2461-IBPB-2-1.4514.581.2016.2.ASz - Skutki podatkowe zawarcia umowy pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 11 października 2016 r. (data wpływu do Biura - 17 października 2016 r.), uzupełnionym 29 listopada 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 17 października 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 10 listopada 2016 r. znak: 2461.IBPB-2-1.4514.581.16.1.ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 29 listopada 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca zawarł ze Spółką, której jest wspólnikiem umowę pożyczki. Umowa pożyczki pomiędzy Wnioskodawcą a Pożyczkodawcą zawarta została na terytorium Polski. Pożyczka ma charakter odpłatny, tj. Spółce przysługuje wynagrodzenie w formie odsetek. Oprocentowanie pożyczki ustalone jest na warunkach rynkowych.

Zgodnie z wpisem w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego przedmiotem działalności Pożyczkodawcy jest między innymi:

* pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z),

* działalność holdingów finansowych (PKD 64.20.Z),

* pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.9).

Z uzupełnienia wniosku wynika, że udzielenie przez Pożyczkodawcę pożyczki pieniężnej Wnioskodawcy stanowi świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Udzielenie przez Pożyczkodawcę pożyczki Pożyczkobiorcy jest czynnością, która należy do zakresu ustawy o podatku od towarów i usług. Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy. Udzielanie pożyczek stanowi zaś świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres. Udzielenie pożyczki przez Pożyczkodawcę, w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odpłatnością z tytułu udzielonej pożyczki są odsetki. Aby dana czynność została opodatkowana nie tylko musi być zakwalifikowana jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju. Istotne jest także, aby została wykonana przez podmiot, który z tytułu jej dokonania będzie rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jest zaś rozumiana jako wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z tytułu opisanej powyżej umowy pożyczki Pożyczkodawca będzie opodatkowany podatkiem od towarów i usług, z tym, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług czynność ta będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W związku z faktem, że sama umowa spółki Pożyczkodawcy, jak wskazano wcześniej wprost potwierdza, że przedmiot działalności Pożyczkodawcy będzie obejmował m.in. pozostałą finansową działalność usługową (PKD 64.9), oznacza to, że Pożyczkodawca może zawierać umowy pożyczek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zatem Pożyczkodawca jest rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług z tytułu udzielanych pożyczek. Ustawa o podatku od towarów i usług zwalnia jednak niektóre czynności od opodatkowania. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. W świetle wskazanej regulacji czynność udzielania pożyczek, mimo że należy do zakresu ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. W odniesieniu do Pożyczkodawcy oznacza to, że udzielanie przez niego pożyczek podlega podatkowi od towarów i usług. Niemniej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług czynność ta będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Podsumowując Wnioskodawca wskazał, że:

* udzielenie mu pożyczki pieniężnej przez Pożyczkodawcę, prowadzącego działalność gospodarczą m.in. w zakresie pozostałej finansowej działalności usługowej, stanowi świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług,

* z tytułu udzielanych pożyczek Pożyczkodawca jest podmiotem opodatkowanym podatkiem od towarów i usług, z tym, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług jest z tego podatku zwolniony.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zawarcie umowy pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż otrzymana przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie umowy pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, że otrzymana przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczka podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy.

Wnioskodawca wskazał, że na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Czynność cywilnoprawna zawarcia umowy pożyczki podlega ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącznie wtedy, gdy spełnia przesłanki wskazane w art. 1 ust. 4 ww. ustawy.

Oznacza to, że umowa pożyczki podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych gdy jej przedmiotem są:

* rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

* rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Umowa pożyczki zawarta została przez Pożyczkobiorcę ze Spółką na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na tej podstawie należy uznać, że zawarcie umowy pożyczki będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącza jednak niektóre czynności z zakresu czynności opodatkowanych. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 cyt. ustawy, podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

* opodatkowana podatkiem od towarów usług,

* zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

* umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

* umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Wyłączenie wskazane w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy m.in. podmiotów zwolnionych z podatku od towarów i usług. O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz to, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z faktem, że sama umowa spółki Pożyczkodawcy, jak wskazano w opisie zdarzenia zaistniałego, wprost potwierdza, że przedmiot działalności Pożyczkodawcy będzie obejmował m.in. pozostałą finansową działalność usługową (PKD 64.9), oznacza to, że Pożyczkodawca może zawierać umowy pożyczek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak również opisano w opisie zdarzenia zaistniałego, Pożyczkodawca jest rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług z tytułu udzielanych pożyczek, jednakże na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług czynność opisana będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Z tego też względu czynność zawarcia umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako wyłączona z zakresu przedmiotowego ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując należy stwierdzić, że umowa pożyczki zawarta pomiędzy Pożyczkodawcą i Pożyczkobiorcą zawiera się w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Mimo to, ze względu na brzmienie art. 2 pkt 4 cyt. ustawy, czynność ta będzie korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem czynność zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Wnioskodawcą i Pożyczkodawcą jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest - zgodnie z wolą Wnioskodawcy - wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W niniejszej interpretacji nie ustosunkowano się więc do zagadnień z zakresu podatku od towarów i usług, przyjęto wypowiedź w tym zakresie jako element opisu stanu faktycznego niepodlegający ocenie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223, z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca zawarł ze Spółką (Pożyczkodawcą), której jest wspólnikiem umowę pożyczki. Umowa pożyczki pomiędzy Wnioskodawcą a Pożyczkodawcą zawarta została na terytorium Polski. Pożyczka ma charakter odpłatny, tj. Spółce przysługuje wynagrodzenie w formie odsetek.

Wnioskodawca wskazał, że udzielenie Wnioskodawcy pożyczki pieniężnej prze Pożyczkodawcę stanowi świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z tytułu udzielanych pożyczek Pożyczkodawca jest podmiotem opodatkowanym podatkiem od towarów i usług, z tym, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług jest z tego podatku zwolniony.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja - dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami - podlega regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli zatem istotnie, jak twierdzi Wnioskodawca, czynność udzielenia pożyczki przez Spółkę jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług - co jak wskazano powyżej nie jest przedmiotem niniejszej interpretacji, gdyż interpretacja wydawana jest wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych - to na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - jest z niego wyłączona. Tym samym Wnioskodawca (pożyczkobiorca) nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu tej umowy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.