2461-IBPP3.4512.83.2017.2.JNA - VAT w zakresie dokumentowania usług świadczonych na rzecz niemieckiego kontrahenta.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2016 r. (data wpływu 2 lutego 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 4 kwietnia 2017 r. (data wpływu 6 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania usług świadczonych na rzecz niemieckiego kontrahenta - jest prawidłowe.

W dniu 2 lutego 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania usług świadczonych na rzecz niemieckiego kontrahenta. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 4 kwietnia 2017 r. (data wpływu 6 kwietnia 2017 r.) o uzupełnienie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej: Spółka) ma siedzibę i zarząd na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz prowadzi w Polsce działalność gospodarczą, której przedmiotem jest - zgodnie z wpisem wspólników do CEIDG - m.in.: PKD 62.01.Z - działalność związana z oprogramowaniem; 62.02.Z - działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki; 62.09.Z - pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i (działalność przeważająca) kod PKD. 74.10.Z - działalność w zakresie specjalistycznego projektowania.

Spółka świadczy usługi informatyczne (branża IT) polegające na wykonywaniu i uruchamianiu oprogramowania do sterowania liniami produkcyjnymi głównie dla przemysłu motoryzacyjnego.

Spółka jest stroną zawartych ramowych umów o współpracy z kontrahentami z Niemiec z branży samochodowej (VW, AUDI, Ford), które są podstawą do składania przez stronę niemiecką odrębnych zleceń na wykonanie konkretnych prac.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT rozliczającym się w okresach miesięcznych, zidentyfikowanym dla wewnątrzwspólnotowych transakcji. Firmy z Niemiec, z którymi Wnioskodawca nawiązał współpracę również są podmiotami zarejestrowanymi dla potrzeb wewnątrzwspólnotowych rozliczeń w zakresie podatku VAT, są czynnymi podatnikami VAT i posiadają unijne numery z prefiksem DE.

Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz siedziby firmy, która znajduje się na terenie Niemiec i w związku z tym zwrócił się z zapytaniem do Urzędu Finansowego który zgodnie z § 21 ust. 1 zdanie 2 niemieckiej ordynacji podatkowej (AO) jest właściwy w zakresie opodatkowania polskich przedsiębiorców (litera A-M), którzy mają swoje miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Republiki Federalnej Niemiec z zapytaniem o konieczność rejestracji do VAT na terenie Niemiec w związku z usługami świadczonymi na rzecz podmiotów niemieckich, jak również o prawidłowe fakturowanie tych usług.

W zakresie w jakim Niemiecki Urząd Finansowy był uprawniony do udzielenia odpowiedzi, stwierdził, że polski Zleceniobiorca nie ma obowiązku rejestracji dla potrzeb VAT na terenie Niemiec, oraz nie potrzebuje obecnie tym samym numeru identyfikacji podatkowej w Urzędzie Finansowym. Prawidłowe jest wystawianie przez Spółkę faktury dla zleceniodawców, którzy są niemieckimi przedsiębiorcami bez podatku VAT i w fakturze należy wskazać na to, że to kontrahent niemiecki z tytułu podatku VAT rozlicza podatek.

W złożonym uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

* Zleceniodawca (kontrahent Wnioskodawcy) jest zobowiązany do zapłaty podatku od wartości dodanej z tytułu nabycia usług informatycznych w zakresie tworzenia programów i aplikacji oraz usług konsultingu programistycznego na terenie Niemiec.

* Za wykonane usługi kontrahent otrzymuje od Wnioskodawcy fakturę VAT bez określonej stawki i kwoty podatku od towarów i usług, opatrzoną w miejscu przeznaczonym na wpisanie stawki podatku - "np." tzn. "nie podlega" i adnotacją: "odwrotne obciążenie" lub z tożsamymi "charge reverse" i "Umkehr der Steuerschuld" albo "Reverse Charge Leistung".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowa jest ocena Wnioskodawcy, że opisane usługi świadczone przez niego na rzecz kontrahentów z Niemiec nie podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce, zgodnie z art. 28b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: uptu), jako że miejsce ich opodatkowania znajduje się w miejscu, w którym usługobiorca posiada siedzibę, tj. terytorium Niemiec?

2. Czy w przypadku fakturowania przez Spółkę usług informatycznych w zakresie tworzenia programów i aplikacji oraz usług konsultingu programistycznego dla czynnego, zarejestrowanego kontrahenta unijnego (z Niemiec), w zakresie podatku od towarów i usług Wnioskodawca prawidłowo ujmuje na fakturze zapis dotyczący stawki podatku od towarów i usług: nie podlega i umieszcza na dokumencie adnotację "odwrotne obciążenie"?

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 8 ust. 1 uptu, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, "miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n".

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

W związku z faktem, że dla usług informatycznych Wnioskodawca nie przewidział szczególnego miejsca świadczenia, przy określaniu tego miejsca znajdzie zastosowanie powyższa zasada ogólna, zgodnie z którą miejsce świadczenia a tym samym opodatkowania usługi powiązane jest z miejscem odbioru (konsumpcji) tej usługi.

Zdaniem Wnioskodawcy, uwzględniając powyższe, miejscem opodatkowania usług informatycznych w zakresie tworzenia programów i aplikacji oraz konsultingu programistycznego są Niemcy, gdyż zgodnie z art. 28b ustawy o podatku od towarów i usług miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności (spółki będące usługobiorcami prowadzą działalność na terenie Niemiec).

