1473/WV/443/475/11/2006/AN - Korekta podatku należnego VAT w przypadku wierzytelności odpisanych jako nieściągalne.

Pytanie podatnika

Czy Spółka w przedstawionym stanie faktycznym ma możliwość skorzystania z ulgi na "złe długi" opisanej w art. 89a ustawy o VAT?

- czy Spółka ma prawo do korekty w odniesieniu do tej części wierzytelności, która została zwrócona Spółce przez ubezpieczyciela?

- czy w przypadku gdy Spółka powinna zmniejszyć korygowaną wierzytelność winna to być kwota równa kwocie podatku należnego w części odpowiadającej kwocie zwróconej przez wierzyciela, zgodnie z zasadą zawartą w art. 89a ust. 4 ustawy o VAT?

Postanowienie

Na podstawie art. 14a § 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 20 stycznia 2006 r. (data wpływu do tutejszego urzędu) żądającego udzielenia pisemnej interpretacji w zakresie stosowania przepisów art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.)

NACZELNIK TRZECIEGO MAZOWIECKIEGO URZĘDU SKARBOWEGO W RADOMIU stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

-stan faktyczny podany we wniosku:

Spółka prowadzi działalność gospodarczą. W miesiącu sierpniu 2005 roku Spółka dokonała dostawy towarów na rzecz swego kontrahenta - spółki kapitałowej mającej siedzibę na terytorium Polski. W tym też okresie została wystawiona faktura VAT. Przedmiotowa faktura została ujęta we właściwych ewidencjach i rejestrach a należny podatek z tytułu tej transakcji został ujęty we właściwej deklaracji VAT i odprowadzony do urzędu skarbowego. Niestety wierzytelność wynikająca z przedmiotowej faktury nie została przez kontrahenta zapłacona. W miesiącu grudniu 2005 roku kontrahent złożył do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu z wierzycielami. W tym też miesiącu sąd wydał postanowienie o wszczęciu postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu. W miesiącu styczniu ubezpieczyciel zwrócił Spółce cześć wierzytelności tytułem odszkodowania. Spółka zamierza utworzyć rezerwę na wierzytelności których nieściągalność jest uprawdopodobniona i na podstawie art. 16 ust. 2a zaliczyć w koszty uzyskania przychodu.?

- treść pytania:

W związku z powyższym Spółka zwraca się z wnioskiem o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

- czy Spółka w przedstawionym stanie faktycznym ma możliwość skorzystania z ulgi na "złe długi" opisanej w art. 89a ustawy o VAT?

- czy Spółka ma prawo do korekty w odniesieniu do tej części wierzytelności, która została zwrócona Spółce przez ubezpieczyciela?

- czy w przypadku gdy Spółka powinna zmniejszyć korygowaną wierzytelność winna to być kwota równa kwocie podatku należnego w części odpowiadającej kwocie zwróconej przez wierzyciela, zgodnie z zasadą zawartą w art. 89a ust. 4 ustawy o VAT?

- stanowisko wnioskodawcy wobec powyższego stanu faktycznego:

Obowiązujące do dnia 1 czerwca 2005 roku przepisy ustawy o VAT przewidują możliwość korektę podatku należnego o kwotę podatku związanego z zaliczonymi do kosztów uzyskania przychodów wierzytelnościami odpisanymi jako nieściągalne a powstałe po dniu 1 czerwca 2005 roku. Przepisy te przewidują szereg przesłanek niezbędnych do spełnienia aby móc skorzystać z tej ulgi. Zgodnie z zapisem zawartym w art. 89a ust. 1 ustawy VAT, wierzytelność aby spełniać przewidziane ustawą przesłanki musi być "odpisana jako nieściągalna i zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym". Przepis art. 16 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Pdop) przewiduje, że nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną:

1) w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a pdop, w szczególności jeżeli:

a) dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony wstan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo

b) zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

c) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

d) wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego,

2) w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26 lit. a tiret pierwsze i lit. b pdop jeżeli:

a) spełniony jest warunek określony w pkt 1 lit. a albo lit. b, lub

b) opóźnienie w spłacie kapitału kredytu (pożyczki) lub odsetek przekracza 6 miesięcy, a ponadto:-spełniony jest warunek określony w pkt 1 lit. d albo-wierzytelność skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo-miejsce pobytu dłużnika jest nieznane i nie został ujawniony jego majątek mimo podjęcia przez wierzyciela działań zmierzających do ustalenia tego miejsca i majątku.

