3063-ILPP1-2.4512.244.2016.1.TK - Zwolnienie z VAT sprzedaży udziałów w różnych spółkach.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 grudnia 2016 r. (data wpływu 21 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży posiadanych udziałów w Spółkach z o.o. przez Wnioskodawcę - jest prawidłowe.

W dniu 21 grudnia 2016 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży posiadanych udziałów w Spółkach z o.o. przez Wnioskodawcę.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

X Spółka - jest Wnioskodawcą.

X Spółka jest polskim rezydentem, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzącym działalność zarówno opodatkowaną jak i zwolnioną od podatku od towarów i usług w zakresie wykonywania usług takich jak doradztwo, usługi finansowe czy wynajem powierzchni biurowej.

Spółka X posiada udziały w kilku innych Spółkach z o.o. w których w posiadanie weszła na skutek wniesienia do niej udziałów aportem przez jednego z udziałowców, jak również na skutek utworzenia nowych Spółek wraz z innymi podmiotami prawnymi lub osobami fizycznymi. Łącznie X Spółka posiada udziały w ośmiu innych Spółkach kapitałowych na poziomie od 30% do 99% własności w kapitale tych jednostek. We wszystkich podmiotach, w których X Spółka posiada udziały jeden z członków jej zarządu jest zawsze oddelegowywany do składu zarządu danej Spółki w celu szybkiego pozyskiwania i wymiany informacji oraz wsparcia w zarządzaniu daną jednostką. Ponadto X Spółka świadczy ciągłe usługi wynajmu lokali biurowych dla kilku jednostek z grupy, a także sporadyczne/okazjonalne usługi w zakresie: doradztwa, czy usług finansowych dla niektórych podmiotów podległych. Na rzecz kilku Spółek nie są świadczone żadne usługi, a jedynym przejawem udziału w zarządzaniu nimi jest fakt powołania jednego z Członków Zarządu X Spółki na stanowiska w zarządzie danej jednostki. Wchodzenie w posiadanie udziałów w Spółkach kapitałowych jest dla jednostki działaniem mającym na celu osiąganie przychodów z tytułu uzyskiwania dywidend od tych podmiotów, ale również możliwości sprzedaży ich udziałów w przypadku otrzymania korzystnych ofert rynkowych od innych podmiotów gospodarczych. Świadczenie usług na rzecz Spółek nie jest założeniem podstawowym w momencie nabywania ich udziałów, a występowanie takich transakcji jest wynikiem zaspokajania potrzeb jednostek na usługi które może zaoferować im X Spółka. Wejście w posiadanie udziałów podmiotów zależnych nie miało na celu jedynie obrotu tymi udziałami czy uzyskiwanie profitów z dywidend, ale również wsparcie budowy struktury grupy kapitałowej w której Spółka X stanowi jednostkę nadrzędną, a także rozwój podległych Spółek i zwiększanie ich majątku, co w konsekwencji miało by przełożenie na wzrost ceny ich udziałów w przypadku ewentualnej późniejszej ich odsprzedaży.

