1472/SOI/423-23/06/DW - Skutki podatkowe transakcji na papierach wartościowych (REPO, Buy Sell Back, Sell Buy Back) w podatku dochodowym od osób prawnych.
Pismo z dnia 14 listopada 2006 r. Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie 1472/SOI/423-23/06/DW Skutki podatkowe transakcji na papierach wartościowych (REPO, Buy Sell Back, Sell Buy Back) w podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym w złożonym wniosku, w ramach bieżącego zarządzania płynnością finansową, Spółka, będąca Powszechnym Towarzystwem Emerytalnym zamierza zawierać z bankami transakcje typu REPO z przeniesieniem, jak i bez przeniesienia własności papierów wartościowych (tj. gdy służą one jedynie jako zabezpieczenie) oraz transakcje Buy-Sell-Back oraz Sell-Buy-Back.
Przedmiotem transakcji:
REPO z Przeniesieniem (dalej RzP) jest przeniesienie przez jedną ze stron (A) w Dniu Nabycia własności papierów wartościowych oznaczonych danym kodem wraz z ich zablokowaniem na rachunku papierów wartościowych drugiej strony (B) w zamian za zapłatę przez (B) Kwoty Nabycia. W Dniu Odkupu papiery wartościowe znajdujące się na rachunku papierów wartościowych (B) zostają odblokowane i przeniesione zwrotnie na rachunek wartościowy (A), po czym (A) dokonuje zapłaty Kwoty Odkupu na rzecz (B)
REPO bez Przeniesienia (dalej RbP) jest złożenie przez jedną ze stron (A) w Dniu Nabycia zobowiązania do przeniesienia własności papierów wartościowych oznaczonych danym kodem wraz z ich zablokowaniem na rachunku papierów wartościowych (A) w zamian za zapłatę przez (B) Kwoty Nabycia. W dniu Odkupu (A) dokonuje odblokowania zablokowanych uprzednio na rzecz (B) papierów wartościowych i zostaje zwolniony z zobowiązania do przeniesienia ich własności oraz dokonuje zapłaty Kwoty Odkupu na rzecz (B).
Buy-Sell-Back / Sell-Buy-Back (dalej BSB/SBB) jest przeniesieniem przez jedną ze stron (A) na rzecz drugiej (B) własności papierów wartościowych bez dokonywania blokady w zamian za zapłatę przez (B) Kwoty Nabycia. W Dniu Odkupu następuje zapłata Kwoty Odkupu w zamian za zwrotne przeniesienie własności papierów wartościowych o parametrach równoważnych < (1) w przypadku papierów wartościowych oznaczonych kodem ISIN, papiery wartościowe oznaczone tym samym kodem, (2) w przypadku papierów wartościowych nie oznaczonych kodem ISIN, papiery wartościowe wyemitowane przez tego samego emitenta, z tą samą datą wykupu, tej samej wartości nominalnej oraz takich samych uprawnieniach zawartych w treści papieru wartościowego> do tych, jakie zostały przeniesione w Dniu Nabycia.
Pojawiające się w momencie zamknięcia przedmiotowych transakcji wynagrodzenie (rentowność transakcji) jest różnicą między Kwotą Nabycia o Kwotą Odkupu kalkulowaną w oparciu o określoną stopę procentową.
Mając na uwadze powyższe, podatnik zwraca się z pytaniem, jakie skutki w podatku dochodowym od osób prawnych wywoływać będą transakcje:
REPO bez przeniesienia papierów wartościowych
REPO z przeniesieniem papierów wartościowych
Buy-Sell-Back
Sell-Buy-Back ?
Zdaniem PTE, transakcje RzP, BSB/SBB powinny być traktowane jako odpłatne zbycie papierów wartościowych, natomiast transakcje RbP powinny zostać opodatkowane na takich samych zasadach jak lokaty (depozyty) lub pożyczki.
Zgodnie z wyjaśnieniami Spółki, analiza cywilnoprawna umowy RbP prowadzi do wniosku, iż nie stanowi ona umowy sprzedaży, a jest jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności, zaś samo przeniesienie własności nie jest przedmiotem takiej transakcji. W przypadku umowy RbP papiery wartościowe zostają jedynie objęte zabezpieczeniem w postaci blokady na rachunku papierów wartościowych co ma jedynie gwarantować wykonanie umowy. Transakcja RbP jest zawierana, gdy jedna ze stron posiada nadwyżki środków pieniężnych. W takiej sytuacji pożycza (lokuje) ona swoje nadwyżki pieniężne drugiej stronie, a zabezpieczeniem zwrotu środków jest złożenie zobowiązania do przeniesienia papierów w przypadku nie zapłacenia kwoty odkupu oraz blokada papierów wartościowych na rachunku składającego zobowiązanie tak aby nie mógł on zbyć tych papierów narażając na stratę stronę pożyczającą (lokującą) pieniądze.
