2461-IBPP3.4512.717.2016.1.MD - Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych przez gminę w związku z realizacją projektu współfinansowanego ze środków.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 22 kwietnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 12 października 2016 r. (data wpływu 18 października 2016 r.) uzupełnionym pismem z 16 listopada 2016 r. (data wpływu 17 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych przez Gminę w związku z realizacją projektu współfinasowanego ze środków europejskich - jest prawidłowe.

W dniu 18 października 2016 r. wpłynął ww. wniosek, o wydanie interpretacji prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków ponoszonych przez Gminę w związku z realizacją projektu współfinasowanego ze środków europejskich. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 16 listopada 2016 r. (data wpływu 17 listopada 2016 r.).

W przedmiotowym wniosku uzupełnionym pismem z 16 listopada 2016 r. zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Gmina przystąpiła do realizacji projektu pn. "...." współfinansowanego w 85% ze środków zewnętrznych tj. z budżetu środków europejskich (85% dofinansowania) oraz w 15% ze środków własnych gminy.

Projekt jest realizowany w ramach działania 2.1 "Wsparcie rozwoju cyfrowych usług publicznych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa... na lata 2014- 2020.

Podstawowym celem projektu jest stworzenie w Zakładzie Gospodarki Mieszkaniowej w Z. Elektronicznego Biura Obsługi Mieszkańca oraz elektronicznego obiegu dokumentów a tym samym wsparcie rozwoju cyfrowych usług publicznych w zakresie e-administracji oraz zwiększenie dostępu zarówno obywateli jak i przedsiębiorców do cyfrowych usług publicznych on-line.

Oferowane w ramach portalu usługi będą równoważne co do wykonywanych usług w standardowym trybie, jednakże cały proces będzie się odbywał automatycznie z wykorzystaniem rozwiązań informatycznych bez konieczności wizyty interesanta w Zakładzie. W ramach stworzonego portalu interesant będzie miał możliwość wypełnienia formularza

on-line na platformach elektronicznych usług publicznych ePUAP, które następnie będzie mógł złożyć drogą elektroniczną w Zakładzie. Dodatkową zaletą będzie możliwość dokonywania płatności elektronicznych za wybrane wierzytelności oraz indywidualne informowanie o konieczności dokonania czynności administracyjnych dla wybranych klientów.

Uruchomienie e-usług będzie połączone z modernizację infrastruktury sprzętowej oraz realizacją szkoleń podnoszących kwalifikacje pracowników Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej. System także umożliwi pracownikom ZGM korzystanie z aplikacji mobilnej. Aplikacja systemu dla urządzeń mobilnych będzie oferowała funkcjonalności, których wykorzystanie w terenie jest najbardziej pożądane w codziennej pracy służb technicznych, związanej z obsługą nieruchomości. Projekt zakłada integrację i wykorzystanie platformy krajowej (ePUAP). Realizacja projektu ma na celu zwiększenie dostępu obywateli do cyfrowych usług publicznych. W ramach przedsięwzięcia wdrożonych zostanie 11 e-usług na 3 i 5 poziomie dojrzałości, które będą świadczone przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej.

Urząd Miejski przekaże Zakładowi Gospodarki Mieszkaniowej przedmiot projektu, który będzie nim zarządzać w okresie co najmniej 5 lat od chwili zakończenia inwestycji. ZGM będzie odpowiedzialny za utrzymanie i eksploatację powstałej infrastruktury oraz będzie ponosić wszelkie koszty z tym związane. ZGM otrzyma infrastrukturę do użytkowania.

Ww. cele wdrażanego projektu są zgodne z poszczególnymi działaniami opisanymi w szczegółowym opisie osi priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa... na lata 2014-2020. Projekt mieści się w OSI PRIORYTETOWEJ 2 - Cyfrowe...., Działanie 2.1. Wsparcie rozwoju cyfrowych usług publicznych. Celem działania 2.1 jest tworzenie systemów i aplikacji przyczyniających się do zwiększenia dostępu obywateli i przedsiębiorców do cyfrowych usług publicznych.

Faktury dokumentujące zakupy towarów i usług nabywanych na potrzeby realizacji inwestycji wystawiane będą na Gminę i opłacane również przez Gminę.

Gmina nie będzie pobierała opłat i nie będzie osiągała dochodu z projektu, który jest przedmiotem wniosku.

Gmina jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Gmina w roku 2016 r. dokonała wyboru firmy świadczącej usługę Inżyniera Projektu, który sprawuje nadzór nad całym projektem, przygotował analizę przedwdrożeniową i dokumentację przetargową. Kolejne zakupy towarów i usług związanych z projektem pn. "...." planuje się na rok 2017.

Gmina przekaże nieodpłatnie w 2017 r. infrastrukturę Zakładowi Gospodarki Mieszkaniowej, na podstawie PT (nieodpłatne przekazanie środka trwałego).

Powstała infrastruktura w okresie użytkowania przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej będzie służyła do elektronicznej obsługi mieszkańca i będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zakład Gospodarki Mieszkaniowej jest zakładem budżetowym.

