowaną dla środowiska naukowego realizuje cały szereg projektów badawczo-naukowych. Projekty te realizowane są samodzielnie przez Wnioskodawcę lub w ramach zawieranych doraźnie konsorcjów. Efektem realizacji części projektów badawczo-naukowych są raporty prezentujące zdobytą dzięki badaniom nową wiedzę. Jednak w przypadku coraz większej ilości projektów realizowanych przez Wnioskodawcę efektem realizacji projektów jest powstanie wartości niematerialnych i prawnych o różnym stopniu zaawansowania, począwszy od prototypów, a skończywszy na gotowych do wdrożenia produktach. W zależności od podpisanej umowy o dofinansowanie projektu, autorskie prawa majątkowe do wytworzonych w ramach projektu wartości niematerialnych i prawnych po zakończeniu projektu pozostają w całości własnością Wnioskodawcy albo są przenoszone na inny podmiot uczestniczący w projekcie. Podmiotem tym może być instytucja finansująca lub lider konsorcjum projektu.

Mając na uwadze powyższe - zdaniem Wnioskodawcy - Instytut (działając zgodnie ze statutem) przekazując sprzęt oraz przenosząc autorskie prawa majątkowe do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie działa jako podatnik podatku od towarów i usług, gdyż przekazanie to następuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z wyżej przedstawioną wykładnią tego przepisu.

Ad. 2

W ocenie Wnioskodawcy, przekazanie sprzętu szkołom oraz przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (lidera konsorcjum projektu) zgodnie z umową o dofinansowanie w kwocie przyznanej dotacji na realizację projektu, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ Wnioskodawca dokonując tej czynności nie działa w charakterze podatnika VAT (nie wykonuje bowiem samodzielnej działalności gospodarczej).

Nie mniej, w przypadku uznania przez organ podatkowy, że Wnioskodawca działa w charakterze podatnika VAT wykonując czynność przedstawioną we wniosku (tj. przeniesienia autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej oraz przekazanie sprzętu), wskazać należy, że czynność ta również nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosowanie do postanowień art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

W art. 29a ust. 1 ustawy o VAT wskazane jest, że podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z powyższych uregulowań wynika zatem, że podlegający opodatkowaniu obrót (rozumiany jako kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę podatku należnego, gdzie kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy), zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towaru dostarczanego lub usług świadczonych przez podatnika. Otrzymanie dotacji nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego. Dotacje podlegają bowiem opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane.

Dokonana analiza wskazuje, że jeśli dotacja, subwencja lub inna dopłata o podobnym charakterze przekazywana jest w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług - istnieje bezpośredni związek między otrzymaną dopłatą a dostawą towarów lub świadczeniem usług i ich ceną - to stanowi ona obrót w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jeżeli więc podatnik otrzyma dotację, która ma bezpośredni związek z konkretną dostawą lub usługą, która ma wpływ na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług, to dotacja taka stanowi obok ceny jednoznacznie uzupełniający ją element podstawy opodatkowania. W takiej sytuacji mamy do czynienia z dotacją przedmiotową, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jeżeli jednak podatnik otrzyma dotację, subwencję lub dopłatę o podobnym charakterze na finansowanie kosztów działalności, wpływ takiej dotacji na cenę towaru lub usługi, o ile zostanie stwierdzony, będzie wyłącznie pośredni. Taka dotacja, subwencja lub dopłata nie jest związana z konkretną dostawą lub usługą i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. A zatem dotacje podmiotowe lub dotacje przeznaczone na pokrycie kosztów działalności, które nie są uzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie zwiększają podstawy opodatkowania z tytułu podatku od towarów i usług, a tym samym nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Wnioskodawca, w przedstawionym stanie sprawy, będzie otrzymywał środki finansowe na sfinansowanie kosztów realizacji projektu. Środki przyznanego dofinansowania w całości pokryją koszty realizacji projektu - stanowią zatem rodzaj tzw. "dotacji kosztowej". Wydatki te muszą spełnić szereg warunków - muszą być niezbędne do realizacji celu projektu, muszą być zgodne z kosztorysem projektu oraz kosztami realizacji kolejnych zadań projektu. Prawa autorskie będą przenoszone na jeden z podmiotów uczestniczących w konsorcjum w kwocie dofinansowania. Zakupiony sprzęt zostanie przekazany szkołom uczestniczącym w projekcie. Czynność przekazania sprzętu nastąpi również w kwocie dofinansowania. Za wykonanie powierzonych zadań w ramach projektu nie została ustalona jakakolwiek cena stanowiąca wynagrodzenie dla Wnioskodawcy. Podkreślenia wymaga fakt, że powyższe zobowiązanie Instytutu do przeniesienia nieodpłatnie wszelkich efektów realizowanego projektu jest efektem zawartej umowy i nie podlega negocjacjom. Brak jest zatem w przedstawionej sytuacji elementu bezpośredniego związku otrzymanej dotacji z ceną konkretnej, świadczonej usługi.