Według Spółki skutki podatkowe transakcji RbP dla PTE winny być oparte na regulacjach art. 12 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 4 pkt 1 i 2 oraz art. 16 ust. 1 pkt 10 i 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm./.
Dokonując analizy cywilnoprawnej transakcji RzP należy stwierdzić, iż obie umowy stanowiące element transakcji RzP tj. przeniesienie własności papierów wartościowych na stronę (B) i zwrotnie na stronę (A) tej transakcji, stanowią umowy sprzedaży. RzP wywołuje podwójny skutek zobowiązująco-rozporządzający, gdyż nie tylko kreuje zobowiązanie do przeniesienia własności lecz również przenosi własność papierów wartościowych.
Skutki podatkowe transakcji RzP należy zatem, zdaniem Spółki, rozpatrywać analogicznie jak w przypadku odpłatnego zbycia papierów wartościowych (art. 12 i art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy) Dochód (stratę) z transakcji RzP stanowić będzie zatem różnica pomiędzy ceną nabycia papierów (Kwota Nabycia) a ceną ich odsprzedaży (Kwota Odkupu) rozpoznawana w momencie odkupu.
Przedmiot transakcji BSB/SBB stanowi przeniesienie własności papierów wartościowych za zapłatą ceny (Kwoty Nabycia i Kwoty Odkupu) bez dokonywania zabezpieczenia transakcji w postaci blokady papierów wartościowych. Jest zatem podobnie jak w przypadku RzP klasyczną umową sprzedaży papierów wartościowych, w ramach której strony przenoszą na siebie własność papierów wartościowych w zamian za zapłatę ustalonej ceny (Kwoty Nabycia i Kwoty Odkupu) W związku z powyższym skutki podatkowe będą analogiczne jak w przypadku transakcji RzP.
W opisanym stanie faktycznym, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, potwierdzając stanowisko podatnika, zauważa co następuje:
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tejże ustawy.
Z kosztów uzyskania przychodów, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy, wyłączone zostały wydatki na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce oraz innych papierów wartościowych, które są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu odpowiednio z odpłatnego zbycia tych udziałów (wkładów) oraz innych papierów wartościowych, w tym dochodu z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych.
Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy, nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych lub umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).
Do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się również, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 ustawy, między innymi wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów) oraz wydatków na spłatę innych zobowiązań, w tym z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń.
Biorąc pod uwagę powyższe, oraz fakt, iż ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęć Repo oraz Buy-Sell-Back / Sell-Buy-Back, decydujące znaczenie dla celów podatkowych będzie miała treść umowy na zawarcie określonej transakcji.
W opisanym stanie faktycznym, mamy do czynienia zarówno z umowami, treścią których jest przeniesienie własności papierów wartościowych takich jak transakcje REPO z Przeniesieniem oraz transakcje Buy-Sell-Back ( Sell-Buy-Back, czyli umowami sprzedaży w rozumieniu art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny / Dz. U. Nr 64, poz. 1693 z późn. zm.), jak również umowami których przedmiotem nie jest przeniesienie własności papierów wartościowych a jedynie zobowiązanie do przeniesienia własności w przypadku nie wywiązania się z umowy tj. transakcje REPO bez Przeniesienia.
Jeżeli zatem, z umowy będzie wynikało, że jej przedmiotem jest zbycie na rzecz klienta papierów wartościowych z prawem ich odkupu w uzgodnionym terminie lub nabycie od klienta papierów wartościowych z prawem ich odsprzedaży w określonym terminie (transakcje Sell-Buy-Back, Buy-Sell-Back oraz REPO z Przeniesieniem) do takich transakcji będą miały zastosowanie uregulowania zawarte w art. art. 12 i art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy.
Jeżeli natomiast z umowy takiej wynikać będzie, że papiery wartościowe są jedynie zabezpieczeniem zwrotu lokaty, w postaci blokady na rachunku papierów wartościowych co ma jedynie gwarantować wykonanie umowy (transakcje REPO bez Przeniesienia), skutki podatkowe takich transakcji winny być oparte na regulacjach art. 12 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 4 pkt 1 i 2 oraz art. 16 ust. 1 pkt 10 i 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm./
W świetle powyższego płatności dokonane na rzecz klienta na podstawie umowy depozytu zabezpieczonego papierami wartościowymi, nie stanowiące wydatków na nabycie papierów wartościowych będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich zapłaty.