1462-IPPP1.4512.54.2017.1.BS

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.), art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2017 r. (data wpływu 23 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania świadczonych przez Usługodawcę na rzecz Wnioskodawcy usług - jest prawidłowe.

W dniu 23 stycznia 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania świadczonych przez Usługodawcę na rzecz Wnioskodawcy usług.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. jest towarzystwem funduszy inwestycyjnych, spółką prawa handlowego (dalej: "TFI" lub "Wnioskodawca") działającą na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1896, z późn. zm, dalej: "u.f.i."). Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie zarządzania i administrowania funduszami inwestycyjnymi, inwestującymi zarówno w aktywa publiczne jak i niepubliczne.

Przedmiotem działalności Wnioskodawcy, zgodnie z art. 45 u.f.i. jest m.in. tworzenie funduszy inwestycyjnych i subfunduszy, zarządzanie nimi i reprezentowanie funduszy inwestycyjnych w stosunkach z osobami trzecimi. Wnioskodawca jest również organem utworzonych funduszy inwestycyjnych.

Wnioskodawca zamierza utworzyć i zarządzać funduszem inwestycyjnym zamkniętym aktywów niepublicznych (dalej: "Fundusz"), który zgodnie z oczekiwaniami inwestorów będzie inwestował w akcje lub udziały innych spółek, w ich odpowiedniki w przypadku podmiotów zagranicznych oraz tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania (dalej: "Spółki" lub "Portfel Inwestycyjny"), które wykorzystują technologię do tworzenia wartości na rzecz podmiotów korzystających z usług finansowych. Zgodnie z założeniami strategii inwestycyjnej, Spółki będą miały siedzibę na terytorium Polski, Republiki Czeskiej lub innych państw OECD.

W przyszłości, w celu sprawnego zarządzania polityką inwestycyjną i aktywami Funduszu, Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę dotyczącą świadczenia usług (dalej: "Umowa") ze spółką osobową prawa handlowego, działającą na rynku profesjonalnych usług doradczych i analitycznych (dalej: "Usługodawca"). Ze względu na wspomniane założenia strategii inwestycyjnej, przyczyny operacyjne przesądziły, że Usługodawcą zostanie spółka osobowa z siedzibą w Republice Czeskiej. Usługodawca nie będzie posiadał w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej ani nie będzie zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym w Polsce. Wnioskodawca zakupi od Usługodawcy usługi określone w Umowie.

Przedmiotem Umowy będzie świadczenie przez Usługodawcę usług związanych z działalnością Funduszu. Na usługę kompleksową, składać się będą działania w zakresie czynności administracyjno-nadzorczych nad Spółkami, polegające w szczególności na:

Za świadczone usługi, Usługodawcy będzie przysługiwać określone w Umowie wynagrodzenie.

Powyższe czynności są specyficzne i istotne dla obsługi inwestycji w obszarze private equity / venture capital, co sprowadza się do uznania, że jedynie dla podmiotów prowadzących działalność inwestycyjną przedstawiają one wymierną i relewantną wartość rynkową. Wychodząc od specyficznego charakteru omawianych czynności, trzeba podkreślić, że mają one istotne znaczenie dla Wnioskodawcy, a w związku z tym są właściwe dla jego działalności. Usługodawca będzie wykonywał czynności całościowo, zapewniając kompleksową obsługę w przedstawionym powyżej zakresie, uzupełniając wiedzę Wnioskodawcy w zakresie zarządzania aktywami Funduszu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy świadczenie przez Usługodawcę na rzecz Wnioskodawcy wskazanych we wniosku usług, związanych z funkcjonowaniem Funduszu, podlegało będzie zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm., dalej: "Ustawa o VAT")?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi świadczone przez Usługodawcę, związane ściśle z funkcjonowaniem Funduszu, opisane we wniosku, powinny być uznane za usługę zwolnioną z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT w związku z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: "Dyrektywa 112"). W związku z tym, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do naliczenia podatku VAT z tytułu importu wskazanych usług, świadczonych przez Usługodawcę.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a Ustawy o VAT zwolnieniu z opodatkowania podlega świadczenie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b Ustawy o VAT zwolnione z opodatkowania są usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a tegoż przepisu prawa, lub ich częścią.

