3063-ILPB1-2.4511.100.2017.1.DJ - Opodatkowanie odpłatnego zbycia nieruchomości.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2017 r. (data wpływu 17 lutego 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 marca 2017 r. (data wpływu 6 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 lutego 2017 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest współwłaścicielem w udziale wynoszącym 1/2 części nieruchomości stanowiącej działki gruntu nr X/1 i Y/8, położonej w miejscowości A, gmina B, o łącznej pow. 0,5000 ha. Prawo własności tego udziału Zainteresowany nabył na podstawie umowy darowizny, zawartej dnia 30 sierpnia 2001 r.

Obecnie drugim współwłaścicielem jest siostra Wnioskodawcy (w udziale wynoszącym 1/2 części), która stała się właścicielką tego udziału na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 8 lutego 2016 r.

Rodzeństwo chce dokonać zniesienia współwłasności tej nieruchomości w ten sposób, że Wnioskodawca nabędzie w całości na własność działkę gruntu nr X/1 (lub działki powstałe w wyniku jej podziału), której powierzchnia wynosi ok. 0,3000 ha, natomiast siostra Wnioskodawcy nabędzie w całości działkę gruntu nr Y/8 o pow. ok. 0,2000 ha (bez spłat i dopłat).

Następnie Zainteresowany planuje sprzedaż działki nr X/1 (lub działek powstałych w wyniku podziału tej działki). Nieruchomość objęta jest księgą wieczystą KW nr C.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca doprecyzował, że wartość udziału nabytego przez Wnioskodawcę w wyniku zniesienia współwłasności będzie mieścić się w wartości udziału, jaki obecnie Zainteresowany posiada w tej nieruchomości.

Ponadto wskazano, że działka gruntu X/1 lub jedna z działek powstała po podziale tej nieruchomości (lub wszystkie powstałe po podziale) będą zbyte przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostanie dokonane zniesienie współwłasności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w przypadku sprzedaży przez Wnioskodawcę działki nr X/1 (lub działek powstałych w wyniku jej podziału), po jej wcześniejszym objęciu na własność na podstawie zniesienia współwłasności, wystąpi w stosunku do Zainteresowanego obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

2. Jeśli tak, to w jakim zakresie?

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek dochodowy wystąpi tylko co do części nabytej przez Zainteresowanego (w wyniku zniesienia współwłasności bez spłat i dopłat) ponad obecnie posiadany udział 1/2 części w całości nieruchomości. Zatem od sprzedaży powierzchni działki 0,2500 ha podatek nie wystąpi. Podatek wystąpi tylko w przypadku zbycia przez Wnioskodawcę powierzchni nabytej ponad obecnie posiadany udział, tj. powierzchni ok. 0,0500 ha.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest współwłaścicielem w udziale wynoszącym 1/2 części nieruchomości stanowiącej działki gruntu nr X/1 i Y/8, o łącznej pow. 0,5000 ha. Prawo własności tego udziału Zainteresowany nabył na podstawie umowy darowizny, zawartej w 2001 r. Obecnie drugim współwłaścicielem jest siostra Wnioskodawcy (w udziale wynoszącym 1/2 części), która stała się właścicielką tego udziału na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 8 lutego 2016 r. Rodzeństwo chce dokonać zniesienia współwłasności tej nieruchomości w ten sposób, że Wnioskodawca nabędzie w całości na własność działkę gruntu nr X/1 (lub działki powstałe w wyniku jej podziału), której powierzchnia wynosi ok. 0,3000 ha, natomiast siostra Zainteresowanego nabędzie w całości działkę gruntu nr Y/8 o pow. ok. 0,2000 ha (bez spłat i dopłat). Następnie Zainteresowany planuje sprzedaż działki nr X/1 (lub działek powstałych w wyniku podziału tej działki). W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca doprecyzował, że wartość udziału nabytego przez Wnioskodawcę w wyniku zniesienia współwłasności będzie mieścić się w wartości udziału, jaki obecnie Zainteresowany posiada w tej nieruchomości.

Współwłasność to szczególny rodzaj własności, charakteryzujący się tym, że ta sama rzecz, w tym samym czasie, jest własnością kilku osób, których uprawnienia mają tą samą treść. Nie jest to zatem własność podzielona (według treści lub czasu), lecz własność, która niepodzielnie przysługuje kilku osobom. Niepodzielność przejawia się również w tym, że współwłaściciele mają uprawnienia do całej rzeczy, nie zaś do jej wydzielonych części (por. post. SN z 29 czerwca 2010 r., III CSK 300/09, Legalis). Nawet w wypadku podziału rzeczy do korzystania (quoad usum), przedmiotem prawa pozostaje niepodzielnie cała rzecz, jedynie wykonywanie tego prawa zostało określone w taki sposób. - P. Księżak w Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, SIP Legalis, 2016 r.

Odnosząc się do instytucji zniesienia współwłasności należy wskazać, że współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459). Zgodnie z art. 195 ww. Kodeksu, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.

W myśl art. 196 § 1 ww. kodeksu, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 powyższej ustawy.

Zgodnie z art. 210 ustawy - Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może domagać się zniesienia współwłasności. Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnych między współwłaścicielami. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionych (podzielonych) rzeczy wspólnych. Celem postępowania o zniesienie współwłasności jest zatem nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, które stanowią przedmiot współwłasności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy.

Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku dokonanego zniesienia współwłasności, jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub

* wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy mieści się w ramach posiadanego dotychczas udziału.

Jeżeli więc na skutek dokonanego zniesienia współwłasności przysługujący danej osobie udział ulega powiększeniu lub też towarzyszą mu spłaty i dopłaty wówczas czynność ta skutkuje nabyciem ponad dotychczas posiadany udział. Tym samym, data zniesienia współwłasności będzie również datą nabycia tej części nieruchomości, o którą zwiększył się udział w niej po dokonaniu zniesienia współwłasności.

Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Zatem, jeżeli zniesienie współwłasności odbyło się bez spłat i dopłat, a wielkość (wartość) przyznanych w wyniku zniesienia współwłasności rzeczy (nieruchomości) odpowiada wielkości (wartości) udziału we współwłasności, to zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia.

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa - w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności, należy przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługiwał tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Mając na uwadze fakt, że w drodze zniesienia współwłasności Wnioskodawca nabędzie udział o wartości nieprzekraczającej wartości posiadanego udziału przed zniesieniem współwłasności oraz zniesienie współwłasności odbędzie się bez spłat i dopłat, czynność ta nie zmieni daty nabycia nieruchomości. Za datę nabycia nieruchomości należy przyjąć datę jej pierwotnego nabycia w drodze umowy darowizny, tj. 2001 r.

W związku z powyższym planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż działki X/1 (lub działek powstałych w wyniku podziału tej działki) nie będzie stanowiła źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ upłynie pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło pierwotne nabycie, tj. 2001 rok. Zatem, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wykazania dochodu w deklaracji PIT-39 oraz zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.