2461-IBPB-2-2.4511.819.2016.3.BF - Zwolnienie z podatku dochodowego sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat od jej nabycia w przypadku niemożności faktycznego sprawowania zarządu nad odziedziczoną nieruchomością.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 25 maja 2016 r. (data otrzymania 29 sierpnia 2016 r.), uzupełnionym 7 i 20 października 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 sierpnia 2016 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismami z 29 września 2016 r. Znak: 2461-IBPB-2-2.4511.819.2016.1.BF i 12 października 2016 r. Znak: 2461-IBPB-2-2.4511.819.2016.2.BF wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 7 i 20 października 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 19 grudnia 2014 r. w wyniku postanowienia Sądu Rejonowego Wnioskodawczyni wraz z siostrą, na podstawie testamentu notarialnego z 18 września 1996 r. nabyła spadek -1/2 nieruchomości mieszkalnej. W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawczyni

oświadczyła, że spadkodawca zmarł 15 kwietnia 2014 r. W dniu 22 września 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z siostrą sprzedała ww. nieruchomość za kwotę 100 000 zł (sto tysięcy zł), tj. po 50 000 zł za udział.

Odziedziczone mieszkanie znajdowało się w odległości 250 km od miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni. Sprzedaż mieszkania nastąpiła z przyczyn leżących po stronie organizacyjno-zdrowotnej. Od kilkudziesięciu lat Wnioskodawczyni związana jest z miastem, w którym mieszka, prowadzi tam całe swoje życie. W mieście tym ma rodzinę, chorego męża (mąż po wylewie wymagający ciągłej opieki) oraz posiada mieszkanie i całe życie osobiste. Wnioskodawczyni sama jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Niepełnosprawność związana jest z narządem ruchu, ponadto Wnioskodawczyni jest bezrobotna, bez prawa do zasiłku (zwolnienie związane z likwidacją etatu w oświacie). Sprawowanie nadzoru nad mieszkaniem odległym o 250 km byłoby sprawą właściwie niemożliwą i kosztowną (ciągłe dojazdy, administrowanie). Stąd też decyzja Wnioskodawczyni o sprzedaży odziedziczonego mieszkania.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy wobec faktu, że niemożliwe byłoby zarządzanie odziedziczoną nieruchomością możliwe jest zwolnienie z tytułu podatku od sprzedaży ww. mieszkania, przed upływem 5 lat od nabycia?

Zdaniem Wnioskodawczyni, jest możliwość zwolnienia z podatku w przypadku niemożności faktycznego sprawowania zarządu nad odziedziczoną nieruchomością. Fakt ten potwierdza również orzeczenie Sądu Okręgowego w Łodzi o sygnaturze akt III Ca 1561/13, gdzie w ocenie Sądu możliwe było odstąpienie od naliczania podatku przez Organ Podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

W przypadku sprzedaży nieruchomości lub udziału w niej decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma data nabycia tej nieruchomości i forma prawna jej nabycia.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.) - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt notarialny poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobierców do tego spadku od momentu jego otwarcia. Tak więc dniem nabycia spadku przez Wnioskodawczynię jest data śmierci spadkodawcy, a więc 15 kwietnia 2014 r.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z siostrą, nabyły w 2014 r. w drodze dziedziczenia nieruchomość mieszkalną. Przedmiotowa nieruchomość została sprzedana przed upływem 5 lat (w 2015 r.).

Z uwagi na powyższe wyjaśnienia, zbycie tej nieruchomości stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30e ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Natomiast na podstawie art. 45 ust. 1a pkt 3 tejże ustawy, w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e (PIT-39).

Stosownie do ust. 2 artykułu 30e ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 cyt. ustawy podatkowej, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio. Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 3 ww. ustawy).

Natomiast w myśl art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e cyt. ustawy).

W treści wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że nie powinien na niej ciążyć obowiązek zapłaty podatku dochodowego od przychodu z tytułu sprzedaży mieszkania, ponieważ zarząd nad tym mieszkaniem był niemożliwy, ze względu m.in. na jego odległość od jej miejsca zamieszkania. Na okoliczność zwolnienia z podatku dochodowego (w jej ocenie podobnej sprawy) Wnioskodawczyni przywołała orzeczenie sądu.

Tut. Organ pragnie zaakcentować, że zwolnienia podatkowe oraz ulgi są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jak również ulgi, należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów. Stąd też, korzystanie ze zwolnienia przysługuje podatnikowi tylko i wyłącznie w sytuacji spełnienia przesłanek wskazanych w przepisach prawa.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w żaden sposób nie normują kwestii przyczyn zbycia nieruchomości i zwolnień podatkowych z tym związanych. Fakt, że Wnioskodawczyni nie ma możliwości zarządu nad zbywaną nieruchomością pozostaje bez wpływu na powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach informuje, że powołane w treści wniosku orzeczenie Sądu Okręgowego nie może wpłynąć na rozstrzygnięcie dokonane w niniejszej interpretacji. Nie negując tego orzeczenia należy jednak stwierdzić, że zdaniem tut. Organu podatkowego teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w przedmiotowym postępowaniu. Wskazane rozstrzygnięcie zapadło bowiem w innej sprawie i nie ma mocy wiążącej w omawianym przypadku.

Reasumując, na gruncie opisanego we wniosku stanu faktycznego zbycie w 2015 r. udziału 1/2 w nieruchomości mieszkalnej nabytego w 2014 r. stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i należy ów przychód opodatkować podatkiem dochodowym w wysokości 19% podstawy obliczenia podatku (art. 30e ww. ustawy).

Stanowisko Wnioskodawczyni w powyższym zakresie należy uznać zatem za nieprawidłowe.

Dodatkowo informuję się, że istnieje możliwość skorzystania z przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienia dochodu od opodatkowania w związku z faktem przeznaczenia - w warunkach określonych w ustawie - uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych dochodu na własne cele mieszkaniowe. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy - wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Własne cele mieszkaniowe zostały wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ww. ustawy. Katalog wydatków wymienionych w art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ustawy ma charakter zamknięty, jest to wyliczenie enumeratywne w związku z tym tylko realizacja jednego ze wskazanych w ustawie celów pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości.

Końcowo wyjaśnić należy, że niniejsza interpretacja - zgodnie z treścią zapytania - dotyczy jedynie możliwości zwolnienia z opodatkowania w przypadku braku możliwości faktycznego sprawowania zarządu nad odziedziczonym udziałem w nieruchomości. Nie rozstrzyga natomiast kwestii możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131, gdyż kwestia ta nie była przedmiotem wniosku.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu

na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) - w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.