3063-ILPB1-2.4511.47.2017.2.DJ - PIT w zakresie odpłatnego zbycia nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2017 r. (data wpływu 27 stycznia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 lutego 2017 r. (data wpływu 21 lutego 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 27 stycznia 2017 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 3 lutego 2017 r. nr 3063-ILPB1-2.4511.47.2017.1.DJ, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a uzupełnieniem wniosku nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano 3 lutego 2017 r., skutecznie doręczono 14 lutego 2017 r., natomiast w dniu 21 lutego 2017 r. (data nadania 18 lutego 2017 r.) do tut. Organu wpłynęło pismo stanowiące odpowiedź na ww. wezwanie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W trakcie trwania związku małżeńskiego, podczas którego Wnioskodawca miał z żoną małżeńską współwłasność ustawową, małżonkowie nabyli w dniu 26 września 2008 r. nieruchomość gruntową niezabudowaną za kwotę 70 000,00 zł (słownie: siedemdziesiąt tysięcy złotych). Nieruchomość ta w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona była pod budownictwo komercyjne. Po zakupie nieruchomość ta nie była też w jakiejkolwiek formie wykorzystywana w prowadzonej działalności gospodarczej.

Następnie w dniu 10 października 2012 r., w wyniku postępowania rozwodowego i podziału majątku wspólnego dorobkowego, aktem notarialnym ww. nieruchomość w całości przeszła na własność Zainteresowanego w zamian za zaspokojenie zobowiązania względem byłej żony. Dla celów wyceny majątkowej w akcie notarialnym podziału majątku określono wartość rynkową tej nieruchomości na dzień podziału na kwotę 100 000,00 zł (słownie: sto tysięcy złotych), w związku z czym Zainteresowany zaspokoił zobowiązanie wobec byłej żony w kwocie 50 000,00 zł (słownie: pięćdziesiąt tysięcy złotych). Po dokonaniu podziału nieruchomość w dalszym ciągu nie była wykorzystywana w jakiejkolwiek formie w działalności gospodarczej.

Następnie w dniu 17 listopada 2016 r. przedmiotowa nieruchomość została sprzedana za kwotę 150 000,00 zł.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku, Zainteresowany doprecyzował, że zgodnie z aktem notarialnym wartość nieruchomości gruntowej niezabudowanej, nabytej przez Wnioskodawcę w wyniku podziału majątku w 2012 r. wynosiła 100 000,00 zł, a wartość udziału (50%) przysługującego Zainteresowanemu w całym majątku dorobkowym małżeńskim przed podziałem wynosiła 554 000,00 zł - tak więc wartość nieruchomości gruntowej niezabudowanej, nabytej przez Wnioskodawcę w wyniku podziału majątku w 2012 r. mieściła się w wartości majątku przysługującemu Zainteresowanemu w całym majątku dorobkowym małżeńskim przed podziałem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w zaistniałej sytuacji przedmiotowa sprzedaż powoduje wystąpienie u Wnioskodawcy zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości 19% od podstawy 65 000,00 zł, wyliczonej wg wzoru 150 000,00 zł (wartość sprzedaży) minus 35 000,00 zł (wartość udziału we współwłasności ustawowej małżeńskiej od ceny nabycia w roku 2008) minus 50 000,00 zł (wartość nabycia udziału od byłej żony na dzień podziału majątku wspólnego w roku 2012)?

