195/2016 - Koszty edukacji domowej.

Ad 1

Koszty edukacji domowej zależą od typu i rodzaju szkoły w której są organizowane oraz od rodzaju zajęć organizowanych przez szkoły na rzecz uczniów w edukacji domowej a także od sposobu organizowania egzaminów klasyfikacyjnych dla tej grupy uczniów. Poziom zróżnicowania kosztów może się znacząco różnić w zależności od ww. czynników. Dla przykładu szkoły stacjonarne z tytułu kształcenia uczniów w edukacji domowej ponoszą mało znaczące koszty, gdyż uczniowie w edukacji domowej mogą korzystać z dodatkowych zajęć, które regularnie odbywają się dla uczniów kształcących się w formie stacjonarnej. Należy jednak zaznaczyć, że zadania wobec uczniów w edukacji domowej są daleko mniej kosztowne, niż zapewnienie edukacji uczniom, którzy uczęszczają do szkoły. Dlatego też zasadne było urealnienie poziomu środków naliczanych w związku z kosztami realizacji kształcenia uczniów w edukacji domowej.

Ad 2

Środki z subwencji oświatowej naliczane na uczniów w tzw. edukacji domowej zgodnie z algorytmem podziału subwencji trafiają do samorządów. Mają one służyć pokryciu kosztów kształcenia tych uczniów ponoszonych przez szkoły. Podział środków z subwencji oświatowej jest w znacznej mierze dokonywany w powiązaniu z kosztami realizacji zadań oświatowych.

Podstawową funkcją części oświatowej subwencji ogólnej jest finansowe wsparcie jednostek samorządu terytorialnego, tak aby ukształtować wysokość ich dochodów na poziomie adekwatnym do wymiaru zadań oświatowych.

Na mocy ustawy o systemie oświaty, obowiązkiem szkoły wobec dzieci spełniających obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą jest ich coroczna klasyfikacja oraz umożliwienie uczestnictwa dzieci w szeroko pojętych zajęciach dodatkowych, jeśli rodzice tych dzieci wyrażają taką wolę.

Dziecko otrzymuje świadectwo ukończenia poszczególnych klas danej szkoły po zdaniu egzaminów klasyfikacyjnych z zakresu części podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia, uzgodnionej na dany rok szkolny z dyrektorem szkoły, przeprowadzonych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 4 ustawy o systemie oświaty przez szkołę, której dyrektor zezwolił na spełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą.

Zadania wobec uczniów w edukacji domowej są więc mniej kosztowne, niż zapewnienie edukacji uczniom, którzy uczęszczają do szkoły. Dlatego też zasadne było urealnienie poziomu środków naliczanych w związku z kosztami realizacji kształcenia uczniów w edukacji domowej.

Ad 3

Podstawowym zadaniem algorytmu podziału subwencji jest zróżnicowanie kosztów poszczególnych zadań oświatowych. W algorytmie podziału subwencji są uwzględniane koszty kształcenia grup uczniów w różnej wysokości. Dla przykładu można wymienić grupę uczniów szkół zawodowych, grupę uczniów niepełnosprawnych, grupę uczniów w szkołach na wsiach i miastach do 5.000 mieszkańców, grupę uczniów szkół dla dorosłych, itd. Poziom finansowania tych grup w ramach części oświatowej subwencji ogólnej jest różnym. Środki z subwencji oświatowej mają służyć pokryciu kosztów kształcenia tych uczniów ponoszonych przez szkoły i dlatego nie można w tym przypadku mówić o nierównym traktowaniu uczniów.

Ad 4

Według danych z 30 września 2015 r. z nauczania domowego korzysta prawie 7 tys. uczniów. Około 88% uczniów objętych nauczaniem domowym zarejestrowanych jest w szkołach niepublicznych, szczegółowe dane zaprezentowano w poniższej tabeli.

Ad 5

Szacuje się, że wprowadzenie zmiany w zakresie obniżenia kwoty subwencji naliczanej w części SOA dla uczniów spełniających obowiązek szkolny poza szkołą do 0,6 kwoty bazowej subwencji poprzednio naliczanej spowoduje naliczenie kwoty subwencji oświatowej w części SOA na tych uczniów w wysokości ok. 23 mln zł, tj. o ok. 15 mln zł niższej niż przed zmianą (wyliczenia na podstawie danych wykorzystywanych do podziału subwencji wstępnej na rok 2016).

Dodatkowo na podstawie danych z Systemu Informacji Oświatowej, według stanu na dzień 31 marca 2015 r., szacuje się, że wyłączenie z przeliczania wagami P₁ i P₂ (wagi wiejskie dla szkół podstawowych i gimnazjów) uczniów spełniających obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą dotyczyć będzie łącznie 1.058 uczniów, w tym 788 uczniów w szkołach podstawowych i 270 uczniów w gimnazjach. Spowoduje to naliczenie niższej kwoty subwencji oświatowej wagą P₁ o 1,83 mln zł i wagą P₂ o 0,42 mln zł.

Wyliczenia zostały dokonane na podstawie danych przyjętych do naliczania subwencji wstępnej na rok 2016.

Ad 6

Poniżej tabela przedstawiająca liczbę szkół w podziale na typy oraz rodzaje (publiczna/niepubliczna) w których zarejestrowani są uczniowie korzystający z edukacji domowej.