Zakupione towary i usługi w ramach projektu pn. "...." nie są i nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT generujących po stronie Gminy podatek należny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy jest możliwe odliczenie podatku VAT od wydatków ponoszonych przez Gminę w związku z realizacją wyżej opisanego projektu współfinansowanego ze środków europejskich (EFRR)?

Stanowisko Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowane w piśmie z 16 listopada 2016 r.):

Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się w za prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy również zaakcentować, że ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. W każdym więc przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowoprawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji "zamiaru" wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując tych czynności. Istotna jest intencja nabycia - jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Konkludując, jeśli towary i usługi, przy nabyciu których naliczono podatek, są (mają być) wykorzystywane w całości do prowadzenia przez podatnika działalności opodatkowanej, wówczas podatnikowi temu przysługuje prawo do odliczenia całości podatku naliczonego zawartego w ich cenie.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT - nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem jednostka samorządu terytorialnego działa w charakterze podatnika wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określone w art. 15 ust. 2 ustawy.

Natomiast, w zakresie realizacji zadań własnych (działalności publicznoprawnej) Gmina nie jest uznawana za podatnika, tym samym nie wykonuje samodzielnie działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 446 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

Ponadto w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1114 z późn. zm.) przepisy ustawy stosuje się do realizujących zadania publiczne określone przez ustawy organów administracji rządowej, organów kontroli państwowej i ochrony prawa, sądów, jednostek organizacyjnych prokuratury, a także jednostek samorządu terytorialnego i ich organów.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina przystąpiła do realizacji projektu pn. "...". Gmina jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Gmina w roku 2016 r. dokonała wyboru firmy świadczącej usługę Inżyniera Projektu, który sprawuje nadzór nad całym projektem, przygotował analizę przedwdrożeniową i dokumentację przetargową. Kolejne zakupy towarów i usług związanych z projektem planuje się na rok 2017. Gmina wskazała, że przekaże nieodpłatnie w 2017 r. infrastrukturę zakładowi budżetowemu - Zakładowi Gospodarki Mieszkaniowej, na podstawie PT (nieodpłatne przekazanie środka trwałego). Faktury dokumentujące zakupy towarów i usług nabywane na potrzeby realizacji inwestycji wystawiane będą na Gminę i opłacane również przez Gminę. Jak podała Gmina zakupione towary i usługi w ramach projektu nie są i nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT generujących po stronie Gminy podatek należny. Ponadto Gmina wskazała, że powstała infrastruktura w okresie użytkowania przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej będzie służyła do elektronicznej obsługi mieszkańca i będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu współfinansowanego ze środków europejskich.

Wskazać należy w tym miejscu należy, że w dniu 29 września 2015 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-276/14 zgodnie z którym gminna jednostka organizacyjna, której działalność nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE, nie może być uznana za podatnika podatku od wartości dodanej odrębnie od gminy, w której skład jednostka ta wchodzi.

W dniu 26 października 2015 r. zapadła uchwała NSA, sygn. akt I FPS 4/15, w której NSA wskazał, że pomimo większego niż jednostki budżetowe stopnia samodzielności zakładu budżetowego, nie może on być uznany za odrębnego od Gminy podatnika VAT, nie spełnia bowiem ww. warunków - nie jest wystarczająco samodzielny. NSA wskazał również, że dotychczasowe orzecznictwo NSA w tej materii, akceptujące odrębność tych podmiotów, należy uznać za nieaktualne. Podatnikiem i stroną w kontaktach na zewnątrz jest wyłącznie Gmina.

W konsekwencji podjętej przez NSA uchwały należy uznać, że zakłady budżetowe - tak jak jednostki budżetowe - nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów w zakresie podatku od towarów i usług. Zatem wszelkie czynności przez nie wykonywane na rzecz osób trzecich powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła, a czynności dokonywane w ramach tej jednostki (zarówno pomiędzy jednostkami budżetowymi, jak i zakładami budżetowymi) mają charakter wewnętrzny

W związku z uchwałą w sprawie C-276/14 Ministerstwo Finansów wydało komunikaty w sprawie objętej ww. wyrokiem TSUE, w których wskazano, że zakłada się obowiązkowe "scentralizowanie" w samorządach rozliczeń w zakresie podatku VAT. Aby zapewnić samorządom czas na przygotowanie się do nowego modelu rozliczeń, do momentu obowiązkowego "scentralizowania" nie będą kwestionowane rozliczenia dokonywane z zastosowaniem obecnego modelu rozliczeń.

W myśl art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1454), jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zrealizowanie tego prawa możliwe jest wyłącznie przez podatników zarejestrowanych jako "podatnicy VAT czynni", którzy zakupione towary i usługi wykorzystują do prowadzonej działalności opodatkowanej.

Jak wynika z opisu sprawy, zakończenie projektu przewidywane jest na 2017 r.

Skoro zakupione towary i usługi w ramach projektu nie będą finalnie wykorzystywane przez Wnioskodawcę do czynności opodatkowanych, a powstała infrastruktura w okresie użytkowania przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej będzie służyła do elektronicznej obsługi mieszkańca i będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT to oznacza, że w momencie dokonywania nabyć Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W konsekwencji Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów dokonywanych przez Gminę w związku z realizacją wskazanego we wniosku projektu współfinasowanego ze środków europejskich.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy podkreślić, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.