Podsumowując, w przedstawionym przyszłym stanie sprawy, należy uznać, że środki finansowe otrzymane na realizację projektu nie mają bezpośredniego wpływu na cenę, tym samym nie stanowią obrotu w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, a więc nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji - w ocenie Wnioskodawcy - przeniesienie na rzecz innego podmiotu uczestniczącego w projekcie (tj. na jeden z podmiotów uczestniczących w konsorcjum) praw autorskich do wytworzonych w ramach projektu wartości niematerialnych i prawnych w okolicznościach wskazanych w opisie stanu sprawy nie wiąże się z koniecznością opłacenia przez Wnioskodawcę podatku od towarów i usług, jak również nie wiąże się z koniecznością zwiększenia obrotu przez Wnioskodawcę w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT zdanie czwarte.

Ad. 3

W ocenie Wnioskodawcy, przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie zgodnie z umową o dofinansowanie nieodpłatnie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ Wnioskodawca dokonując tej czynności nie działa w charakterze podatnika VAT (nie wykonuje bowiem samodzielnej działalności gospodarczej).

Nie mniej, w przypadku uznania przez organ podatkowy, że Instytut działa w charakterze podatnika VAT, wykonując nieodpłatnie czynność przedstawioną we wniosku, wskazać należy, że czynność ta również nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Powyższe oznacza, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegać będzie jedynie takie nieodpłatne świadczenie usług, które jest dokonywane do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. W konsekwencji, w przypadku uznania przez organ podatkowy, że Wnioskodawca przenosząc prawa majątkowe do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na partnera wiodącego projektu działa w charakterze podatnika VAT, a tym samym czynność tą wykonuje w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, powyższa przesłanka nie będzie spełniona. Nie podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem VAT nieodpłatne świadczenie usług dokonywane do celów związanych z działalnością gospodarczą podatnika.

Zdaniem Instytutu, nieodpłatne przekazanie sprzętu szkołom związane z realizacją projektu, a w związku z tym wiąże się z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dotacja nie będzie miała związku ze sprzedażą, nie będzie przyznawana jako dopłata do ceny towaru, a przeznaczona będzie na pokrycie poniesionych wydatków w ramach realizowanego projektu. Oznacza to, że w opisanej sytuacji wystąpi dotacja o charakterze zakupowym, a nie dotacja mająca na celu sfinansowanie ceny sprzedaży. Zatem dotacja, którą otrzyma Instytut, nie będzie podlegała opodatkowaniu jako czynność niewymieniona w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a tym samym wszystkie zakupy towarów i usług w ramach realizacji projektu będą miały związek z działalnością nieopodatkowaną Wnioskodawcy. Tym samym Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od faktur dokumentujących zakup sprzętu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

* prawidłowe - w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług w zakresie czynności wykonywanych w związku z realizacją projektu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

* nieprawidłowe - w zakresie braku opodatkowania czynności przekazania sprzętu i przeniesienia autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej (pytania oznaczone we wniosku nr 2 i nr 3).

