3063-ILPP1-1.4512.105.2016.2.SJ - VAT w zakresie powstania obowiązku podatkowego w związku z przekazaniem działek na potrzeby osobiste wspólników.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 13 października 2016 r. (data wpływu 18 października 2016 r.) uzupełnionym pismem sygnowanym datą 13 października 2016 r. (data wpływu 22 listopada 2016 r.) i pismem z 25 listopada 2016 r. (data wpływu 28 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego w związku z przekazaniem działek na potrzeby osobiste wspólników - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 października 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego w związku z przekazaniem działek na potrzeby osobiste wspólników. Dnia 22 i 28 listopada 2016 r. wniosek uzupełniono o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

We wniosku przedstawiono następujący zdarzenie przyszłe.

W 2010 r. wspólnicy wnieśli do spółki cywilnej udział w gruncie w gminie stanowiący majątek odrębny. Grunt ten jest składnikiem majątku obrotowego. W następnych latach wspólnicy spółki cywilnej wnioskowali o zmianę przeznaczenia gruntu z rolnego na budowlany oraz o wydzielenie działek budowlanych. Gmina uchwaliła plan zagospodarowania terenu i przekształciła grunt w tereny budowlane. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydzielenie działek budowlanych wynikało z inicjatywy współwłaścicieli gruntu. Po wydzieleniu działek budowlanych spółka uzbroiła grunty w sieć wodociągową i częściowo elektryczną. Nieruchomość nie była w żaden sposób udostępniana, dzierżawiona, najmowana osobom trzecim. Działki są własnością spółki cywilnej, która jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka prowadzi działalność w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek. Spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia działek. Grunt został zakupiony bez podatku VAT.

W uzupełnieniu do wniosku (ostatecznym z dnia 25 listopada 2016 r.) Zainteresowany wskazał, że:

1. Przekazanie przez Spółkę działek na potrzeby osobiste wspólników będzie w formie zmniejszenia udziałów wspólnika w Spółce.

2. Nie ma żadnych instalacji na planowanych do przekazania działkach budowlanych. Sieć wodociągowa i elektryczna jest wybudowana tylko w drodze. Właścicielem sieci wodociągowej jest Spółka, a sieci elektrycznej firma Enea. Przyszli właściciele działek będą mogli podłączyć się do sieci wodociągowej i elektrycznej, ale będą musieli to wykonać na własny koszt. Będą musieli zapłacić za postawienie i podłączenie swojej szafki elektrycznej do istniejącej sieci.

3.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przekazanie działek na potrzeby osobiste wspólników spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, wycofanie gruntu z majątku obrotowego spółki i przekazanie na cele osobiste wspólników nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego, gdyż jest to czynność nieodpłatna, a podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i usług. Nie koliduje to także z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, gdyż przy zakupie gruntu podatnikowi nie przysługiwało prawo od obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, gdyż działki były kupione bez VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy w tym miejscu zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu "jak właściciel" zawiera się możliwość uznania za dostawę owego faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług "dostawa" oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego).

Odpłatność czynności oznacza wykonanie tej czynności za wynagrodzeniem. Aby uznać daną czynność za odpłatną konieczny jest bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia za dokonanie tych czynności. Wynagrodzenie musi być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu.

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednak nie każda czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem, będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. W sytuacji, gdy np. w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia lub sprzedaży akcji czy udziałów nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usług w rozumieniu ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że w 2010 r. wspólnicy wnieśli do spółki cywilnej udział w gruncie stanowiący majątek odrębny. Grunt ten jest składnikiem majątku obrotowego. W następnych latach wspólnicy spółki cywilnej wnioskowali o zmianę przeznaczenia gruntu z rolnego na budowlany oraz o wydzielenie działek budowlanych. Gmina uchwaliła plan zagospodarowania terenu i przekształciła grunt w tereny budowlane. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydzielenie działek budowlanych wynikało z inicjatywy współwłaścicieli gruntu. Po wydzieleniu działek budowlanych spółka uzbroiła grunty w sieć wodociągową i częściowo elektryczną. Nieruchomość nie była w żaden sposób udostępniana, dzierżawiona, najmowana osobom trzecim. Działki są własnością spółki cywilnej, która jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka prowadzi działalność w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek. Spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia działek. Grunt został zakupiony bez podatku VAT. W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że przekazanie przez Spółkę działek na potrzeby osobiste wspólników odbędzie w formie zmniejszenia udziałów wspólnika w Spółce. Nie ma żadnych instalacji na planowanych do przekazania działkach budowlanych. Sieć wodociągowa i elektryczna jest wybudowana tylko w drodze. Właścicielem sieci wodociągowej jest Spółka, a sieci elektrycznej firma Enea. Przyszli właściciele działek będą mogli podłączyć się do sieci wodociągowej i elektrycznej, ale będą musieli to wykonać na własny koszt. Będą musieli zapłacić za postawienie i podłączenie swojej szafki elektrycznej do istniejącej sieci. Od ponoszonych wydatków na sieć wodociągową Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Sieć elektryczna została wybudowana na koszt firmy Enea, Spółka złożyła tylko wniosek o wybudowanie sieci. Nieruchomości wraz z sieciami nie były wykorzystywane w działalności Spółki.

Na tle powyższego Wnioskodawca ma wątpliwości, czy przekazanie działek na potrzeby osobiste wspólników spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie zmniejszeniu ulegnie udział wspólników w Spółce. Czynność ta wykonana zostanie za wynagrodzeniem w formie niepieniężnej, tj. w formie nieruchomości, stanowiących składnik majątku obrotowego Spółki. Z powyższego wynika zatem, że rozliczenie pomiędzy Spółką a wspólnikami nastąpi poprzez przeniesienie własności majątku rzeczowego tej Spółki na rzecz wspólników.

