2461-IBPB-1-2.4510.773.2016.1.JP - Możliwość rozpoznania przychodu w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 lipca 2016 r. (data wpływu do tut. BKIP - 16 sierpnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości rozpoznania przychodu w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia - jest prawidłowe.

W dniu 16 sierpnia 2016 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości rozpoznania przychodu w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest osobą prawną, która ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Polsce. Wnioskodawca jest jednym z udziałowców spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce (dalej: "Spółka Zależna"). Spółka Zależna podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów w Polsce. Nie jest wykluczone, że w przyszłości udziały innego wspólnika Spółki Zależnej (dalej: "Inny Wspólnik") zostaną umorzone. Umorzenie to byłoby przeprowadzone w trybie umorzenia dobrowolnego bez wynagrodzenia, zgodnie z przepisami art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm., dalej: "k.s.h."). Po wyrażeniu zgody przez Innego Wspólnika, jego udziały zostałyby najpierw nabyte przez Spółkę Zależną nieodpłatnie, a następnie umorzone. W wyniku powyższych czynności doszłoby do wzrostu rynkowej wartości udziałów należących do Wnioskodawcy, gdyż zmniejszeniu uległaby łączna wartość nominalna udziałów w kapitale zakładowym Spółki Zależnej. Jednocześnie zachowana zostałaby liczba udziałów w kapitale zakładowym Spółki Zależnej posiadanych przez Wnioskodawcę, jak również wartość rynkowa samej Spółki,

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z przeprowadzeniem dobrowolnego umorzenia udziałów posiadanych przez Innego Wspólnika w kapitale zakładowym Spółki Zależnej bez wynagrodzenia, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji przeprowadzenia dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia udziałów posiadanych przez Innego Wspólnika w kapitale zakładowym Spółki Zależnej, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie jakikolwiek przychód podlegający opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zasady umarzania udziałów zawarte są w art. 199 § 1-7 k.s.h. Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tzn. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Umorzenie może być przeprowadzone za zgodą wspólnika, w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Zgodnie z przepisem art. 199 § 2 k.s.h., umorzenie udziału wymaga także uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Jednocześnie stosownie do art. 199 § 3 k.s.h., za zgodą wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

W świetle powyższych regulacji, kwestia ustalenia wynagrodzenia dla wspólnika za udziały zbywane w celu umorzenia pozostawiona została swobodnemu uznaniu stron. Strony mogą w szczególności uzgodnić brak wynagrodzenia z tytułu zbycia udziałów w celu ich umorzenia.

Zgodnie z przedstawionym zdarzeniem przyszłym, w przyszłości może dojść do dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia udziałów posiadanych przez Innego Udziałowca w Spółce Zależnej. Na moment tej operacji, Wnioskodawca będzie jednym ze wspólników Spółki Zależnej. Analizę, jakie skutki podatkowe w zakresie powstania przychodu dla Wnioskodawcy może mieć umorzenie udziałów Innego Wspólnika, należy rozpocząć od pojęcia przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych. Art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p.") nie zawiera expressis verbis definicji przychodu, a jedynie wymienia katalog przykładowych zdarzeń wiążących się z powstaniem przychodów podatkowych. Utrwalona linia orzecznicza wskazuje, że u podatników podatku dochodowego od osób prawnych przychodem są wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, rzeczywiście otrzymane w roku podatkowym bądź też przychody należne, nawet jeśli nie zostały jeszcze otrzymane (taki wniosek płynie m.in. z wyroku NSA z dnia 3 lutego 2015 r., sygn. akt II FSK 1780/13). W myśl powyższego, sytuacja opisana w zdarzeniu przyszłym nie prowadzi do otrzymania żadnego trwałego przysporzenia majątkowego przez Wnioskodawcę. W szczególności, Wnioskodawca nie otrzyma żadnego wynagrodzenia od Innego Udziałowca ani od Spółki Zależnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie może mieć zastosowania również art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., zgodnie z którym przychodem jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także innych świadczeń w naturze. Wnioskodawca nie otrzyma bowiem żadnej rzeczy ani żadnego prawa - ani od Innego Udziałowca Spółki Zależnej, ani od samej Spółki Zależnej. Transakcja umorzenia dobrowolnego odbędzie się wyłącznie w relacji pomiędzy Spółką Zależną a Innym Udziałowcem. Taka transakcja nie może zatem stanowić świadczenia na rzecz Wnioskodawcy.

Na skutek umorzenia udziałów Innego Wspólnika, sytuacja Wnioskodawca zmienia się o tyle, że zmieni się wartość rynkowa posiadanych przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce Zależnej. Należy jednak zauważyć, że sama zmiana wartości rynkowej udziałów nie podlega opodatkowaniu. Bowiem u.p.d.o.p. wiąże powstanie przychodu podatkowego nie ze wzrostem wartości rynkowej posiadanych przez podatnika udziałów, lecz z realizacją faktycznej wartości udziałów np. w momencie ich sprzedaży. Należy zauważyć, że sam wzrost wartości aktywów podatnika wynikający np. z ich wyceny, a niezwiązany z realnym przysporzeniem majątkowym, nie posiada przymiotu trwałości i ma jedynie charakter hipotetyczny. Analogicznie - spadek wartości rynkowej aktywów podatnika nie oznacza powstania po stronie tego podatnika kosztów podatkowych. Na wzrost lub spadek wartości rynkowej udziałów może wpływać wiele okoliczności, w tym zmiany w otoczeniu gospodarczym, jak i kondycja finansowa spółki. Nie ma jednak wątpliwości, że takie wahania pozostają neutralne podatkowo. Dodatkowo należy wskazać, że przepisy u.p.d.o.p. nie zawierają żadnych szczególnych regulacji, które pozwalałyby na uznanie, że w związku umorzeniem bez wynagrodzenia udziałów posiadanych przez jednego z udziałowców po stronie pozostałych udziałowców (których udziały nie są zbywane ani umarzane) powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Mając na uwadze przedstawione wyżej argumenty, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że zaprezentowane przez niego stanowisko w odniesieniu do zadanego pytania jest prawidłowe. Wnioskodawca zauważa, że analogiczne zagadnienia były przedmiotem licznych indywidualnych interpretacji podatkowych, które potwierdzają stanowisko Wnioskodawcy, w tym:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 marca 2016 r., Znak: ITPB3/4510-713/15/PS,

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 marca 2015 r., Znak: IBPBI/2/423-1556/14/AK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy opisanego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.