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do "grona" usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego

Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest jednostką organizacyjną Polskiej Akademii Nauk, funkcjonującą na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii. Zgodnie ze statutem Wnioskodawcy do jego zadań w szczególności należy:

Bazując na bogatym doświadczeniu związanym z utrzymywaniem i zarządzaniem e-infrastrukturą dedykowaną dla środowiska naukowego, Instytut realizuje cały szereg projektów badawczo-naukowych. Projekty te realizowane są samodzielnie przez Wnioskodawcę lub w ramach zawieranych doraźnie konsorcjów. Instytut może być liderem konsorcjum lub tylko jego członkiem, wówczas rolę lidera konsorcjum pełni inna jednostka. Prowadzone projekty naukowo-badawcze finansowane są ze środków zewnętrznych (w tym dotacji) otrzymywanych na podstawie umów o dofinansowanie zawieranych pomiędzy instytucją finansującą lub współfinansującą dany projekt a Wnioskodawcą lub konsorcjum, którego Wnioskodawca jest liderem lub członkiem. Funkcję instytucji finansującej w zależności od projektu pełnią: Komisja Europejska działająca w ramach Programów Ramowych, Unia Europejska działająca w ramach funduszy strukturalnych np. poprzez Program Innowacyjna Gospodarka (POIG) lub Program Kapitał Ludzki (POKL), czy też Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego działające bezpośrednio lub poprzez Narodowe Centrum Nauki lub Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Efektem realizacji części projektów badawczo-naukowych są raporty prezentujące zdobytą dzięki badaniom nową wiedzę. Jednak w przypadku coraz większej ilości projektów realizowanych przez Wnioskodawcę efektem realizacji projektów jest powstanie wartości niematerialnych i prawnych o różnym stopniu zaawansowania, począwszy od prototypów, a skończywszy na gotowych do wdrożenia produktach. W zależności od podpisanej umowy o dofinansowanie projektu, autorskie prawa majątkowe do wytworzonych w ramach projektu wartości niematerialnych i prawnych po zakończeniu projektu pozostają w całości własnością Wnioskodawcy albo są przenoszone na inny podmiot uczestniczący w projekcie. Podmiotem tym może być instytucja finansująca lub lider konsorcjum projektu. Umowa o dofinansowanie każdego projektu określa, czy autorskie prawa majątkowe pozostają przy twórcy czy też są przenoszone i w jakim zakresie na inny podmiot (instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu). Jeśli autorskie prawa majątkowe są przenoszone na inny podmiot to umowa o dofinansowanie określa, czy przeniesienie tych praw odbywa się w ramach kwoty dofinansowania projektu określonej w umowie, czy też przeniesienie tych praw odbywa się nieodpłatnie. Konsekwencją takich postanowień zawartych w umowie o dofinansowanie są odpowiednie postanowienia umów zawartych pomiędzy liderem konsorcjum realizującym dany projekt a pozostałymi uczestnikami konsorcjum. Poza wyżej wspomnianymi rodzajami działalności, Instytut prowadzi działalność w zakresie udostępniania zasobów i aplikacji sieciowych. Ponadto, Instytut wytwarza i oferuje także aplikacje mające zastosowania w sieciach należących do klientów. Działalność ta jest prowadzona tylko pod warunkiem, że nie wpływa ujemnie na usługi świadczone na rzecz środowiska naukowego, a wszelkie uzyskane w ten sposób dochody są przeznaczane na sfinansowanie bieżących kosztów utrzymania zasobów i rozwój potencjału naukowego Wnioskodawcy. Tego typu usługi są świadczone odpłatnie i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w ustawie o VAT. Aby móc realizować zadania związane z infrastrukturą sieciową zgodnie z przepisami prawa, Wnioskodawca został wpisany do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych dnia 14 kwietnia 2005 r. jako wykonujący następujące działania:

* dostarczanie sieci telekomunikacyjnej (sieć transmisji danych);

* świadczenie usług telekomunikacyjnych (usługa dzierżawy łączy telekomunikacyjnych, usługa transmisji danych oraz usługa zapewniania dostępu do sieci Internet).

Instytut, między innymi udostępniając odpłatnie zasoby sieciowe, wykonuje działalność gospodarczą, w związku z czym jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 96 ustawy o VAT, z siedzibą w Polsce.