Powyższe oznacza, że pomiędzy stronami zaistnieje więź o charakterze zobowiązaniowym - Spółka zobowiąże się, w zamian zmniejszenie udziałów wspólnika w Spółce, przenieść na rzecz wspólników składniki majątku (działki). Stwierdzić tym samym należy, że zaistnieje bezpośredni związek pomiędzy zmniejszeniem udziału w Spółce a dostawą towarów w zakresie przeniesienia prawa do rozporządzania towarem.

Podkreślić przy tym należy, że zapłaty (wynagrodzenia) nie można utożsamiać jedynie ze świadczeniem pieniężnym. Także świadczenie o charakterze rzeczowym jest wynagrodzeniem. Przykładowo więc: zamiana towarów, zamiana towaru na usługę i odwrotnie, wydanie towarów (świadczenie usług) w zamian za wierzytelności itp. będzie uznane odpowiednio za odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług. Mamy bowiem do czynienia z konkretną korzyścią, która należna jest za dokonywane świadczenie.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że przekazanie w zamian zmniejszenia udziałów wspólnika w Spółce towaru - tak jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie - odpowiada hipotezie art. 7 ustawy. Za taką oceną przemawia fakt, że będziemy mieć tutaj do czynienia z dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, jako przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel i dodatkowo będzie mieć ona charakter odpłatny. Pojęcie "rozporządzenia towarami jak właściciel", jak już wyżej wskazano, należy rozumieć szeroko. Spośród czynności "przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" można na pewno wymienić sprzedaż i zamianę oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym prowadzi do podobnego rezultatu.

Zatem, przekazanie składników majątku o charakterze rzeczowym pomiędzy Spółką a wspólnikami stanowić będzie dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy i tym samym podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca przekazując towar (działki) dokona przeniesienia władztwa ekonomicznego nad nim, co wypełni definicję dostawy towarów. Przedmiotowa czynność stanowić będzie czynność odpłatną, gdyż wspólnicy otrzymają towar w zamian zmniejszenie udziałów wspólnika w Spółce.

Ponadto Wnioskodawca dokonując dostawy towaru działać będzie w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Dokona on bowiem przekazania nieruchomości stanowiących składnik prowadzonej działalności gospodarczej (majątek obrotowy), a zatem dokona tej czynności w ramach swojej aktywności gospodarczej.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że wycofanie z majątku Spółki działek i przekazanie ich do majątku osobistego wspólników na skutek zmniejszenia udziału wspólników w Spółce będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, jako odpłatna dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

W świetle powołanego wyżej przepisu art. 2 pkt 6 ustawy, grunt spełnia definicję towaru, a jego sprzedaż (odpłatna dostawa) stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Przy czym, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23% (art. 146a pkt 1 ww. ustawy).

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział obniżone stawki podatku oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, a także określił warunki stosowania tych obniżonych stawek i zwolnień.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Definicja terenów budowlanych zawarta została w art. 2 pkt 33 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zatem generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane (przeznaczone pod zabudowę). Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., nieprzeznaczonymi pod zabudowę - są zwolnione od podatku VAT.

Jak wynika z okoliczności sprawy, w 2010 r. wspólnicy wnieśli do spółki cywilnej udział w gruncie, stanowiący majątek odrębny. Grunt ten jest składnikiem majątku obrotowego. W następnych latach wspólnicy spółki cywilnej wnioskowali o zmianę przeznaczenia gruntu z rolnego na budowlany oraz o wydzielenie działek budowlanych. Gmina uchwaliła plan zagospodarowania terenu i przekształciła grunt w tereny budowlane. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz wydzielenie działek budowlanych wynikało z inicjatywy współwłaścicieli gruntu. Nieruchomość nie była w żaden sposób udostępniana, dzierżawiona, najmowana osobom trzecim. Działki są własnością spółki cywilnej, która jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia działek. Grunt został zakupiony bez podatku VAT. Jak wynika z uzupełnienia wniosku, nie ma żadnych instalacji na planowanych do przekazania działkach budowlanych, bowiem sieć wodociągowa i elektryczna jest wybudowana tylko w drodze. Nieruchomości wraz z sieciami nie były wykorzystywane w działalności Spółki.

W rezultacie, przedmiotem przekazania na potrzeby osobiste wspólników będą grunty niezabudowane - działki.

Ponadto, mając na uwadze okoliczności wskazane we wniosku, w tym w szczególności postanowienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, należy stwierdzić, że przedmiotowe działki są przeznaczone pod zabudowę. Wnioskodawca - jak wskazano we wniosku - nie wykorzystywał przedmiotowych działek do prowadzenia działalności gospodarczej, grunt ten jest jedynie składnikiem majątku obrotowego.

Zatem, działki te spełniają definicję terenu budowlanego - określonego w art. 2 pkt 33 ustawy, a tym samym ich dostawa nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Jeżeli dostawa nieruchomości nie korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, wówczas należy przeanalizować czy zaistnieją przesłanki dające prawo do zastosowania zwolnienia wynikającego z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów - zarówno nieruchomości, jak i ruchomości - przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych - niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) - wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W analizowanej sprawie przesłanki uprawniające do zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy również nie zostaną spełnione, ponieważ z wniosku wynika, że przedmiotowe działki w całym okresie nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, a grunt ten był jedynie składnikiem majątku obrotowego, tym samym nie był wykorzystywany wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z VAT.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że dostawa przedmiotowych działek przez Wnioskodawcę spowoduje powstanie obowiązku podatkowego - będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej w wysokości 23%, na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Tut. Organ informuje, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.