2461-IBPP2.4512.977.2016.2.KO - Opodatkowanie dotacji na pokrycie kosztów realizacji projektu finansowanego z EU.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 grudnia 2016 r. (data wpływu 8 grudnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z 31 stycznia 2017 r. (data wpływu 6 lutego 2017 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy otrzymana dotacja na pokrycie kosztów realizacji projektu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy otrzymana dotacja na pokrycie kosztów realizacji projektu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 31 stycznia 2017 r. (data wpływu 6 lutego 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 20 stycznia 2017 r. znak: 2461-IBPP2.4512.977.2016.1.KO.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, czynnym podatnikiem VATu. Wykonuje przede wszystkim usługi doradcze, głównie na rzecz przedsiębiorców z Polski. Aktualnie, działając w partnerstwie z P oraz N, na podstawie umowy podpisanej z A, realizujemy projekt, finansowany ze środków UE oraz budżetu państwa, w ramach działania POWER 2.2.

Głównym celem projektu jest wzmocnienie rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, będących Firmami Rodzinnymi (FR), oraz zwiększenie skali wykorzystania przez FR podmiotowych systemów finansowania poprzez:

* opracowanie analizy potrzeb rozwojowych firm będących uczestnikami projektu,

* opracowanie i wdrożenie Planów Rozwojowych przedsiębiorstw,

* upowszechnienie wiedzy o zdiagnozowanych potrzebach rozwojowych,

* podjęcie działań interwencyjnych i wdrożeniowych w zakresie luk rozwojowych.

Dofinansowanie ze środków UE oraz budżetu państwa pokrywa 90% kosztów realizacji projektu, 10% jest pokryte w gotówce przez Beneficjentów Ostatecznych czyli firmy uczestniczące w projekcie. Udokumentowanie wkładu pieniężnego przedsiębiorcy następować będzie poprzez wystawienie przez Lidera Projektu (P) faktury VAT na Beneficjenta Ostatecznego, który ma wpłacić należną kwotę na konto Lidera Projektu.

Zadaniem Wnioskodawcy w projekcie jest opracowanie analizy potrzeb rozwojowych oraz Planów Rozwojowych dla przedsiębiorstw (FR) uczestniczących w projekcie jako Beneficjenci Ostateczni.

Koszt realizacji tych zadań w przeliczeniu na jednego przedsiębiorcę został wyznaczony przez A i jest zawarty w taryfikatorze załączonym do regulaminu konkursu, na podstawie którego zostały wyłonione podmioty realizujące projekty w ramach działania POWER 2.2. Jednakowy taryfikator obowiązuje wszystkich wnioskodawców. Na jego podstawie wnioskodawcy przygotowywali budżety projektów.

Przedsiębiorca, uczestnik projektu, ma świadomość, że usługi realizowane w ramach projektu na jego rzecz (opracowanie analizy potrzeb rozwojowych oraz Planu Rozwojowego) są formą wsparcia dla niego, którego koszt jest pokrywany z przysługującej mu pomocy de minimis. Nie występuje tutaj cenotwórczy charakter dotacji, ponieważ w tym projekcie nie występuje kwestia ceny.

Pismem z 31 stycznia 2017 r. Wnioskodawca uzupełnił opis zaistniałego stanu faktycznego następująco:

Ad. 1 Wnioskodawca w ramach realizowanego projektu występuje jako partner.

Ad. 2 Wnioskodawca wykonuje usługi doradcze dla ostatecznych beneficjentów małych i średnich przedsiębiorstw.

Ad. 3 Świadczone usługi w ramach projektu są wykonywane odpłatnie. Wnioskodawca otrzymuje zapłatę od instytucji finansującej, którą jest A za pośrednictwem Lidera projektu.

Ad. 4 Wnioskodawca nie wystawia faktur.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy otrzymana przez Spółkę za pośrednictwem lidera dotacja z A, będąca pokryciem kosztów realizacji projektu, stanowi obrót, o którym mowa w art. 29.1 ustawy o VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Wnioskodawca uważa, że otrzymana przez niego dotacja z A za pośrednictwem lidera nie będzie stanowić obrotu, o którym mowa w art. 29a ustawy o VAT. Dotacja przeznaczona będzie na pokrycie kosztów służących realizacji projektu. Pozyskana dotacja nie będzie miała bezpośredniego związku ze sprzedażą, nie będzie przyznawana jako dopłata do ceny usługi, a przeznaczona będzie na pokrycie poniesionych kosztów w ramach realizowanego projektu. Oznacza to, że przedmiotowa dotacja ma charakter zakupowy, nie ma na celu sfinansowania ceny sprzedaży. W konsekwencji w związku z realizacją projektu Wnioskodawca nie otrzyma sfinansowanego dotacją wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, a jedynie zwrot poniesionych przez niego kosztów. Podstawę opodatkowania podatkiem VAT zwiększają tylko takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z danym świadczeniem usługi. Jeżeli taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne na pokrycie kosztów działalności (czy też kosztów realizacji konkretnego zadania) nie podlega opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Istotnym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy o VAT jest wyjaśnienie pojęcia "subwencja bezpośrednio związana z ceną".

