2461-IBPP2.4512.784.2016.2.KO - Opodatkowanie przekazania nieruchomości akcjonariuszowi.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 3 października 2016 r. (data wpływu 6 października 2016 r.), uzupełnionym pismem z 30 listopada 2016 r. (data wpływu 5 grudnia 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekazania nieruchomości akcjonariuszowi - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekazania nieruchomości akcjonariuszowi.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 30 listopada 2016 r. (data wpływu 5 grudnia 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 18 listopada 2016 r. znak: 2461-IBPP2.4512.784.2016.1.KO.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest Spółką Akcyjną w likwidacji (zw. dalej "K"). 99% akcji K zostało objętych przez większościowego akcjonariusza w dniu 8 października 1998 w zamian za aport w postaci przedsiębiorstwa należącego do akcjonariusza. Na dzień wniesienia aport został wyceniony według wartości rynkowej, a wartość nominalna akcji przyznanych akcjonariuszowi odpowiadała wartości rynkowej aportu.

Obecnie Spółka jest w trakcie likwidacji i jedynym istotnym składnikiem majątkowym Wnioskodawcy jest nieruchomość niezabudowana (grunt), która została wniesiona do Spółki jako składnik przedsiębiorstwa. W chwili wniesienia aportu Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo odliczenia podatku VAT gdyż czynność ta nie podlegała opodatkowaniu.

Nieruchomość jest wpisana do ewidencji środków trwałych nie podlegała amortyzacji (grunt), nie dokonywano nakładów w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W okresie prowadzenia działalności nieruchomość ta nie była użytkowana lub wynajmowana. Wnioskodawca aby zakończyć likwidację i wykreślić Spółkę z ewidencji w KRS zamierza w zamian za kapitał akcyjny i zobowiązania Spółki wobec akcjonariusza przekazać akcjonariuszowi w rozliczeniu przedmiotową nieruchomość. Mając na uwadze powyższe działania i obowiązujące w tym zakresie prawo o podatku VAT czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż nie spełniony jest drugi warunek określony w art. 7 ust. 2 (nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów)

Pismem z 30 listopada 2016 r. Wnioskodawca uzupełnił zdarzenie przyszłe następująco.

Ad. 1 Poprzednikowi prawnemu tj. wnoszącemu aport (akcjonariuszowi) nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości, ponieważ transakcja zakupu dokonana została od osób fizycznych i nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2. Zobowiązania spółki wobec akcjonariusza wynikają m.in. z tytułu: zakupu akcji od akcjonariusza w celu umorzenia (pozostała nie zapłacona część), zapłaty przez akcjonariusza bieżących kosztów działalności spółki, wynagrodzenia za pracę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w świetle obowiązujących przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług przekazanie przedmiotowej nieruchomości w zamian za kapitał i zobowiązania wobec akcjonariusza w związku z likwidacją Spółki "k.k." będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

W wyniku analizy obecnie obowiązującego prawa w zakresie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. i sytuacji finansowej Spółki Wnioskodawca uważa, że przekazanie nieruchomości w zamian za kapitał Spółki i zobowiązania wobec akcjonariusza nie będzie podlegało podatkowi od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Wskazać należy, że opodatkowaniu, co do zasady, podlegają czynności odpłatne, przy czym odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług nie musi mieć postaci pieniężnej. Odpłatność, jako świadczenie wzajemne, może również przybrać postać rzeczową, np. zapłata w innym towarze lub usłudze, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council Trybunał stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Zatem pod pojęciem "odpłatności dostawy towarów" lub "odpłatności świadczenia usług" rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towaru lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej, zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów/świadczenie usług wykonywane nieodpłatnie z odpłatną dostawą towarów/odpłatnym świadczeniem usług, jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

I tak, na mocy art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z cyt. wyżej art. 7 ust. 2 ustawy wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszelkie nieodpłatne przekazania towarów pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów, jako czynności wyłączonej spod zakresu działania ustawy o podatku od towarów i usług, bez względu na cel, na który zostały przekazane.

Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika (art. 7 ust. 3 ustawy).

Co należy rozumieć przez prezenty o małej wartości, o których mowa w ust. 3, ustawodawca sprecyzował w art. 7 ust. 4, natomiast definicję próbki zawarł w art. 7 ust. 7 ustawy.

Z powołanego wyżej przepisu art. 7 ust. 2 ustawy wynika, że ustawodawca zrównuje czynności dokonane bez wynagrodzenia z czynnościami odpłatnymi, przy spełnieniu warunków wymienionych w tym przepisie z zastrzeżeniem wypływającym z ust. 3 tego artykułu (wyłączenie zrównania z uwagi na przedmiot objęty czynnością nieodpłatną). W ten sposób wszelkie nieodpłatne przekazanie przez podatnika należących do jego przedsiębiorstwa towarów, innych niż prezenty o małej wartości i próbki, wchodzi w zakres objęty pojęciem "odpłatnej dostawy towarów", o ile podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem aby nieodpłatne przekazanie towarów - w świetle powołanego art. 7 ust. 2 ustawy - podlegało opodatkowaniu VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

* nieodpłatne przekazanie dokonywane jest przez podatnika podatku VAT,

* przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,

* przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Spółka jest w trakcie likwidacji i jedynym istotnym składnikiem majątkowym Wnioskodawcy jest nieruchomość niezabudowana (grunt). Wnioskodawca aby zakończyć likwidację i wykreślić Spółkę z ewidencji w KRS zamierza w zamian za kapitał akcyjny i zobowiązania Spółki wobec akcjonariusza przekazać akcjonariuszowi w rozliczeniu przedmiotową nieruchomość. Zobowiązania spółki wobec akcjonariusza wynikają m.in. z tytułu: zakupu akcji od akcjonariusza w celu umorzenia (pozostała nie zapłacona część), zapłaty przez akcjonariusza bieżących kosztów działalności spółki, wynagrodzenia za pracę.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy przekazanie nieruchomości w zamian za kapitał i zobowiązania wobec akcjonariusza w zawiązku z likwidacją Spółki będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zasady dotyczące umorzenia akcji w spółce akcyjnej zostały zawarte w art. 359 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1578 z późn. zm.). I tak, w myśl art. 259 ww. ustawy akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

Umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy (art. 359 § 2 k.s.h.).

Umorzenie akcji jest zatem czynnością zmierzająca do unicestwienia pewnej partii lub wszystkich akcji i sprowadza się do pozbawienia praw akcjonariusza ucieleśnionych w tych akcjach.

W opisanej sprawie Wnioskodawca planuje nabycie akcji własnych w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem. Wynagrodzeniem miałoby być przeniesienie własności nieruchomości.

W tym miejscu należy wskazać, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu "jak właściciel" zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług "dostawa" oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem, tj. sprzedaż, zamianę, darowiznę, oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu.

Przywołane regulacje prawne wskazują, że w sytuacji przeniesienia na rzecz akcjonariusza własności nieruchomości w zamian za akcje, które mają podlegać umorzeniu, należy przyjąć, że czynność ta stanowi dostawę towarów (następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, realizowane przez podatnika podatku od towarów i usług).

W wyroku w sprawie C-16/93 Tolsma TSUE wskazał, że podstawą wymiaru podatku od świadczenia usług jest to wszystko, co stanowi wynagrodzenie za usługę oraz że świadczenie usług jest opodatkowane tylko wtedy, jeżeli istnieje bezpośrednie powiązanie między wykonaną usługą i otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem powinien istnieć bezpośredni związek. Dodatkowo wynagrodzenie musi być możliwe do określenia w wartościach pieniężnych, przy czym może przybrać inną formę niż pieniężną (np. dostawa towarów, papierów wartościowych). W takim przypadku dla opodatkowania istotna jest możliwość wyrażenia tego wynagrodzenia w formie pieniężnej.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz obowiązujących przepisów prawa prowadzi do wniosku, że przekazanie przez Spółkę składniku majątku (nieruchomości gruntowej) na rzecz akcjonariusza w zamian za przejęte udziały będzie odpowiadać hipotezie art. 7 ust. 1 ustawy i tym samym będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy bowiem zauważyć, że w wyniku ww. czynności dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel przez Spółkę na rzecz akcjonariusza, a Spółka w odniesieniu do tej czynności wystąpi w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Przeniesienie to będzie mieć charakter odpłatny, ponieważ wartość akcji, które zostaną umorzone, jest wyrażalna w wartościach pieniężnych, zatem zaistnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą ww. nieruchomości a wynagrodzeniem stanowiącym konkretną wartość pieniężną.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że zobowiązania Spółki wobec akcjonariusza wynikają także z tytułu zapłaty przez akcjonariusza bieżących kosztów działalności Spółki i wynagrodzenia za pracę. Oznacza to, że przekazanie nieruchomości w tej sytuacji za te zobowiązania również będzie miało charakter odpłatny, gdyż będzie stanowiło formę zapłaty.

W związku z powyższym przekazanie akcjonariuszowi nieruchomości w postaci niezabudowanego gruntu w zamian za opisane zobowiązania Spółki wobec akcjonariusza będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, gdyż przekazanie tej nieruchomości będzie dokonane odpłatnie tzn. nieruchomość będzie stanowić zapłatę za pracę, poniesione przez akcjonariusza bieżące koszty działalności Spółki i zakup akcji od akcjonariusza.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie zgodnie z art. 57a skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała