1472/RPP1/443-321/05/AW - Opodatkowanie w VAT w przypadku świadczonej usługi faktoringowej

Pytanie podatnika

Pytanie Podatnika dotyczy podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług w przypadku świadczonej usługi faktoringowej.

Postanowienie

W związku z wnioskiem Spółki z dnia 25.03.2005 r. - w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego, w kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług wykonywanych usług faktoringu, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, na podstawie art. 14a § 4 w związku z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60)

uznaje stanowisko Podatnika za prawidłowe.

Uzasadnienie

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Bank prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie świadczenia usług faktoringu. Warunkiem podpisania umowy faktoringu jest złożenie przez kontrahenta Banku wniosku o świadczenie usługi faktoringowej, który powinien być odpowiednio opłacony. Jednocześnie Bank pobiera opłaty za udzielenie promesy do zawarcia umowy. Przedmiotowe opłaty wynikają z Tabeli Opłat i Prowizji Banku i ponoszone są w momencie, kiedy nie jest wiadomo czy usługa faktoringowa zostanie wykonana. Dodatkowo w związku z podpisanymi umowami na świadczenie usługi faktoringowej Bankowi przysługują następujące elementy wynagrodzenia:

*odsetki dyskontowe,

*prowizja za świadczenie usługi faktoringowej,

*prowizja za udzielenie limitu (w przypadku zawarcia umowy ramowej),

Jednocześnie Bank może także uzyskać następujące rodzaje odsetek karnych związanych z usługą faktoringową:

*za nieterminowe przekazanie przez faktoranta środków uzyskanych przez niego od dłużnika,

*za nieterminowe przekazanie przez dłużnika środków wynikających z wierzytelności będącej przedmiotem faktoringu.

Zdaniem Banku do podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług w przypadku świadczonej usługi faktoringowej należy zaliczyć jedynie kwoty otrzymanych odsetek dyskontowych, prowizji za świadczenie usługi faktoringowej oraz prowizji za udzielenie limitu.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 ustawy. Obrotem zaś jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Ponadto zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Wśród usług zwolnionych pozycja nr 3 załącznika nr 4 do ustawy wymienia usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w sekcji J ex (65-67) według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Jednakże powyższego zwolnienia nie stosuje się m.in. w przypadku świadczenia usług pośrednictwa finansowego związanych z ściąganiem długów oraz faktoringiem.

Należy dodać, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtował się pogląd, iż "podział jednorodnej, kompleksowej usługi na dwa odrębne rodzaje jest podziałem sztucznym i nie może stanowić podstawy do podziału kwoty należnej za tę usługę na dwie części, z czego każda jest objęta inną stawką VAT" (wyrok z dnia 21.05.2002 r., sygn. akt III RN66/01).

Biorąc pod uwagę przytoczone przepisy prawa, przedstawiony w piśmie z dnia 25.03.2005 roku stan faktyczny należy stwierdzić, że podstawą opodatkowania świadczonej usługi faktoringu jest całość świadczenia otrzymanego od kontrahenta na które składają się: kwoty otrzymanych odsetek dyskontowych, prowizji za świadczenie usługi faktoringowej oraz prowizji za udzielenie limitu.

W przypadku opłat otrzymywanych w związku z rozpatrzeniem wniosku o zawarcie umowy faktoringowej oraz opłat za udzielenie promesy należy stwierdzić, iż nie będą one stanowić składnika podstawy opodatkowania usługi faktoringu. Wynika to z charakteru powyższych czynności, które pomimo, iż poprzedzają zawarcie umowy to jednak stanowią odrębne świadczenie od usługi faktoringu. Celem promesy jest udzielenie klientowi gwarancji, iż Bank w okresie wskazanym w promesie podpisze umowę określonej treści. Opłata za jej udzielenie jest więc wynagrodzeniem Banku za, odrębną od usługi faktoringowej, usługę udzielenia promesy. Możliwa jest sytuacja, w której Bank wystawi klientowi promesę zawarcia umowy faktoringowej ważnej przez określony okres, lecz ostatecznie do podpisania umowy nie dojdzie. Podobnie jest z opłatami za rozpatrzenie wniosku klienta o zawarcie umowy. Klient płaci za samą czynność rozpatrzenia wniosku, nie zaś za wykonanie usługi faktoringu. Fakt rozpatrzenia wniosku o podpisanie umowy nie wiąże się automatycznie z ostatecznym podpisaniem umowy, o którą wnioskuje klient, bowiem Bank może nie przystać na umowę lub zaproponować inną niż ta, o której podpisanie wnioskuje klient. Zatem kwota opłaty za rozpatrzenie wniosku bądź za udzielenie promesy jest obrotem z tytułu odrębnej usługi, będącej usługą pośrednictwa finansowego, zwolnioną z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 ustawy o VAT.

Jednocześnie do podstawy opodatkowania w podatku VAT w przypadku opisanej umowy nie powinny być zaliczone kwoty odsetek karnych płaconych przez faktoranta w przypadku opóźnienia w przekazywaniu środków uzyskanych od dłużnika oraz otrzymanych od dłużnika z powodu opóźnienia w zapłacie kwoty wierzytelności. Zgodnie z art. 8 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega świadczenie usług rozumiane jako świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. Podkreślenia wymaga również, iż aby można mówić o "wynagrodzeniu", pomiędzy transakcją a otrzymaną ceną, świadczeniem a należnością musi istnieć bezpośredni związek. Powyższe oznacza, że wynagrodzenie musi być należne w związku z dokonaną transakcją. Zatem zapłata odsetek karnych, w przypadku opóźnienia w zapłacie środków pieniężnych, nie jest wypłatą wynagrodzenia za świadczenie wykonane przez Bank, w związku z czym nie będzie to stanowiło elementu podstawy opodatkowania w świadczonej usłudze faktoringu.

Niniejsza interpretacja co do zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego została dokonana dla stanu faktycznego opisanego we wniosku i w oparciu o przepisy obowiązujące w dniu jej udzielenia. Zmiana poszczególnych elementów stanu faktycznego może mieć wpływ na zmianę praw i obowiązków Podatnika. Interpretacja obowiązuje do czasu zmiany przepisów. Zgodnie z art. 14b § 1-2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla Podatnika, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia. Na niniejsze postanowienie - na podstawie art. 236 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej - Stronie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia.