2461-IBPP3.4512.784.2016.1.MN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 22 kwietnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 29 sierpnia 2016 r. (data wpływu 2 września 2016 r.) uzupełnionym pismem z 2 listopada 2016 r. (data wpływu 8 listopada 2016 r.) oraz pismem z 17 listopada 2016 r. (data wpływu 18 listopada 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji zadania inwestycyjnego pn. "XXX" - jest prawidłowe.

W dniu 2 września 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji zadania inwestycyjnego pn. "XXX". Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 2 listopada 2016 r. (data wpływu 8 listopada 2016 r.) oraz pismem z 17 listopada 2016 r. (data wpływu 18 listopada 2016 r.).

W przedmiotowym wniosku, uzupełnionym pismem z 2 listopada 2016 r. oraz pismem z 17 listopada 2016 r., przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Gmina (dalej również: "Gmina" lub "Wnioskodawca") jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej również: podatek VAT). Gmina planuje przystąpić do realizacji zadania inwestycyjnego, polegającego na przebudowie dróg gminnych.

W związku z powyższym Wnioskodawca planuje uzyskać dofinansowanie do realizacji przedmiotowej inwestycji ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialna i w oszczędzanie energii" w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, o którym mowa w Komunikacie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 maja 2015 r. o zatwierdzeniu przez Komisję Europejską Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Cała inwestycja ma na celu poprawę stanu infrastruktury w Gminie i składać się będzie z następujących czynności:

* Przebudowa odcinka drogi gminnej XXX;

Droga będąca przedmiotem wniosku, na której przeprowadzona zostanie inwestycja, jest drogą gminną w rozumieniu art. 7 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460 - t.j. z późn. zm.).

Inwestycja nie jest realizowana w obszarze przemysłowym, a głównym jej celem jest zaspokojenie zbiorowych potrzeb jej mieszkańców w zakresie gminnej infrastruktury drogowej.

Droga nr XXX nie znajduje się w terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Całkowita wartość dofinansowania do inwestycji objętych przedmiotowym wnioskiem o wydanie interpretacji, zgodnie z zawartymi umowami, wynosi 2.086.036,00 zł.

W związku z realizacją ww. inwestycji Wnioskodawca będzie nabywał różnego rodzaju towary i usługi, w szczególności roboty budowlane, nadzór inwestorski czy opracowanie studium wykonalności.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że towary i usługi które zostaną zakupione w związku z realizacją projektu/zadania pn. "XXX" nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Ww. zakupy dokonywane w związku z realizacją przedmiotowego projektu zostaną udokumentowane fakturami VAT, w których jako nabywca będzie widniał Wnioskodawca.

Efekt realizacji ww. inwestycji tj. przebudowana droga, będzie ogólnodostępna i bezpłatna.

Przystępując do realizacji przedmiotowego projektu tj. dokonując zakupu towarów i usług Gmina nie zamierza ich wykorzystywać w ramach działalności gospodarczej o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, tylko zamierza je wykorzystywać wyłącznie w ramach działalności publicznoprawnej (w związku z realizacją zadań własnych). Gmina dokonując tych zakupów nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT.

W piśmie z 17 listopada 2016 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że w poprzednim uzupełnieniu wskazano, że inwestycja w części dotyczy przebudowy odcinka drogi gminnej XXX odcinek I, natomiast należy doprecyzować, że część ta dotyczy zarówno odcinka I w k.m. 0 +000 - 0+995, jak i pozostałych odcinków: odcinek II w k.m. 2+760 - 3+305 i odcinek III w k.m. 3+546 - 4+545.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji ww. inwestycji?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji ww. inwestycji.

Stosownie do treści art. 86 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 - t.j. z późn. zm. - dalej: UPTU), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Tak więc dla oceny prawidłowości zastosowania ww. przepisu istotne jest to:

Przy czym podkreślić należy, że aby Gminie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest spełnienie obu powyższych przesłanek łącznie.

Zacząć w tym przypadku należy od drugiej przesłanki. Stwierdzić bowiem należy, że owe inwestycje drogowe realizowane są aby wypełnić jedno z zadań własnych gminy jakim jest prowadzenie spraw gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym). Tego typu czynności, realizowane w oparciu o wyżej cytowaną ustawę, nie stanowią czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Co więcej, nie są one również czynnościami podlegającymi opodatkowaniu. Są one jedynie realizacją zadań nałożonych na Gminę za pośrednictwem ustaw o samorządzie gminnym, o drogach publicznych oraz przepisów normujących finansowanie drogi ze środków publicznych. Zdaniem Wnioskodawcy, dopóki zaspokajanie zbiorowych potrzeb określonych w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym odbywa się w drodze realizacji obowiązków ustawowych, to taka działalność nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT więc realizacja przedmiotowej inwestycji nie jest w żaden sposób związana z wykonywaniem przez Gminę czynności opodatkowanych.