Instytut jest partnerem technologicznym w projekcie "X". Przedmiotem projektu "X" jest podniesienie kompetencji cyfrowych nauczycieli i uczniów oraz doposażenie szkół w sprzęt TIK i wdrożenie rozwiązań ICT zgodnie z indywidualnymi potrzebami poszczególnych szkół objętych wsparciem w projekcie. Działania zrealizowane w ramach projektu przyczynią się do zapewniania równego dostępu do dobrej jakości kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, poprzez podniesienie wiedzy i kompetencji 7110 uczniów SP, GIM i PGIM; podniesienie wiedzy i kompetencji 1040 nauczycieli SP, GIM i PGIM oraz doposażenie/wyposażenie 600 szkół w zakresie ICT. Rozwój kompetencji cyfrowych będzie odbywał się w środowisku edukacyjnym w ramach realizacji następujących działań (zajęć pozalekcyjnych dla uczniów) - Cyfrowa (...), Cyfrowa (...), Akademia Kształcenia Wyprzedzającego, Ligi Przedmiotowe, Klasy Akademickie, (...) oraz komplementarnego z ww. działaniami systemu doskonalenia zawodowego nauczycieli. Różnorodność zaplanowanych w projekcie działań edukacyjnych pozwoli także na wsparcie rozwoju m.in. kompetencji matematycznych, przyrodniczych oraz językowych uczniów. Ponadto efekt edukacyjny zostanie wzmocniony poprzez organizację konferencji dydaktycznych dla nauczycieli objętych wsparciem w projekcie. Koncepcja realizacji projektu zakłada udział uczniów na wszystkich etapach kształcenia. Zakres tematyczny projektu obejmuje rozwój u uczestników projektu kompetencji cyfrowych oraz wykorzystania nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w procesie nauczania przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Uczestnicy projektu otrzymają najwyższej jakości sprzęt, silne wsparcie techniczne umożliwiające jego skuteczne wykorzystanie (szerokopasmowa sieć dostępu do Internetu do szkół uczestniczących w projekcie, sieć radiowa na terenie każdej szkoły). Gwarancją zapewnienia ww. warunków będzie wykorzystanie istniejących w województwie zasobów oraz pozyskanie najwyższej klasy specjalistów i wykonawców. Celem głównym projektu jest podniesienie do roku 2021 jakości edukacji na każdym szczeblu kształcenia ogólnego w 600 szkołach (podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych), poprzez rozwój kompetencji cyfrowych 1040 nauczycieli i 7110 uczniów w ramach realizacji zajęć pozalekcyjnych metodą projektu i metodą kształcenia wyprzedzającego z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Realizacja wsparcia będzie dokonywana na podstawie indywidualnie przeprowadzonej diagnozy potrzeb szkół w zakresie realizacji zajęć dodatkowych dla uczniów, doskonalenia zawodowego nauczycieli oraz w zakresie wyposażenia/doposażenia szkół w TIK. Diagnoza będzie przeprowadzana przed rozpoczęciem każdej kolejnej edycji projektu. Projekt będzie realizowany przez Ośrodek (partner wiodący) w Partnerstwie z Uniwersytetem i Wnioskodawcę na podstawie zawartej Umowy o partnerstwie na rzecz realizacji projektu "X" realizowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020. Instytucją Zarządzającą jest Zarząd Województwa działający jako Instytucja Zarządzająca dla Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020, reprezentowanego przez Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa (DEFS). Instytut, jako partner technologiczny projektu, odpowiedzialny będzie za stworzenie edukacyjnych aplikacji cyfrowych i platform edukacyjnych oraz opracowanie materiałów edukacyjnych. Zgodnie ze złożonym wnioskiem o dofinansowanie do zadań Instytutu należy:

1. stworzenie narzędzi informatycznych:

