3063-ILPP1-2.4512.146.2016.2.NF - Brak opodatkowania podatkiem VAT odszkodowania otrzymanego za przejętą z mocy prawa nieruchomość.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 listopada 2016 r. (data wpływu 4 listopada 2016 r.), uzupełnione pismami: bez daty sporządzenia (data wpływu 7 listopada 2016 r.) i (data wpływu 21 grudnia 2016 r.) oraz z dnia 20 grudnia 2016 r. (data wpływu 21 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT odszkodowania otrzymanego za przejętą z mocy prawa nieruchomość - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 listopada 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT odszkodowania otrzymanego za przejętą z mocy prawa nieruchomość. Wniosek uzupełniono w dniu 7 listopada 2016 r. o dokument potwierdzający dokonanie opłaty za wniosek oraz w dniu 21 grudnia 2016 r. o uzupełnienie opisu sprawy, doprecyzowanie pytania oraz przedstawienie własnego stanowiska.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Dnia 24 sierpnia 2016 r. Wnioskodawca uzyskał Decyzję Wojewody, w myśl której została zaskarżona wcześniejsza decyzja pierwszej instancji i tym samym została orzeczona do wypłaty kwota... PLN na rzecz Wnioskodawcy tytułem odszkodowania za przejętą z mocy prawa nieruchomość. Podmiotem zobowiązanym do dokonania płatności jest Starosta.

Decyzja w niedługim czasie stanie się prawomocna i powstanie obowiązek płatności przedmiotowej kwoty określonej treścią decyzji (...).

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

1. Dnia 1 stycznia 1999 r. z mocy prawa, na rzecz Powiatu przeszła własność działki gruntu zajętej pod drogę publiczną, położoną w gminie, oznaczonej geodezyjnie jako działka o pow. 1,10 ha.

2. Nieruchomość przejęta z mocy prawa stanowiła nieruchomość niezabudowaną (działka pod zabudowę drogi publicznej), nie stanowiącą działki budowlanej. Wartość odszkodowania dotyczyła jedynie działki niezabudowanej, nie zaś wartości drogi publicznej na działce.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie doprecyzowane w dniu 21 grudnia 2016 r.).

Czy uzyskanie odszkodowania wskutek przeniesienia własności nieruchomości podlega pod podatek od towarów i usług w stawce zwolnionej, czy w stawce podstawowej?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w dniu 21 grudnia 2016 r.), w myśl art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710) - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Art. 7 przedmiotowej ustawy normuje pojęcie "dostawy towarów", w tym również określa, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

W przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia z przeniesieniem własności nieruchomości z mocy prawa, jednakże odszkodowanie obejmuje jedynie wartość samej, niezabudowanej nieruchomości. Nieruchomość nie zostaje przejęta pod budowę. Wnioskodawca zaznacza, że zgodnie z treścią decyzji oraz uzasadnienia do decyzji, odszkodowanie nie obejmuje wartości zabudowy drogi, której inwestorem w przeszłości nie był Wnioskodawca, lecz organ będący wcześniejszym właścicielem. Tym samym, Wnioskodawca uzyska odszkodowanie jedynie za nieruchomość gruntową. Zgodnie z treścią art. 43 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. W sytuacji faktycznej Wnioskodawcy doszło do dostawy i naliczenia odszkodowania za teren niezabudowany, obejmujący jedynie grunt. Zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy otrzymane odszkodowanie powinno być zwolnione z podatku VAT. Tym samym, Wnioskodawca powyżej przedstawił własne stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu sprawy w odniesieniu do doprecyzowanego we wskazany sposób pytania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Powołany wyżej przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, obowiązujący od dnia 1 maja 2004 r., określa szczególny przypadek dostawy towarów, który ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem. Zgodnie z ww. przepisem, przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

Zatem, jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot, czynność taka jest objęta opodatkowaniem. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W niniejszej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy odszkodowanie otrzymane wskutek przeniesienia własności nieruchomości z mocy prawa podlega opodatkowaniu według stawki podstawowej, czy też podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy, przeniesienie prawa własności działki, zaistniało z mocy prawa przed dniem 1 maja 2004 r., tj. przed wejściem w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872, z późn. zm.), nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem.

W myśl ust. 4 powyższego artykułu, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 i 2, będzie ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonych w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa.

Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, z późn. zm.) opodatkowaniu podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. V

Stosownie do art. 4 pkt 1 ww. ustawy ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności określonych w art. 2, które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce państwowej.

Z powyższych uregulowań wynika, że grunty w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym nie były objęte pojęciem towaru, w konsekwencji ich sprzedaż nie podlegała opodatkowaniu.

Bezspornym jest, że od dnia 1 maja 2004 r. grunt/nieruchomość spełnia definicję towaru z art. 2 pkt 6 ustawy, a przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towaru (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Z okoliczności sprawy wynika, że do przeniesienia z mocy prawa własności działki doszło pod rządami ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym - obowiązującej do dnia 30 kwietnia 2004 r., która to ustawa zakresem opodatkowania nie obejmowała czynności przeniesienia z mocy prawa własności gruntów w zamian za odszkodowanie.

Przedmiot opodatkowania musi wynikać z przepisów ustawowych. Art. 217 Konstytucji wyklucza bowiem nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków w innej formie, niż w drodze ustawy. Tymczasem opisane we wniosku zdarzenie nie mieściło się w zakresie opodatkowania wyznaczonym przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.

W związku z faktem, że art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym opodatkowaniu podlega przeniesienie z mocy prawa lub z nakazu organu władzy prawo własności towarów za odszkodowaniem, nie miał swojego odpowiednika w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z dnia 8 stycznia 1993 r., obowiązującej do dnia 30 kwietnia 2004 r., przejście z mocy prawa własności opisanej we wniosku działki nr... przed wejściem w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Data ustalenia i wypłaty odszkodowania w późniejszym terminie nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego z racji przeniesienia własności tej działki, ponieważ samo otrzymanie odszkodowania nie stanowi w myśl ustawy czynności opodatkowanej. Zdarzeniem, z którym ustawa o podatku od towarów i usług wiąże obowiązek zapłaty tego podatku jest moment przeniesienia z mocy prawa własności towarów (gruntu), w tym przypadku dokonany w 1999 r.

Reasumując, otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie z tytułu przeniesienia własności nieruchomości nie będzie podlegało pod przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, otrzymane odszkodowanie nie będzie opodatkowane stawką podstawową podatku VAT, jak i nie będzie zwolnione od podatku VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym otrzymane odszkodowanie powinno być zwolnione od podatku VAT jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa

(art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania

(art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.