Z kolei zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106g ustawy o podatku od towarów i usług. I tak, w myśl art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy - faktura może nie zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a - danych określonych w ust. 1 pkt 10 i 12-14.

Zatem, w świetle przytoczonego wyżej art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy, jeśli miejscem świadczenia dostawy towarów lub świadczenia usług jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika, faktura może nie zawierać:

Natomiast, w myśl art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy - faktura powinna zawierać: w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy "odwrotne obciążenie" (...).

Zatem podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, usługi informatyczne należy opodatkować w zakresie podatku od towarów i usług w Niemczech, co oznacza, że powinien tego dokonać usługobiorca niemiecki i rozliczyć je w ramach importu usług, natomiast polski podatnik powinien wystawić fakturę bez umieszczania na niej stawki i kwoty podatku, natomiast z adnotacją "odwrotne obciążenie", przyjmując jako podstawę prawną regulacje art. 106e ust. 1 pkt 18 uptu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT, zidentyfikowanym do transakcji wewnątrzwspólnotowych, posiadającym siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Prowadzi w Polsce działalność gospodarczą, której przedmiotem jest działalność związana z oprogramowaniem, działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki, działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych oraz specjalistycznego projektowania.

Wnioskodawca świadczy usługi informatyczne polegające na wykonywaniu i uruchamianiu oprogramowania do sterowania liniami produkcyjnymi głównie dla przemysłu motoryzacyjnego. Jest stroną zawartych ramowych umów o współpracy z kontrahentami z Niemiec z branży samochodowej (VW, AUDI, Ford), które są podstawą do składania przez stronę niemiecką odrębnych zleceń na wykonanie konkretnych prac.

Firmy z Niemiec, z którymi Wnioskodawca nawiązał współpracę, również są podmiotami zarejestrowanymi dla potrzeb wewnątrzwspólnotowych rozliczeń w zakresie podatku VAT, są czynnymi podatnikami VAT i posiadają unijne numery z prefiksem DE. Zleceniodawcy (kontrahenci Wnioskodawcy) są zobowiązani do zapłaty podatku od wartości dodanej z tytułu nabycia usług informatycznych w zakresie tworzenia programów i aplikacji oraz usług konsultingu programistycznego na terytorium Niemiec.

Podkreślić należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT w danym państwie podlegają tylko te czynności, które zostaną uznane - na tle przepisów o miejscu świadczenia - za wykonane w tym państwie. Zatem określenie miejsca świadczenia danej transakcji determinuje jej miejsce opodatkowania.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy - na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Artykuł 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Ogólna zasada dotycząca określania miejsca świadczenia usług na rzecz podatników zawarta została w art. 28b ust. 1 ustawy, zgodnie z którym - miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca świadczy usługi informatyczne w zakresie tworzenia programów i aplikacji oraz usług konsultingu programistycznego na rzecz kontrahentów, którzy są firmami z siedzibą na terytorium Niemiec. Kontrahenci wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, są zarejestrowani dla celów podatku od wartości dodanej w Niemczech i rozliczają ten podatek zgodnie z obowiązującymi tam przepisami. Zatem kontrahenci Wnioskodawcy spełniają definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy.

Należy wskazać, że do wykonywanych przez Wnioskodawcę usług wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia, tj. art. 28b ust. 2-4, art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n nie mają zastosowania.

W związku z powyższym, miejsce świadczenia wykonywanych przez Wnioskodawcę usług informatycznych w zakresie tworzenia programów i aplikacji oraz usług konsultingu programistycznego na rzecz kontrahentów ustalane jest zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, tj. w miejscu, w którym kontrahenci posiadają siedzibę działalności gospodarczej.

Reasumując, usługi informatyczne świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahentów z Niemiec nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, ponieważ zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy miejscem ich opodatkowania jest miejsce, w którym usługobiorcy posiadają siedzibę, tj. terytorium Niemiec.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

I tak, zgodnie z art. 106a ustawy - przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy - podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1-18 ustawy - faktura powinna zawierać:

Jak stanowi art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy - faktura może nie zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a - danych określonych w ust. 1 pkt 10 i 12-14.

Zatem w świetle przytoczonego wyżej art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy, jeśli miejscem świadczenia dostawy towarów lub świadczenia usług jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika, faktura może nie zawierać:

Ponieważ miejscem świadczenia usług informatycznych w zakresie tworzenia programów i aplikacji oraz usług konsultingu programistycznego wykonywanych przez Wnioskodawcę nie jest terytorium kraju, a podmiotami zobowiązanymi do zapłaty podatku od wartości dodanej z tytułu nabycia ww. usług na terytorium Niemiec - jak wskazał Wnioskodawca - są niemieccy kontrahenci, faktury nie powinny zawierać stawki i kwoty podatku obowiązującego na terytorium Polski, lecz wyrazy "odwrotne obciążenie". Przy czym Wnioskodawca wystawiając faktury dokumentujące świadczenie przedmiotowych usług może na nich umieścić informację: "np." tzn. "nie podlega", ponieważ przepisy nie sprzeciwiają się umieszczaniu na fakturze dodatkowych adnotacji.

Zatem sposób wystawiania przez Wnioskodawcę faktur dokumentujących świadczone usługi informatyczne w zakresie tworzenia programów i aplikacji oraz usługi konsultingu programistycznego jest prawidłowy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.