1. Aplikacji (A),

2. Aplikacji (B),

3. Aplikacji (C),

4. Aplikacji (D),

5. Aplikacji (E),

6. Aplikacji (F);

Zgodnie z zawartą umową, wszelkie utwory, jakie stworzone zostaną przez partnerów samodzielnie lub wspólnie z innymi podmiotami w wyniku lub w związku z realizacją projektu lub zostaną nabyte przez partnerów w wyniku lub w związku z realizacją projektu, udostępnione zostaną partnerowi wiodącemu, w sposób zapewniający pełne i nieograniczone ich wykorzystanie przez partnera wiodącego. Dojdzie więc do ekonomicznego przeniesienia praw do dysponowania prawami jak właściciel. Udostepnienie utworów przez partnerów na rzecz partnera wiodącego realizowane będzie poprzez przeniesienie przez partnerów na partnera wiodącego autorskich praw majątkowych do wszelkich utworów powstałych lub nabytych w wyniku lub w związku realizacją projektu, na zasadach określonych w umowie. Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworów dokonane będzie bez żadnych ograniczeń, co do czasu, terytorium i liczby egzemplarzy. Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworów następuje na wszystkich polach eksploatacji znanych w chwili zawarcia umowy. Sprzęt (zestawy edukacyjne) zakupiony przez Wnioskodawcę zostanie przekazany nieodpłatnie szkołom objętym projektem. Dojdzie więc do ekonomicznego przeniesienia praw do dysponowania towarami (sprzętem) jak właściciel. Środki finansowe przekazywane partnerom przez partnera wiodącego stanowią dofinansowanie wydatków ponoszonych przez partnerów w związku z wykonaniem zadań określonych w Umowie. Zgodnie z zapisami umowy nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług na rzecz partnera wiodącego. Partner wiodący przekazuje partnerom środki na finansowanie kosztów realizacji zadań w formie zaliczki. Środki na finansowanie kosztów realizacji zadań przekazywane są zgodnie z harmonogramem dokonywania wydatków (harmonogramem płatności). W przypadku stwierdzenia nieprawidłowego wydatkowania środków przez partnera projektu, środki podlegają zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych. Partnerzy zobowiązują się do rozliczenia całości otrzymanego od partnera wiodącego dofinansowania, a w przypadku nierozliczenia całości otrzymanego dofinansowania, podlega ono zwrotowi na rachunek bankowy partnera wiodącego po zakończeniu projektu. Otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie przeznaczone zostanie tylko i wyłącznie na pokrycie kosztów związanych z realizacją projektu "X", w tym na zakup sprzętu (zestawów edukacyjnych), który zostanie przekazany nieodpłatnie szkołom objętym projektem. Dofinansowanie nie pokryje całości kosztów związanych z realizacją projektu. Wnioskodawca wniesie wkład własny na pokrycie części kosztów związanych z realizacją projektu. Instytut nie zamierza wykorzystywać efektów projektu do celów komercyjnych. Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT od zakupu sprzętu (zestawów edukacyjnych) przeznaczonego do przekazania szkołom.

Wątpliwości Zainteresowanego w analizowanej sprawie dotyczą uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług w zakresie czynności wykonywanych w związku z realizacją projektu oraz braku opodatkowania czynności przekazania sprzętu i przeniesienia autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej.

Należy wskazać, że konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym, ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.), w ramach tzw. swobody umów.

W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcjum podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 tego przepisu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dodać należy, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym, po konsultacji z Komitetem ds. VAT, każde państwo członkowskie może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego, które będąc niezależnymi pod względem prawnym, są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym.

Zatem w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego konsorcjum nie może być uznane za podatnika podatku od towarów i usług. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu, będzie wystawiał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

W konsekwencji przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że Instytut (działając zgodnie ze statutem) przekazując sprzęt oraz przenosząc autorskie prawa majątkowe do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie, działa jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, gdyż przekazanie to następuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Ponadto, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego wynika, że art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi. Ponadto przepis ten oznacza, że do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.

Cytowany przepis stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, z treści którego wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Z treści powołanych przepisów wynika, że w sytuacji gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Nie ma przy tym znaczenia, od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę - czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest, aby było to wynagrodzenie za daną konkretną usługę lub za daną konkretną dostawę.

W świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, do podstawy opodatkowania VAT zalicza się, w przypadkach, które określa art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, m.in. przyznane podatnikom subwencje bezpośrednio związane z ceną dostawy lub świadczenia. Przepis ten zmierza do obciążenia VAT całej wartości towarów lub usług, a przez to do uniknięcia zmniejszenia przychodu z podatku na skutek przyznania subwencji (zob. np. pkt 26 wyroku w sprawie C-144/02). TSUE wskazywał wielokrotnie, że aby subwencja była uznana za bezpośrednio związaną z ceną danej transakcji, powinna ona być przyznawana konkretnie podmiotowi subwencjonowanemu po to, by dostarczał on określony towar lub wykonywał określoną usługę. Jedynie w tym przypadku subwencja może być uznana za świadczenie wzajemne względem dostawy towaru lub świadczonej usługi, a w związku z tym podlegać opodatkowaniu (zob. np. pkt 28 ww. wyroku C-144/02).