W przedmiotowej sytuacji spełniona została przesłanka określona w art. 89a ust. 1 ustawy o VAT, gdyż w stosunku do kontrahenta zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu a wiec istnieje możliwość uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności i utworzoną rezerwę można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w myśl przepisu art. 16 ust. 2a pdop. W przypadku więc utworzenia przedmiotowej rezerwy Spółka spełni przesłankę określoną w art. 89a ust. 1 ustawy o VAT.

Kolejne warunki niezbędne do skorzystania z ulgi na złe długi, przewidziane przez art. 89a, są zawarte w ust. 2 pkt 1. Przepis ten przewiduje, że dostawa jest na rzecz zarejestrowanego czynnego podatnika VAT niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego. Wykładnia gramatyczna tego przepisu - "dostawa (..) jest dokonana", wskazuje że warunek iż podatnik nie znajduje się w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego odnosi się do momentu dostawy a nie do momentu dokonywania korekty. W przypadku gdyby chodziło o moment dokonania korekty ustawodawca podkreśliłby ten fakt, tak samo jak uczynił to w przypadku zapisu art. 89a ust. 2 pkt 3. Fakt, iż w jakiś czas po dokonaniu dostawy w stosunku do kontrahenta wszczęto postępowanie upadłościowe nie stanowi przeszkody do skorzystania z ulgi.

Art. 89a ust. 2 ustawy o VAT przewiduje w pkt 2-5 kolejne warunki, które muszą być kumulatywnie spełnione aby skorzystać z przedmiotowej ulgi. W odniesieniu do przedmiotowej sytuacji podkreślić należy że Spółka spełniałaby te kryteria. Należy jednak zauważyć, że przedmiotowa wierzytelność została częściowo ubezpieczona. Nie można byłoby więc dokonać korekty rozliczenia podatku VAT w odniesieniu do tej części podatku należnego, która odpowiada kwocie zwróconej przez ubezpieczyciela. Wynika to z treści przepisu art. 89a ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT. Oznacza to w praktyce, iż otrzymaną kwotę należy potraktować jako kwotę brutto, a więc wyliczyć podatek należny w 100%.

- ocena prawna stanowiska wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym i prawnym

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) - zwana dalej ustawą o VAT, przewiduje skorygowanie podatku należnego w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności. Art. 89a ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, stanowiących koszty uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z zastrzeżeniem ust. 2-7. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna. Z powyższego zapisu wynika uzależnienie prawa skorygowania podatku należnego od statusu wierzytelności, tj. w tym przypadku mają być to wierzytelności uważane za koszty uzyskania przychodu, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.)-zwanej dalej updop.

Przyjmując stan faktyczny przedstawiony przez Spółkę - fakt wydania postanowienia sądu o wszczęciu postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu-, organ podatkowy stwierdza, iż wierzytelności posiadanej przez Spółkę nie można określić, w świetle przepisów updop, jako wierzytelność nieściągalna. Nie jest ona bowiem udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 updop, z którego to zapisu wynika, że za wierzytelności nieściągalne uznaje się wierzytelności udokumentowane:

1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2) postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub

b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub

c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od tej kwoty.

Postanowienie sądu posiadane przez Spółkę może natomiast stanowić dokument świadczący o uprawdopodobnieniu nieściągalności przedmiotowej wierzytelności - co wynika z art. 16 ust. 2a pkt 1 lit. b updop. Przepis ten koresponduje z art. 16 ust. 1 pkt 26 updop i stanowi o rezerwach tworzonych na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, a które to rezerwy uważane są za koszty uzyskania przychodów -rezerwy te wymienione zostały pod literami od a.) do e.) art. 16 ust. 1 pkt 26 updop. Instytucji ulgi na złe długi nie stosuje się do wierzytelności, na pokrycie których utworzone rezerwy stanowią koszty uzyskania przychodu oraz zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość należności (art. 16 ust. 1 pkt 26 i 26 updop).