1465-IPPP2.4512.948.2016.1.JO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Strony - przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 5 grudnia 2016 r. (data wpływu 9 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* braku opodatkowania odszkodowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od Dewelopera w związku z nieprzedłużaniem umowy najmu przez najemcę - jest nieprawidłowe,

* prawa do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego przez Dewelopera z faktury wystawionej przez Wnioskodawcę dokumentującej ww. odszkodowanie - jest prawidłowe.

W dniu 9 grudnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania odszkodowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od Dewelopera w związku z nie przedłużaniem umowy najmu przez najemcę oraz prawa do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego przez Dewelopera z faktury wystawionej przez Wnioskodawcę dokumentującej ww. odszkodowanie.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

B. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa (dalej: Wnioskodawca) jest właścicielem budynku biurowego, oraz użytkownikiem wieczystym działek gruntu, na których ww. budynek został wzniesiony (dalej: Budynek). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczy usługi najmu lokali użytkowych w ww. Budynku. H. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Deweloper) jest spółką deweloperską, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej realizuje projekty biurowe, mieszkaniowe i usługowo-handlowe.

W dniu 12 lipca 2012 r. Wnioskodawca (funkcjonujący wówczas w formie prawnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) i Deweloper zawarli umowę deweloperską (dalej: "Umowa deweloperska"), której przedmiotem było między innymi świadczenie przez Dewelopera na rzecz Wnioskodawcy usług deweloperskich polegających na modernizacji Budynku w formule pod klucz, oraz świadczenie usług komercjalizacji (tj. wyszukania potencjalnych najemców powierzchni oraz wsparcie w procesie zawarcia umów najmu) Budynku. Wynagrodzenie Developera było uzależnione od warunków umów najmu zawartych z najemcami w wyniku prowadzonych przez niego działań.

Ze względów biznesowych, Strony zakończyły współpracę na dotychczasowych zasadach, tj. Strony zawarły umowę rozwiązującą (dalej: "Umowa rozwiązująca"), której przedmiotem jest między innymi rozwiązanie - na określonych warunkach - wiążącej Strony Umowy deweloperskiej. Umowa rozwiązująca została zawarta za zgodą obu stron, w jej wyniku doszło do wygaszenia wzajemnych roszczeń obu Stron i do wygaśnięcia łączącego Strony stosunku prawnego wynikającego z Umowy deweloperskiej.

Jednocześnie w związku z rozwiązaniem Umowy deweloperskiej strony zawarły nową umowę o współpracy (dalej: "Umowa o współpracy") określającą uzgodnione przez strony zasady rozliczeń dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą a Deweloperem związanych z projektem.

Umowa o współpracy stanowi między innymi, że w przypadku gdy główny najemca nieruchomości (umowa z tym najemcą została zawarta w wyniku działań prowadzonych przez Dewelopera) nie przedłuży umowy najmu na określony okres, Deweloper będzie zobowiązany do zapłaty odszkodowania na rzecz Wnioskodawcy (dalej: "Odszkodowanie"). Odszkodowanie zostanie wypłacone Wnioskodawcy w kwocie i w terminie określonym w Umowie o współpracy

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę od Dewelopera w związku z nie przedłużeniem umowy najmu przez najemcę (jeżeli będzie należne) będzie stanowiło wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT/ będzie wiązało się z powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie podatku VAT?

2. Czy - w przypadku uznania stanowiska na pytanie nr 1 za nieprawidłowe - Deweloperowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego na podstawie faktury wystawionej przez Wnioskodawcę, dokumentującej Odszkodowanie należne Wnioskodawcy?

Stanowisko Wnioskodawcy:

1. Odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę od Dewelopera w związku z nie przedłużeniem umowy najmu przez najemcę (jeżeli będzie należne) nie będzie stanowiło wynagrodzenia za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT/ nie będzie wiązało się z powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie podatku VAT.

2. W przypadku uznania, że Odszkodowanie nie będzie stanowiło wynagrodzenia za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, Deweloperowi nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego na podstawie faktury wystawionej przez Wnioskodawcę, dokumentującej Odszkodowanie należne Wnioskodawcy. Natomiast, w przypadku uznania, że Odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, Deweloperowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego na podstawie faktury wystawionej przez Wnioskodawcę, dokumentującej Odszkodowanie należne Wnioskodawcy.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przy czym, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, pod pojęciem "towaru" rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Kwestia definicji odpłatnego świadczenia usług była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ("TSUE"). I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C- 102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Należy również wskazać, na orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

W świetle powyższych przepisów oraz orzecznictwa, aby dana czynność mogła być uznana za świadczenie usług, łącznie spełnione zostać muszą następujące warunki:

* obowiązek określonego świadczenia musi wynikać z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego łączącego strony,

* konieczne jest występowanie świadczenia wzajemnego (odpłatność),

* musi istnieć konkretny podmiot będący bezpośrednim beneficjentem (konsumentem) tego zobowiązania.

Odnosząc powyższe przepisy do Odszkodowania jakie może być należne Wnioskodawcy, należy podkreślić, że Odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż nie jest związane z wykonaniem żadnej czynności, która miałaby charakter świadczenia ze strony Wnioskodawcy na rzecz Dewelopera zobowiązanego do wypłaty Odszkodowania. Odszkodowanie ma na celu pokrycie Wnioskodawcy utraconych korzyści wynikających z nie przedłużenia umowy najmu przez najemcę a nie stanowi wynagrodzenia z tytułu żadnego świadczenia wykonanego na rzecz Dewelopera. Od strony ekonomiki projektu, zobowiązanie do wypłaty Odszkodowania ciążące na Deweloperze wynika z wcześniejszych obowiązków Dewelopera związanych z komercjalizacją projektu (tj. zobowiązanie do pozyskania najemców nieruchomości). Odszkodowanie ma więc charakter czysto odszkodowawczy i nie jest związane z wykonaniem żadnego świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz Dewelopera.

W konsekwencji Odszkodowanie nie może być uznane za świadczenie wzajemne odpowiadające świadczeniu wykonanemu przez Wnioskodawcę na rzecz Dewelopera.

Należy wskazać, że brak opodatkowania odszkodowań wypłacanych w przypadku nieprzedłużenia umowy najmu został potwierdzony w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 listopada 2014 r., sygn. IPPP1/443-1010/14-2/AP, w której za prawidłowe uznano stanowisko podatnika, zgodnie z którym:

"W związku z tym, że w ocenie Spółki, Kwoty płatności Gwarancji czynszu nie są na gruncie Ustawy o VAT należnością za usługę, to ich otrzymanie nie wywoła również żadnych skutków dla Spółki na gruncie VAT, co oznacza, że na Wnioskodawcy z tytułu otrzymania tych kwot od Zbywcy nie będzie ciążył obowiązek rozliczenia podatku należnego VAT.

Mając na uwadze, że w ocenie Spółki, otrzymanie Kwot płatności Gwarancji czynszu nie będzie należnością za dostawę towarów ani za świadczenie jakichkolwiek usług (tj. za dokonanie sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT w rozumieniu art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT) to nie zaistnieje po stronie Wnioskodawcy obowiązek udokumentowania otrzymania tych Kwot płatności fakturą VAT zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT. Skoro więc, w ocenie Spółki, otrzymanie Kwot płatności Gwarancji czynszu nie stanowi sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT, to Wnioskodawca może w takiej sytuacji udokumentować ich otrzymanie notą księgową."

Ad. 2

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 tej ustawy (przytoczone zastrzeżenia nie znajdują zastosowania w opisywanym zdarzeniu przyszłym).

Jednocześnie, art. 88 ust. 3a ustawy o VAT wprowadza kilka wyjątków od prawa do odliczenia VAT naliczonego. W szczególności, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W konsekwencji z związku z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, w przypadku uznania, że Odszkodowanie nie stanowi wynagrodzenia za usługę podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT. Deweloperowi nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego na podstawie faktury wystawionej przez Wnioskodawcę, dokumentującej Odszkodowanie należne Wnioskodawcy.

Natomiast, w przypadku uznania że Odszkodowanie to stanowi wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, należy wskazać, że Deweloper jest podatnikiem VAT i prowadzi działalność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Deweloper wykonuje działalność gospodarczą, polegającą między innymi na świadczeniu usług deweloperskich oraz usług komercjalizacji nieruchomości. Oba typy działalności - jako odpłatne świadczenie usług - podlegają opodatkowaniu VAT według stawki VAT podstawowej, o której mowa w art. 41 ust. 1 ustawy o VAT.

Rozliczenie pomiędzy Wnioskodawcą a Deweloperem świadczenia pieniężnego w postaci Odszkodowania, wypłacanego w związku z nie przedłużeniem umowy najmu przez głównego najemcę dotyczy ciążących na Deweloperze zobowiązań wynikających z Umowy deweloperskiej. Przy czym, wszelkie usługi wykonywane na podstawie tej Umowy przez Dewelopera stanowiły i stanowią odpłatne świadczenie usług opodatkowane VAT wg stawki podstawowej. W konsekwencji, wypłata Odszkodowania ma bezpośredni związek z prowadzoną przez Dewelopera działalnością gospodarczą, opodatkowaną VAT, a tym samym spełniona jest przesłanka wynikająca z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT stanowiąca podstawę prawa do odliczenia VAT naliczonego z faktury wystawionej przez Wnioskodawcę dla Dewelopera.