Spółka X posiada również akcje giełdowe Spółki akcyjnej, które zakupiła poprzez pośredniczące w transakcji biuro maklerskie w ramach lokowania wolnych środków finansowych, licząc również na osiągnięcie przychodów z tytułu dywidendy i zysku z tytułu sprzedaży, tych że akcji przy wzroście ich ceny rynkowej. W przypadku podmiotu giełdowego jednostka nie ma jakiegokolwiek wpływu na zarządzanie podmiotem z tytułu niewielkiego udziału w tym podmiocie jak również nie świadczy na jego rzecz żadnych usług i nie zawiera z nim jakichkolwiek transakcji. Transakcja nabycia akcji podmiotu giełdowego została przeprowadzona na regulowanym rynku giełdowym przy pomocy pośrednika profesjonalnie zajmującego się obrotem na zlecenie swoich klientów. Zamiarem Spółki X przy zakupie wspomnianych akcji była jedynie lokata środków w ramach inwestycji o umiarkowanym ryzyku. Jednostka sama nie zajmuje się obrotem papierami wartościowymi na rynku regulowanym i nie zamierza w przyszłości prowadzić takiej działalności. Lokata taka prócz potencjalnych wpływów w postaci dywidend gwarantuje jej szybki zwrot zaangażowanego kapitału ale już bez gwarancji zysku z tej inwestycji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przyszła sprzedaż posiadanych udziałów w Spółkach z o.o. przez X Spółkę będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT i korzystać ze zwolnienia z tego podatku?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z ustawą o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.). Stosownie natomiast do art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, zgodnie z ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje przede wszystkim czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Ustawa o podatku VAT nie rozstrzyga jednak wprost, czy i po spełnieniu jakich warunków czynności obejmujące sprzedaż udziałów i akcji innych podmiotów mogą stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. Na samym początku należy zauważyć, że przedmiotem transakcji nie będzie 100% udziałów gdyż w żadnym podmiocie X Spółka nie posiada takiej ilości udziałów, tak więc planowana sprzedaż nie będzie stanowiła zbycia przedsiębiorstwa. Tym samym, sprzedaż udziałów przez X Spółkę nie będzie podlegała wyłączeniu z zakresu opodatkowania VAT, w oparciu o art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Odwołując się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: "TSUE" lub Trybunał"), w szczególności do wyroków wydanych w następujących sprawach C-16/00 Cibo Participations SA v. Directeur regional des impóts du Nord-Pas-de-Calais, C-465/03 Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz, czy też C-29/08 Skatteverket v. AB SKF, uznaje się, że zbycie udziałów spółki kapitałowej może stanowić czynność wykonywaną w ramach działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, jeśli:

* udziałom w spółce towarzyszy pośrednia lub bezpośrednia ingerencja w zarządzanie spółką, w której udział został nabyty, polegająca na dokonywaniu na rzecz tej spółki czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT;

* jest ono dokonywane w ramach działalności handlowej polegającej na obrocie papierami wartościowymi (np. w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej); lub

* stanowi ono bezpośrednią, stałą i niezbędną kontynuację działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze, że X Spółka świadczy na rzecz podmiotów zależnych usługi podlegające opodatkowaniu lub korzystające ze zwolnienia z VAT (najem powierzchni biurowej i sporadyczne usługi doradcze czy finansowe), sprzedaż udziałów spółek zależnych zostanie dokonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Niemniej jednak należy zauważyć, że X Spółka nie świadczy wyżej wymienionych usług na rzecz wszystkich podmiotów których udziały posiada a jedynie na rzecz tych które maja potrzebę pozyskania konkretnych usług, a Wnioskodawca jest w stanie im te usługi dostarczyć. W orzeczeniu w sprawie C-142/99 Trybunał stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych. Koncepcja ta została powtórzona w orzeczeniu C-102/00, w którym Trybunał Sprawiedliwości UE zajął stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu podmiotami zależnymi należy traktować jako działalność gospodarczą w rozumieniu artykułu 4 (2) VI Dyrektywy jedynie w takim zakresie, w jakim obejmuje ona transakcje opodatkowane VAT na podstawie artykułu 2 VI Dyrektywy. Mając na uwadze powołane orzeczenia oraz przedstawiony opis sytuacji należy przypuszczać, że skoro X Spółka uczestniczy w zarządzaniu podmiotami, w których posiada udziały, i o ile wykonuje to w zakresie wykraczającym poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca, np. poprzez wykonywanie czynności o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym, to działania Wnioskodawcy w takim zakresie wpisują się w definicję prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, a wskazana we wniosku sprzedaż udziałów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Sprzedaż udziałów w spółkach kapitałowych może zostać również uznana za prowadzenie działalności gospodarczej, jeśli takie czynności są wykonywane profesjonalnie i w sposób ciągły. Z tego względu, działalność firm maklerskich czy inwestycyjnych, które zawodowo zajmują się lokowaniem środków finansowych w udziałach spółek kapitałowych, a później ich odsprzedażą z zyskiem, jest uznawana za działalność gospodarczą. Niemniej jednak X Spółka nie prowadzi działalności profesjonalnej w zakresie obrotu udziałami na zasadzie biura maklerskiego czy funduszu inwestycyjnego.