Ponadto, subwencje związane bezpośrednio z ceną interpretuje się jako obejmujące jedynie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług i które są płacone przez stronę trzecią sprzedawcy lub dostawcy (zob. np. wyrok w sprawie C-184/00 pkt 18). Niezbędne jest, by cena, którą ma zapłacić nabywca lub usługobiorca, była ustalona w taki sposób, by zmniejszała się w stosunku odpowiadającym subwencji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, która stanowiłaby zatem element determinujący cenę, jakiej ten ostatni żąda (zob. pkt 29 wyroku C-144/02).

Należy zauważyć, że otrzymanie dotacji (dopłaty) nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego. Dotacje (dopłaty) podlegają bowiem opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Dotacje, które stanowią dopłatę do ceny sprzedawanych towarów, czy świadczonych usług, są ściśle związane z daną usługą, czy towarem i podlegają opodatkowaniu.

Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić, że jak już zaznaczono powyżej, aby dana czynność (dostawa lub usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy dokonywana dostawą towarów lub świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za dokonaną dostawę towarów lub wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Analiza przedstawionego opisu sprawy, treści cytowanych przepisów prawa podatkowego oraz orzecznictwa TSUE prowadzi do stwierdzenia, że środki finansowe otrzymane przez Wnioskodawcę (za pośrednictwem lidera) od instytucji finansującej na realizację projektu stanowią wynagrodzenie za dostawę sprzętu na rzecz szkół oraz usługi, jakie będą świadczone przez Instytut, tj. przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na partnera wiodącego. Nie można bowiem zgodzić się z twierdzeniem Instytutu, że dostawa sprzętu oraz przeniesienie ww. praw będzie dokonywane nieodpłatnie, skoro treść wniosku wskazuje, że otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie przeznaczone zostanie tylko i wyłącznie na pokrycie kosztów związanych z realizacją projektu "X", w tym na zakup sprzętu (zestawów edukacyjnych), który zostanie przekazany nieodpłatnie szkołom objętym projektem. Środki otrzymywane od instytucji finansującej są więc przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z realizacją całego projektu, a więc badań naukowych i prac rozwojowych, w ramach których mogą powstać wskazane prawa autorskie, które zostaną następnie przekazane partnerowi wiodącemu. Ww. środki są zatem zapłatą (dotacją, subwencją lub inną dopłatą o podobnym charakterze) otrzymaną od instytucji finansującej, mającą bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych towarów i świadczonych przez Instytut usług. W efekcie otrzymana dotacja, jako zapłata za dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy oraz świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że dofinansowanie nie pokryje całości kosztów związanych z realizacją projektu.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności analizowanej sprawy należy stwierdzić, że:

Ad. 1

Jeżeli - w przedstawionym stanie sprawy - Wnioskodawca, będący zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług:

to Instytut występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Ad. 2 i ad. 3

Dostawa sprzętu oraz przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (tj. partnera wiodącego w odniesieniu do praw autorskich, szkoły uczestniczące w projekcie - w przypadku sprzętu) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy oraz odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy. W niniejszej sytuacji za czynności wykonane na rzecz partnera wiodącego oraz szkół Wnioskodawca otrzyma bowiem zapłatę od instytucji finansującej. Zapłata ta będzie więc stanowiła podstawę opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, w myśl którego podstawą opodatkowania jest też kwota otrzymana od osoby trzeciej.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy uznające, że przekazanie przez Instytut sprzętu i przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej, będzie czynnością pozostającą poza zakresem opodatkowania VAT w obydwóch wskazanych przez Zainteresowanego przypadkach, należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo należy wskazać, że niniejsza interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla partnera wiodącego, który chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej wydanie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.