Jednocześnie stwierdzić należy, że również pierwsza przesłanka nie będzie przez Gminę spełniona. Podmiotowość podatkową na gruncie UPTU wyznaczają przepisy działu III, rozdział I ustawy, a więc art. 15-18 UPTU. Natomiast o tym, czy i w jakich warunkach jednostka samorządu terytorialnego (gmina, powiat) jest podatnikiem VAT, rozstrzyga art. 15 ust. 6 UPTU. Zgodnie z treścią tego przepisu nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zacytowane przepisy stanowią implementację art. 4 ust. 5 VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz.Urz.UE.L z 1977 r., nr 145/1), zgodnie z którym "Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy i inne instytucje prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują i transakcjami, które zawierają jako władze publiczne, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub inne płatności w związku z taką działalnością lub transakcjami (...)". Odpowiednikiem powyższego przepisu na dzień złożenia wniosku o udzielnie interpretacji indywidualnej jest art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego sytemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L z 2006 r., nr 347/1), który zastąpił art. 4 ust. 5 VI Dyrektywy.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej również: TSUE) wielokrotnie wskazywał, że dla zastosowania art. 4 ust. 5 VI Dyrektywy (obecnie art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE) konieczne jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek: działalność musi być wykonywana przez podmiot prawa publicznego i musi być ona wykonywana w celu sprawowania władzy publicznej (m.in. wyroki TS w sprawie: Comune di Carpaneto Piacentino i in., C-4/89, EU:C:1990:204 i Isle of Wight Council i in., C-288/07, EU:C:2008:505).

Powyższe oznacza więc, że jednostki samorządu terytorialnego mogą być uznane za podatników podatku VAT ale tylko przy spełnieniu określonych przesłanek. Innymi słowy, w działalności jednostek samorządu terytorialnego należy wyróżnić wykonywanie działań publicznych i wykraczającą poza te działania działalność gospodarczą. Przez wykonywanie zadań publicznych należy rozumieć te działania, które mają na celu korzyść ogółu. Istotne jest to, że gmina wykonując zadania administracji publicznej może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej. W art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym korzyść ogółu określona jest jako zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy gminy. O publicznym bądź prywatnym charakterze działania przesądza to, że wykonywanie zadań publicznych odbywa się na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących i że poprzez te działania zaspokajane są zbiorowe potrzeby wspólnoty samorządowej.

Budowa drogi gminnej odbywa się w ramach władztwa publicznego i gmina wykonując zadanie działa jako administracja publiczna i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym. Gmina realizując swe ustawowe obowiązki dotyczące budowy dróg gminnych, podejmuje najpierw uchwały przeznaczające określone tereny na ich budowę w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, a następnie pozyskuje tereny te dla takiego zamierzenia i podejmuje działania dla ich budowy. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym gmina samodzielnie decyduje o zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym o konieczności budowy określonych dróg gminnych. Nałożenie przez powołane przepisy na gminę obowiązku budowy drogi nie prowadzi do powstania po stronie mieszkańca gminy ani żadnego innego podmiotu np. inwestora budującego osiedle mieszkaniowe uprawnienia, na podstawie którego przysługiwałoby mu żądanie o budowę przez gminę drogi publicznej.

Jak to już zostało wcześniej wspomniane, realizacja zadań własnych w zakresie budowy, remontów oraz utrzymania infrastruktury drogowej nie stanowi czynności podlegających opodatkowaniu, a więc Gmina realizując te czynności nie działa jako podatnik podatku VAT.

Biorąc pod uwagę zaprezentowane przepisy oraz zdarzenie przyszłe, stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie spełnia zarówno pierwszej przesłanki (nie działa jako podatnik VAT), jak i drugiej przesłanki (inwestycja nie ma związku z czynnościami opodatkowanymi). Oznacza to, że Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji ww. inwestycji drogowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawione wyżej unormowania wykluczają możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 446) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym).

Stosownie do art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, należy stwierdzić, że Gmina nabywając towary i usługi w celu realizacji przedsięwzięcia, nie nabyła ich do działalności gospodarczej i tym samym nie będzie działać w charakterze podatnika podatku VAT. Gmina jednoznacznie wskazała, że towary i usługi nabyte w związku z realizacją projektu nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT tylko zamierza je wykorzystywać wyłącznie w ramach działalności publicznoprawnej (w związku z realizacją zadań własnych).

W świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Wnioskodawca nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości lub w części w związku z realizacją zadania inwestycyjnego, polegającego na przebudowie drogi gminnej w związku z realizacją projektu pn. "XXX".

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo Organ informuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w zakresie zdarzenia przyszłego dotyczącego braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji zadania inwestycyjnego pn. "XXX". Wniosek w zakresie pozostałych projektów został rozstrzygnięty w odrębnych interpretacjach indywidualnych.

Zaznaczenia wymaga, że interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.