W myśl natomiast art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT podatnikami są między innymi podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT, nabywające usługi, pod warunkiem, że usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 3 u.f.i. przez fundusz inwestycyjny rozumie się osobę prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT stanowi implementację regulacji zawartych w Dyrektywie 112. Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g wspomnianej dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania VAT zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Określenia funduszy względem, których przysługuje zwolnienie, pozostało w gestii państw członkowskich.

W Ustawie o VAT, w art. 43 ust. 8 Ustawy o VAT do dnia 1 kwietnia 2013 r. zawarta była definicja usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi i były one rozumiane, jako:

Jednakże w wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: "TSUE") stwierdził, że pojęcie "zarządzania" specjalnymi funduszami inwestycyjnymi zawarte w art. 13 część B lit. d) pkt 6 ówcześnie obowiązującej szóstej Dyrektywy 77/388/EWG (odpowiednik art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 112) jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie.

Polski ustawodawca powołując się na ten wyrok, w uzasadnieniu do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Sejm RP VII kadencji, druk sejmowy nr 805), stwierdził, że: państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia "zarządzania funduszami inwestycyjnymi", dlatego też uzasadnione jest usunięcie przepisu art. 43 ust. 8 z Ustawy o VAT. W ten sposób ustawodawca ostatecznie przesądził, że dokonując wykładni przepisów Ustawy o VAT w zakresie "zarządzania funduszami inwestycyjnymi" należy odwołać się do przepisów Dyrektywy 112 oraz odpowiedniego orzecznictwa TSUE.

Podobny wniosek można wyciągnąć z analizy krajowego orzecznictwa sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 17 stycznia 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, sygn. III SA/Wa 1466/12, uznał, że skoro pojęcie "zarządzania" specjalnymi funduszami inwestycyjnymi przewidziane w art. 135 Dyrektywy 112 stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno być zdefiniowane, również w prawie krajowym, z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić w wewnętrznych aktach prawodawczych poszczególnych państw członkowskich.

Zatem przenosząc rozważania na grunt europejski, należy rozpocząć od wspomnianego już wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National. W wyroku tym, TSUE oceniając regulacje art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej Dyrektywy 77/388/EWG (odpowiednik art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 112) stwierdził, że przepis ten nie przeciwstawia się stosowaniu zwolnienia dla różnych, odrębnych usług wchodzących w zakres pojęcia "zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi", także świadczonych przez osoby trzecie.

TSUE odnosząc się do kryteriów korzystania ze zwolnienia uznał, że usługi świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią powinny tworzyć odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Oznacza to, że zdaniem TSUE, zwolnienie wynikające z przepisów Dyrektywy 112 ma charakter przedmiotowy i jest niezależne od statusu i formy prawnej podmiotu świadczącego te usługi (tj. podmiotu trzeciego). Co za tym idzie, jeśli czynności jako kompleksowy zespół specyficznych dla funduszu świadczeń wpisywać się będą w zakres działań podejmowanych przez podmiot bezpośrednio zarządzający funduszami, to usługa powinna korzystać ze zwolnienia.

Idąc dalej, w wyroku z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11, TSUE odniósł się do Dyrektywy Rady 2009/65/WE, która w Załączniku nr II wymienia Funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem:

Zdaniem TSUE, także usługi niewymienione w powyższym katalogu, jak na przykład usługi doradcze i informacyjne, jednakże nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla funduszu inwestycyjnego (w omawianym przypadku dla Wnioskodawcy) mogą korzystać ze zwolnienia przewidzianego w szóstej Dyrektywie 77/388/EWG (obecnie w Dyrektywie 112). Trybunał podzielił również stanowisko wyrażone wcześniej w sprawie C-169/04, zgodnie z którym na zarządzanie funduszami inwestycyjnymi składać się mogą różne odrębne usługi, także świadczone przez podmioty trzecie względem podmiotu bezpośrednio zarządzającego, pod warunkiem, że skutkiem tych usług jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym (tak jak przy czynnościach wymienionych w punktach 1-17 w opisie zdarzenia przyszłego).