Jednocześnie, w przypadku uznania że Odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, nie zajdzie żadne ze zdarzeń wskazanych w art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, skutkujących brakiem prawa do odliczenia VAT, a transakcja udokumentowana fakturą wystawioną przez Wnioskodawcę będzie podlegała opodatkowaniu VAT i nie będzie zwolniona z VAT.

Konsekwentnie, w przypadku uznania że Odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za usługę podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT Deweloperowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego na podstawie faktury wystawionej przez Wnioskodawcę dotyczącą Odszkodowania.

W świetle obowiązującego zdarzenia przyszłego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego:

* jest nieprawidłowe - w zakresie braku opodatkowania odszkodowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od Dewelopera w związku z nie przedłużaniem umowy najmu przez najemcę,

* jest prawidłowe - w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego przez Dewelopera z faktury wystawionej przez Wnioskodawcę dokumentującej ww. odszkodowanie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy - przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Muszą być zatem spełnione następujące warunki:

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie - jako usługa - podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega więc opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia "odpłatności" była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. w sprawach C-16/93, C-213/99, C-404/99) podkreślając, że o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie.

Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższych rozważań, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Taki szeroki charakter świadczenia usługi potwierdzają także zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.).

W świetle art. 353 § 2 ww. ustawy, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Tak więc, na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 12 lipca 2012 r. Wnioskodawca i Deweloper zawarli umowę deweloperską, której przedmiotem było między innymi świadczenie przez Dewelopera na rzecz Wnioskodawcy usług deweloperskich polegających na modernizacji Budynku w formule pod klucz, oraz świadczenie usług komercjalizacji (tj. wyszukania potencjalnych najemców powierzchni oraz wsparcie w procesie zawarcia umów najmu) Budynku. Wynagrodzenie Developera było uzależnione od warunków umów najmu zawartych z najemcami w wyniku prowadzonych przez niego działań.

Ze względów biznesowych, Strony zakończyły współpracę na dotychczasowych zasadach, tj. Strony zawarły umowę rozwiązującą, której przedmiotem jest między innymi rozwiązanie - na określonych warunkach - wiążącej Strony Umowy deweloperskiej. Umowa rozwiązująca została zawarta za zgodą obu stron, w jej wyniku doszło do wygaszenia wzajemnych roszczeń obu Stron i do wygaśnięcia łączącego Strony stosunku prawnego wynikającego z Umowy deweloperskiej.

Jednocześnie w związku z rozwiązaniem Umowy deweloperskiej strony zawarły nową umowę o współpracy określającą uzgodnione przez strony zasady rozliczeń dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą a Deweloperem związanych z projektem. Umowa o współpracy stanowi między innymi, że w przypadku gdy główny najemca nieruchomości (umowa z tym najemcą została zawarta w wyniku działań prowadzonych przez Dewelopera) nie przedłuży umowy najmu na określony okres, Deweloper będzie zobowiązany do zapłaty odszkodowania na rzecz Wnioskodawcy. Odszkodowanie zostanie wypłacone Wnioskodawcy w kwocie i w terminie określonym w Umowie o współpracy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług Odszkodowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od Dewelopera w związku z nie przedłużeniem umowy najmu przez najemcę.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że termin "odszkodowanie" czy też "szkoda" nie zostały zdefiniowany w ustawie o VAT.

Regulacje dotyczące odszkodowania zostały jednak zawarte w art. 361-363 ustawy - Kodeks cywilny.

Z treści art. 361 § 1 i § 2 ww. ustawy wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron (art. 362 Kodeksu cywilnego).

Na podstawie art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów Kodeksu cywilnego szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika oraz na istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie - co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.

W wyroku z dnia 18 lipca 2007 r. sprawie C-277/05 Société thermale d'Eugénie-les-Bains, TSUE wskazał, że pierwsze rozwiązanie zawarte w pytaniu prejudycjalnym (tj. kwoty wypłacone tytułem zadatku przez klienta na rzecz przedsiębiorstwa hotelarskiego powinny zostać uznane za podlegające podatkowi VAT) można zaakceptować jedynie wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego, w którym dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych (pkt 19 ww. wyroku).

