2461-IBPB-2-1.4514.50.2017.2.BJ - Określenie skutków podatkowych zawarcia umowy spółki cichej.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. , poz. 1948, z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Zainteresowanych przedstawione we wniosku wspólnym z 27 stycznia 2017 r. (data wpływu - 20 lutego 2017 r.), uzupełnionym 2 maja 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy spółki cichej - jest prawidłowe.

W dniu 20 lutego 2017 r. do Biura wpłynął ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy spółki cichej. Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 12 kwietnia 2017 r. znak: 2461-IBPB-2-1.4514.50.2017.1.BJ, 2461-IBPB-2-2.4511.152.2017.1.MZA wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 2 maja 2017 r. (uiszczenie dodatkowej opłaty).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Zainteresowani zamierzają zawrzeć umowę spółki cichej. Zainteresowany będący stroną postępowania Pan S.B. (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) ma być stroną umowy będącą wspólnikiem cichym (dalej: wspólnik), z kolei Zainteresowany niebędący stroną postępowania Pan P.S. (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą na terytorium Polski pod firmą X) - stroną umowy będącą przedsiębiorcą (dalej: przedsiębiorca).

Na podstawie umowy wspólnik zobowiąże się wnieść na rzecz przedsiębiorcy wkład pieniężny celem sfinansowania wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego polegającego na produkcji i sprzedaży gry planszowej (dalej: przedsięwzięcie). Umowa nie będzie obejmować żadnego innego przedsięwzięcia. Wkład pieniężny wspólnika w przedsięwzięcie wynosić będzie 75% kosztów produkcji gry, zaś wkład pieniężny przedsiębiorcy wynosić będzie 25% kosztów produkcji gry. W zamian za wkład pieniężny, wspólnik uczestniczył będzie w zyskach z realizacji przedsięwzięcia, wypłacanych wspólnikowi przez przedsiębiorcę co miesiąc, na podstawie raportów sprzedaży, w wysokości ustalonej za pomocą określonego w umowie wzoru. Wspólnik nie będzie jednak ponosił ryzyka gospodarczego niepowodzenia przedsięwzięcia, przedsiębiorca zobowiąże się bowiem po zakończeniu przedsięwzięcia wyrównać po zakończeniu okresu obowiązywania umowy ewentualną różnicę między wysokością wkładu pieniężnego wspólnika a zyskami przekazywanymi na rzecz wspólnika. Co więcej, wspólnik nie będzie odpowiadał za zobowiązania przedsiębiorcy wobec osób trzecich, nie będzie uczestniczył w stratach przedsiębiorcy, nie będzie w żaden sposób brał udziału w realizacji przedsięwzięcia przez przedsiębiorcę oraz nie będzie miał wpływu na podejmowane przez przedsiębiorcę działania gospodarcze. Umowa zostanie zawarta na czas oznaczony. Strony przewidzą w umowie także przypadki, w których dopuszczalne będzie rozwiązanie umowy.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zawarcie umowy spółki cichej będzie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Zainteresowanych, umowa spółki cichej zawarta między Zainteresowanymi nie wywoła obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych przewiduje enumeratywny katalog czynności prawnych, które rodzą obowiązek podatkowy. Oznacza to, że wyłącznie czynności prawne przewidziane w ww. przepisie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Nie zawiera on zaś umowy spółki cichej.

Ponadto, przepisy powołanej wyżej ustawy nie wymieniają jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy nienazwanej, a taką jest umowa tzw. spółki cichej. Oba te fakty wskazują na to, że umowa spółki cichej nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zainteresowani podkreślają, że umowa, którą zamierzają zawrzeć Zainteresowani spełnia wszystkie ww. warunki przewidziane dla umowy spółki cichej. Treść umowy, którą zamierzają zawrzeć Zainteresowani nie pozwala zakwalifikować jej jako żadnej innej umowy przewidzianej przez ww. przepis. W przeciwieństwie do umowy pożyczki, umowa spółki cichej, którą mają zamiar zawrzeć wskazuje, na jaki cel wspólnik jawny ma przeznaczyć wkład pieniężny wspólnika cichego. Nie może on przeznaczyć środków na jakiekolwiek inne cele. Ponadto, udział wspólnika cichego w zyskach wspólnika jawnego nie jest z góry ustalony, jak odsetki w umowie pożyczki, lecz zależny będzie od wyników finansowych przedsięwzięcia będącego przedmiotem umowy między Zainteresowanymi. Podobnie, umowa którą pragną zawrzeć Zainteresowani nie będzie stanowiła umowy spółki cywilnej określonej w art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego. W przeciwieństwie do umowy spółki cywilnej me powstanie w tym przypadku wspólny majątek wspólników we współwłasności łącznej, zaś wspólnicy nie będą odpowiadać solidarnie za zobowiązania spółki. Co więcej, wspólnik cichy nie będzie miał możliwości wpływania na bieżącą działalność przedsiębiorstwa wspólnika jawnego ani na realizację przedsięwzięcia będącego przedmiotem zamierzonej umowy między Zainteresowanymi.

Reasumując, w ocenie Zainteresowanych należy stwierdzić, że zawarcie przez nich umowy spółki cichej, uznanej w świetle przepisów Kodeksu cywilnego za umowę nienazwaną, nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a zatem umowa ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swego stanowiska Zainteresowani przywołali interpretacje indywidualne.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji powyżej Organ przywołał tylko stanowisko, które odnosi się do uregulowań objętych ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych tylko i wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223, z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki;

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459) strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Strony zawierające umowę mają wybór pomiędzy ustawowo określonymi wzorcami umów (tzw. "umowami nazwanymi", tj. "zaproponowanymi przez ustawodawcę" poprzez uregulowanie ich postanowień w przepisach prawa cywilnego) oraz stosunkami, których postanowienia nie mieszczą się w takich wzorcach (tzw. umowy nienazwane).

Na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają - na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 - m.in. umowy spółki oraz ich zmiany, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 1 cyt. ustawy, użyte w ustawie określenie spółka osobowa oznacza spółkę: cywilną, jawną, partnerską, komandytową lub komandytowo-akcyjną. Natomiast na podstawie art. 1a pkt 2 użyte w ustawie określenie spółka kapitałowa oznacza spółkę: z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną lub europejską.

Z wniosku wynika, że Zainteresowani zamierzają zawrzeć umowę spółki cichej. Osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej ma być stroną umowy będącą wspólnikiem cichym, zaś osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą na terytorium Polski pod firmą X - stroną umowy będącą przedsiębiorcą (dalej: przedsiębiorca). Na podstawie umowy wspólnik zobowiąże się wnieść na rzecz przedsiębiorcy wkład pieniężny celem sfinansowania wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego polegającego na produkcji i sprzedaży gry planszowej. Wspólnik nie będzie jednak ponosił ryzyka gospodarczego niepowodzenia przedsięwzięcia, nie będzie odpowiadał za zobowiązania przedsiębiorcy wobec osób trzecich, nie będzie uczestniczył w stratach przedsiębiorcy, nie będzie w żaden sposób brał udziału w realizacji przedsięwzięcia przez przedsiębiorcę oraz nie będzie miał wpływu na podejmowane przez przedsiębiorcę działania gospodarcze.

Spółka cicha jest formą działalności gospodarczej, która w przeszłości była uregulowana przepisami Kodeksu handlowego z 1934 r., a jej byt prawny zakończył się z dniem 1 stycznia 1965 r. Niemniej jednak, zasada swobody umów wyrażona w art. 353¹ Kodeksu cywilnego, dopuszcza zawarcie umowy spółki cichej jako umowy nienazwanej. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest swoboda stron umowy spółki cichej w kształtowaniu łączącego je stosunku prawnego, w celu jego dostosowania do indywidualnych potrzeb.

Przy określaniu postanowień umowy spółki cichej należy mieć na uwadze, iż istotą takiej spółki jest wniesienie przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu (niekiedy w postaci własnej pracy) na rzecz wspólnika jawnego, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu, które nie prowadzi do utworzenia jakiegokolwiek rodzaju wspólnoty pomiędzy wspólnikami - ani rzeczowej, ani majątkowej, ani osobowej. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach z działalności prowadzonej przez wspólnika jawnego (na zasadach określonych w umowie spółki), nie ujawnia się jednak na zewnątrz i nie ma praw do majątku spółki. Wspólnik cichy nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że zawarcie umowy spółki cichej, uznanej w świetle przepisów Kodeksu cywilnego za umowę nienazwaną, nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też umowy spółki (np. cywilnej), wymienionych w tym katalogu. A zatem zawarcie opisanej we wniosku umowy spółki cichej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższego, stanowisko Zainteresowanych należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych wskazać należy, iż interpretacje te dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.