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des products wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd.v. Commisioners od Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencję, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można - i należy - potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Z opisu sprawy wynika, że realizowany jest projekt, finansowany ze środków UE oraz budżetu państwa, w ramach działania POWER 2.2. Dofinansowanie ze środków UE oraz budżetu państwa pokrywa 90% kosztów realizacji projektu, 10% jest pokryte w gotówce przez Beneficjentów Ostatecznych. Zadaniem Wnioskodawcy w projekcie jest opracowanie analizy potrzeb rozwojowych oraz Planów Rozwojowych dla przedsiębiorstw (FR) uczestniczących w projekcie jako Beneficjenci Ostateczni. Wnioskodawca wykonuje usługi doradcze dla ostatecznych beneficjentów małych i średnich przedsiębiorstw. Koszt realizacji tych zadań w przeliczeniu na jednego przedsiębiorcę został wyznaczony przez A Przedsiębiorca, uczestnik projektu, ma świadomość, że usługi realizowane w ramach projektu na jego rzecz (opracowanie analizy potrzeb rozwojowych oraz Planu Rozwojowego) są formą wsparcia dla niego, którego koszt jest pokrywany z przysługującej mu pomocy de minimis. Wnioskodawca w ramach realizowanego projektu występuje jako partner. Świadczone usługi w ramach projektu są wykonywane odpłatnie. Wnioskodawca otrzymuje zapłatę od instytucji finansującej, którą jest A za pośrednictwem Lidera projektu.

W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia ustalenia czy otrzymana dotacja na pokrycie kosztów realizacji projektu stanowi obrót.

Biorąc pod uwagę przywołane przepisy prawa, orzecznictwo oraz opis sprawy stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie nie stanowi dla Wnioskodawcy dofinansowania ogólnego do jego działalności gospodarczej, lecz służy realizacji tego konkretnego projektu. Należy bowiem zauważyć, że otrzymane środki pieniężne nie zostaną przeznaczone na ogólną działalność Wnioskodawcy, lecz mogą zostać wykorzystane tylko i wyłącznie na realizację przedmiotowego projektu, bowiem Wnioskodawca wskazał, że otrzymane przez niego dofinansowanie w ramach projektu jest przeznaczone na opracowywanie analiz potrzeb rozwojowych oraz Planów Rozwojowych dla przedsiębiorstw (Firm Rodzinnych) uczestniczących w projekcie jako Beneficjenci Ostateczni.

Zatem otrzymane środki pieniężne wypłacane przez instytucje finansującą, którą jest A za pośrednictwem Lidera projektu stanowią zapłatę za świadczone przez Wnioskodawcę usługi doradcze w ramach projektu dla ostatecznych beneficjentów małych i średnich przedsiębiorstw. Przedsiębiorca, uczestnik projektu, ma świadomość, że usługi realizowane w ramach projektu na jego rzecz są formą wsparcia dla niego, którego koszt jest pokrywany z przysługującej mu pomocy de minims. Oznacza to, że przedmiotowy projekt jest adresowany do określonej grupy odbiorców.

Z wniosku wynika również, że nie występuje cenotwórczy charakter dotacji ponieważ w tym projekcie nie występuje kwestia ceny.

Jak wskazano w wyroku C-184/00, nie jest konieczne ustalenie ceny, wystarczy by możliwe było jej ustalenie - co w przedmiotowej sprawie ma miejsce i co jednoznacznie wskazuje na związek otrzymanej dotacji z usługą doradztwa świadczoną dla ostatecznych beneficjentów małych i średnich przedsiębiorstw, dlatego nie można uznać, że jest to dotacja pozostająca poza opodatkowaniem VAT.

Odnośnie powyższego należy wskazać, że żaden przepis nie uzależnia opodatkowania dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze od tego, czy podmiot dokonujący dostawy towarów lub świadczący usługę osiągnie zysk. Zatem bez znaczenia jest fakt, że projekt objęty dofinansowaniem nie osiągnie dochodu.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że skoro otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie na pokrycie kosztów realizacji projektu tj. świadczonych usług doradczych służy sfinansowaniu określonych działań w ramach tego projektu, to oznacza, że w opisanej sytuacji występuje dopłata mająca na celu sfinansowanie sprzedaży. Dofinansowanie to nie będzie zatem dofinansowaniem ogólnym i nie będzie stanowić zwrotu kosztów poniesionych przez Wnioskodawcę. W konsekwencji Wnioskodawca w związku z realizacją projektu będzie otrzymywał wynagrodzenie za świadczone usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie na realizację projektu i przeznaczone na jego realizację będzie stanowić zapłatę otrzymaną od A za pośrednictwem Lidera projektu a zatem stanowiącą podstawę opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT i będzie co do zasady podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.