Na gruncie ustawy o VAT ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

W rozpatrywanej sprawie nie zaistnieją okoliczności, które w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania. Zachowania obu podmiotów są zachowaniami wynikającymi bezpośrednio z łączącej ich Umowy o współpracy na mocy której uzgodnili, że w przypadku gdy główny najemca nieruchomości (umowa z tym najemcą została zawarta w wyniku działań prowadzonych przez Dewelopera) nie przedłuży umowy najmu na określony okres, Deweloper będzie zobowiązany do zapłaty określonej kwoty i w określonym terminie na rzecz Wnioskodawcy. W ramach zawartej umowy o współpracę, Wnioskodawca zaakceptował warunki Dewelopera, co do możliwości nie przedłożenia umowy najmu przez głównego najemcę Budynku, w zamian za świadczenie wzajemne, tj. wynagrodzenie. Zatem, kwota należna Wnioskodawcy wypłacona przez Dewelopera na mocy ww. umowy nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę.

W przedstawionych we wniosku okolicznościach istnieje bezpośredni związek pomiędzy wykonanym świadczeniem (umowa o współpracy), a otrzymanym wynagrodzeniem. Zgodę na tolerowanie określonej czynności (tj. możliwością zaistnienia sytuacji, w której główny najemca Budynku nie przedłuży umowy najmu zawartej na czas określony), za którą Wnioskodawca otrzyma określoną kwotę pieniężną od Dewelopera, w zamian za realizację umowy, należy traktować jako skonkretyzowane świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wpłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, wypłata świadczenia pieniężnego przez Dewelopera na rzecz Wnioskodawcy, stanowi odpłatne świadczenie usług o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Kwota ta stanowi bowiem wynagrodzenie za te usługi i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należy uznać za nieprawidłowe.

Ad. 2

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do ust. 2 pkt 1 ww. artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Deweloper jest podatnikiem VAT i prowadzi działalność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Deweloper wykonuje działalność gospodarczą, polegającą między innymi na świadczeniu usług deweloperskich oraz usług komercjalizacji nieruchomości. Oba typy działalności - jako odpłatne świadczenie usług - podlegają opodatkowaniu VAT według stawki VAT podstawowej, o której mowa w art. 41 ust. 1 ustawy o VAT. Rozliczenie pomiędzy Wnioskodawcą a Deweloperem świadczenia pieniężnego w postaci Odszkodowania, wypłacanego w związku z nie przedłużeniem umowy najmu przez głównego najemcę dotyczy ciążących na Deweloperze zobowiązań wynikających z Umowy deweloperskiej. Przy czym, wszelkie usługi wykonywane na podstawie tej Umowy przez Dewelopera stanowiły i stanowią odpłatne świadczenie usług opodatkowane VAT.

Świadczenie pieniężne otrzymane przez Wnioskodawcę od Dewelopera w zamian za nie przedłużenie umowy najmu przez głównego najemcę stanowi wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT i powinno zostać udokumentowane fakturą VAT wystawioną z zastosowaniem podstawowej stawki opodatkowania. W konsekwencji, nie zajdzie żadne ze zdarzeń wskazanych w art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, skutkujących brakiem prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ww. usługi. Deweloperowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego na podstawie faktury wystawionej przez Wnioskodawcę, dokumentującej wypłatę wynagrodzenia wynikającego z zawartej przez Strony umowy o współpracy.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie objętym pytaniem nr 2 należy uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do wskazanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej przywołanej dla potwierdzenia jego stanowiska Organ wyjaśnia, że w identycznym stanie prawnym i identycznym stanie faktycznym rozstrzygnięcia powinny być tożsame. Cel ten osiągany jest poprzez zastosowanie właściwych przepisów Ordynacji podatkowej. Interpretacje rozbieżne bądź wątpliwe mogą być poddane weryfikacji w trybie art. 14e § 1 tej ustawy, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną, interpretację indywidualną lub objaśnienia podatkowe, jeżeli stwierdzi ich nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Oznacza to, że interpretacje indywidualne wydawane przez upoważnione do tego organy każdorazowo podlegają analizie i weryfikacji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, Minister Finansów może zmienić nieprawidłową interpretację indywidualną.

Ponadto, tut. Organ wskazuje, że podziela tezy zawarte w orzeczeniach TSUE C-16/93 oraz C-102/86 dotyczące uznania danej czynności za usługę w rozumieniu przepisów o VAT (istnienie stosunku prawnego pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, wynagrodzenia wypłacanego w zamian za usługę oraz zidentyfikowanego odbiorcy świadczenia) i co istotne, powyższe tut. Organ uwzględnił również w niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Wnioskodawcy oraz Zainteresowanemu niebędącemu Stroną przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1-4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.