W zakresie konieczności posiadania udziałów innych podmiotów X Spółka w swoim założeniu powstała już jako jednostka dominująca, gdyż na poczet pokrycia jej kapitału jeden z udziałowców wniósł udziały innych spółek kapitałowych. Jednostka już od momentu powstania planowała czerpać profity z praw majątkowych posiadanych udziałów w zakresie zwykłego wykonywania tych praw, ale nie wykluczała również kooperowania i świadczenia usług na rzecz tych podmiotów. W związku z powyższym należy uznać, że posiadanie udziałów w pomiotach zależnych może zostać uznane jako jedna z gałęzi prowadzonej działalności gospodarczej przez X Spółkę mającej na celu prócz uzyskiwania korzyści z posiadanych praw także uzyskiwanie przychodów w zakresie realizacji sprzedaży usług na rzecz tych podmiotów równorzędnie prowadzonej ze sprzedażą dla jednostek zewnętrznych.

Zdaniem Wnioskodawcy działania polegająca na sprzedaży posiadanych udziałów przez X Spółkę będą działalnością gospodarczą wykonywaną w rozumieniu ustawy o VAT, jednakże działalność ta będzie korzystać ze zwolnienia z VAT. Stosownie bowiem do art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy - zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy VAT, zwolnieniu od podatku podlegają usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

* spółkach,

* innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną

- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.

Na gruncie prawa wspólnotowego, powyższe kwestie regulują przepisy art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z 11 grudnia 2005 r. str. 1 z późn. zm.). Stanowisko to zostało także potwierdzone w orzecznictwie ETS, np. w wyroku z 29 października 2009 r. w sprawie C-29/08. A zatem na gruncie prawa unijnego sprzedaż udziałów jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40a i pkt 41 ustawy o VAT, nie jest uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi, gdyż sam zakres usług jest bardzo rozległy, a jedynym kryterium przedmiotowego zwolnienia jest świadczenie usług, których przedmiotem są udziały lub instrumenty finansowe (a także usług pośrednictwa w tym zakresie). Dlatego też wszystkie usługi, dotyczące obrotu udziałami jak i instrumentami finansowymi oraz pośrednictwa w tym zakresie, korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a i 41 ustawy VAT. Jeśli chodzi o zwolnienie zawarte w art. 43 ust. 1 ust. 40a) ustawy VAT, to jasno z niniejszego przepisu wynika, że zwolnieniu podlega obrót (sprzedaż jak i pośrednictwo w sprzedaży) udziałami w spółkach. Z literalnego brzmienia przedmiotowego przepisu wynika więc, że ze zwolnienia korzystają wszelkie usługi mające za przedmiot m.in. udziały w spółkach, w tym spółkach kapitałowych, z wyjątkami usług zarządzania udziałami oraz przechowywania udziałów. Sprzedaż posiadanych udziałów przez X Spółkę bez wątpienia stanowić będzie transakcję, której przedmiotem będą udziały. Jednocześnie przedmiotowa transakcja nie będzie stanowić usług zarządzania udziałami oraz przechowywania udziałów, dlatego też będzie objęta zakresem omawianego zwolnienia z VAT. Reasumując zatem X Spółka na podstawie powyższych wniosków w zdarzeniu przyszłym sprzedaży posiadanych udziałów w podmiotach zależnych występować będzie jako podatnik VAT, a przeprowadzane przez nią transakcje sprzedaży udziałów będą objęte zwolnieniem z tego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.