1. Czy też sprzedaż ta będzie korzystała ze zwolnienia w podatku na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zbycie nieruchomości niewykorzystywanej w działalności gospodarczej po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowa sprzedaż korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zbycie nieruchomości niewykorzystywanej w działalności gospodarczej po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, tj. w roku 2008.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Interpretacja pojęcia "nabycie" została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu, należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.), nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu, przez pojęcie "nabycie" użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Z opisu stanu faktycznego, zawartego we wniosku wynika, że w trakcie trwania związku małżeńskiego, podczas którego Wnioskodawca miał z żoną małżeńską współwłasność ustawową, małżonkowie nabyli w dniu 26 września 2008 r. nieruchomość gruntową niezabudowaną za kwotę 70 000,00 zł. Następnie w dniu 10 października 2012 r., w wyniku postępowania rozwodowego i podziału majątku wspólnego dorobkowego, aktem notarialnym ww. nieruchomość w całości przeszła na własność Zainteresowanego w zamian za zaspokojenie zobowiązania względem byłej żony. Dla celów wyceny majątkowej w akcie notarialnym podziału majątku określono wartość rynkową tej nieruchomości na dzień podziału na kwotę 100 000,00 zł, w związku z czym Zainteresowany zaspokoił zobowiązanie wobec byłej żony w kwocie 50 000,00 zł. Następnie w dniu 17 listopada 2016 r. przedmiotowa nieruchomość została sprzedana za kwotę 150 000,00 zł. W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Zainteresowany wyjaśnił, że wartość nieruchomości gruntowej niezabudowanej, nabytej przez Wnioskodawcę w wyniku podziału majątku w 2012 r. mieściła się w wartości majątku przysługującemu Zainteresowanemu w całym majątku dorobkowym małżeńskim przed podziałem.

Aby zatem ustalić, czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż przez Wnioskodawcę nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy ustalić, od jakiego momentu liczy się bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082, z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, bądź w przypadku ustania małżeństwa, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty, stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast - w myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Powyższe oznacza, że z datą ustania małżeństwa, a więc również wspólności majątkowej, współwłasność łączna, jaka istnieje między małżonkami przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych. Zatem w chwili ustania małżeństwa co do zasady każdy z małżonków ma wynoszący 1/2 udział w majątku wspólnym, a więc w każdej rzeczy, jaka do tego majątku należy. W chwili ustania małżeństwa Wnioskodawca był więc właścicielem wynoszącego 1/2 udziału we wszystkich składnikach majątku wspólnego małżonków, podobnie jak Jego żona.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Zatem, za datę nabycia nieruchomości (prawa), która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej (jego) nabycia w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej pod warunkiem, że wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości (prawa) w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez małżonka nieruchomości (prawa) przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości (prawa), która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat).

Przez pojęcie "nabycie" użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy bowiem rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Zatem nie ma wątpliwości, że nabycie własności nieruchomości lub praw w drodze podziału majątku wspólnego, w przypadku gdy wartość otrzymanego majątku jest nieekwiwalentna lub przekracza udział, jaki przysługiwał małżonkowi w majątku wspólnym, zawiera się w pojęciu "nabycie", jakim posługuje się przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powyższego wynika, że wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, nawet gdy podział następuje bez spłat i dopłat, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak też jej majątku osobistego. Wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano jego podziału. W sytuacji natomiast, gdy wartość przyznanego na wyłączną własność majątku mieści się w udziale, jaki przysługiwał danej osobie w majątku wspólnym - jak ma to miejsce w niniejszej sprawie - nie może być mowy o nabyciu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że przedmiotowa sprzedaż korzysta w całości ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zbycie nieruchomości po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, tj. w roku 2008.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy, mając na względzie przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że skoro wartość nieruchomości gruntowej niezabudowanej, nabytej przez Wnioskodawcę w wyniku podziału majątku w 2012 r. mieściła się w wartości majątku przysługującemu Zainteresowanemu w majątku dorobkowym małżeńskim przed podziałem - tym samym podział majątku dorobkowego nie jest nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że odpłatne zbycie nieruchomości w dniu 17 listopada 2016 r. nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ww. ustawy, bowiem za datę nabycia przedmiotowej nieruchomości przez Wnioskodawcę przyjąć należy 2008 rok.

W związku z powyższymi ustaleniami odpowiedź na pytanie 1 dotyczące ustalenia podstawy opodatkowania i ewentualnej wysokości podatku z tytułu sprzedaży nieruchomości uznać należy za bezprzedmiotową.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.