2461-IBPB-2-1.4515.50.2017.1.MD - Opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn spłaty dokonanej w związku z częściowym działem spadku nabytego po zmarłych rodzicach.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. , poz. 1948, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 27 stycznia 2017 r. (data wpływu - 31 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej tytułem działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 31 stycznia 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej tytułem działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Dnia 22 grudnia 2016 r. w formie aktu notarialnego została spisana umowa o częściowy dział spadku nabytego przez Wnioskodawczynię po rodzicach. W skład dzielonego spadku wchodziły udziały w nieruchomości - lokalu mieszkalnym, z którego własnością związany był udział we współwłasności nieruchomości wspólnej, stanowiącej grunt oraz te części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali. Wnioskodawczyni w drodze spadku nabyła po zmarłej matce 20/96 części nieruchomości wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, a po zmarłym ojcu 3/32 części nieruchomości wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej.

W wyniku zawartej umowy dokonania częściowego działu spadku po zmarłych rodzicach, Wnioskodawczyni wskazała, że udział spadkodawców w nieruchomości wraz z prawem z nim związanym przypada siostrze Wnioskodawczyni, będącej również jednym ze spadkobierców masy spadkowej, która w ten sposób stała się wyłączną właścicielką nieruchomości. Wartość nieruchomości strony umowy określiły na kwotę 160.000 zł.

Siostra Wnioskodawczyni zobowiązała się do spłaty tytułem udziału Wnioskodawczyni w spadku po ojcu i matce w kwocie 48.333,33 zł na wskazany rachunek bankowy w terminie do 28 grudnia 2016 r. Spłata nie przekroczyła wartości udziału spadkowego Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy kwota otrzymana tytułem spłaty dokonanej w związku z częściowym działem spadku nabytego po zmarłych rodzicach podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota uzyskana z tytułu działu spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Dział spadku, czyli czynność uregulowana w przepisach art. 1035-1046 Kodeksu cywilnego, nie stanowi czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, a zatem nabycie w drodze działu spadku rzeczy lub praw nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego. W ramach działu spadku nie doszło do zbycia udziału przez jednego spadkobiercę na rzecz drugiego, ale przekazania całości nieruchomości jednemu spadkobiercy przez zawartą umowę o dział części spadku. Katalog tytułów podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn ujęty w art. 1 ww. ustawy ma charakter zamknięty. Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Dział spadku, jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r. poz. 205, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

W myśl ust. 2 ww. przepisu podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych.

Przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: spadek czy dział spadku, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.).

W myśl przepisu art. 922 § 1 ww. ustawy, przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego, spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 cyt. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 ustawy, dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. § 2 wskazuje, iż umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Dział spadku jest zatem instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), który mogą ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku. Zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw znajdujących się lub wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z tytułów wymienionych enumeratywnie w tym przepisie.

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 22 grudnia 2016 r. w formie aktu notarialnego została spisana umowa o częściowy dział spadku nabytego przez Wnioskodawczynię po rodzicach. Wnioskodawczyni w drodze spadku nabyła po zmarłej matce 20/96 części nieruchomości wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej, a po zmarłym ojcu 3/32 części nieruchomości wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej. W wyniku zawartej umowy, udział spadkodawców w nieruchomości wraz z prawem z nim związanym przypada siostrze Wnioskodawczyni, będącej również jednym ze spadkobierców masy spadkowej, która w ten sposób stała się wyłączną właścicielką nieruchomości. Wartość nieruchomości strony umowy określiły na kwotę 160.000 zł. Siostra Wnioskodawczyni zobowiązała się do spłaty tytułem udziału Wnioskodawczyni w spadku po ojcu i matce w kwocie 48.333,33 zł na wskazany rachunek bankowy w terminie do 28 grudnia 2016 r. Spłata nie przekroczyła wartości udziału spadkowego Wnioskodawczyni.

A zatem, należy stwierdzić, iż w przypadku otrzymania spłaty, obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn nie powstanie. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność - tytuł nabycia nie został wskazany w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to nabycie na jego podstawie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że wskazana we wniosku spłata (otrzymana w wyniku działu spadku) nie została wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako podlegająca opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym, spłata ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-001 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.