Z kolei w wyroku z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-424/11 TSUE orzekł, że celem omawianego zwolnienia jest ułatwienie inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, bez ponoszenia kosztów podatku VAT i zapewnienie w ten sposób neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między bezpośrednim inwestowaniem w papiery wartościowe a inwestowaniem w nie za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.

Na gruncie przedstawionego zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że w przypadku, gdy Wnioskodawca nie powierzy Usługodawcy wykonania czynności przedstawionych w punktach 1-17 opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca będzie musiał wykonać je we własnym zakresie, a nie posiada w ramach swojej struktury odpowiedniego zaplecza organizacyjnego oraz kompetencyjnego, jakim dysponować będzie Usługodawca. Z tego wynika wniosek, że czynności te są właściwe dla działalności polegającej na zarządzaniu instytucjami zbiorowego inwestowania oraz tworzą odrębną całość, charakteryzującą się wartością dodaną wyłącznie dla Wnioskodawcy, który będzie mógł w istotny sposób ograniczyć własne środki kadrowe i administracyjne.

Zdaniem Wnioskodawcy na gruncie podatku VAT nie jest relewantny fakt przekazania czynności zarządzania funduszem inwestycyjnym do wykonania przez podmiot trzeci. Z zasady neutralności wynika, że opodatkowanie VAT nie powinno zależeć tylko i wyłącznie od samego faktu zmiany podmiotu świadczącego usługi. Przeciwne założenie prowadziłoby do sytuacji obciążenia ekonomicznym ciężarem podatku VAT podmiotów będących uczestnikami Funduszu, którzy z istoty opodatkowania VAT nie powinni ponosić tego kosztu.

Co do niektórych czynności, które będą wykonywane przez Usługodawcę można wskazać, że mają one charakter doradczy, jednak nie ma to wpływu na możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania dla całej usługi kompleksowej. Odwołując się ponownie do orzecznictwa TSUE, skoro czynności jako kompleksowy zespół specyficznych dla funduszu świadczeń wpisywać się będą w zakres działań podejmowanych przez podmiot bezpośrednio zarządzający funduszami, to usługa będzie korzystać ze zwolnienia.

Podobnie, nie jest istotne dla możliwości skorzystania ze zwolnienia miejsce siedziby Usługodawcy.

W przypadku, gdy Usługodawca nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, co do zasady, import usług wiąże się w myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT, z rozliczeniem podatku zgodnie z procedurą odwrotnego obciążenia (reverse charge mechanism), to znaczy przez nabywcę usługi, czyli Wnioskodawcę. Jednak w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, skoro usługa kompleksowa będzie korzystać ze zwolnienia, fakt, że Usługodawca nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski nie ma znaczenia.

Stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę, zostało potwierdzone w wielu interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego, wydanych w stanach faktycznych zbliżonych do zdarzenia przyszłego przedstawionego w niniejszym wniosku. Przykładowo:

"Ze względu na wnioski płynące z powołanego orzecznictwa TSUE oraz treść art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, zgodnie z którym działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II - w tym obsługę prawną w zakresie zarządzania funduszem, należy stwierdzić, że świadczone przez Spółkę usługi doradztwa prawnego związane z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i podlegają zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w tym przepisie.";

3. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 września 2015 r., sygn. IPPP1/4512-666/15-2/k.c.; interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 stycznia 2016 r., sygn. IPPP1/4512-1102/15-2/BS; interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn, IPPP 1/443-1139/14-2/AS.

Podsumowując, wskazane w opisie zdarzenia przyszłego czynności, które Wnioskodawca planuje powierzyć do realizacji Usługodawcy stanowić będą usługi zwolnione z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.