1462-IPPB3.4510.898.2016.1.JBB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2016 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 14 września 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy nieściągalne wierzytelności mogą stanowić koszty uzyskania przychodów Spółki, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a, art. 16 ust. 1 pkt 26a w związku z art. 16 ust. 2 i 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się m.in. najmem i dzierżawą nieruchomości. Z tytułu świadczenia powyższych usług, Spółka wystawia na rzecz kontrahentów faktury VAT, rozpoznając jednocześnie przychód podatkowy zgodnie z treścią art. 12 ust. 3 ustawy o p.d.o.p. Niektórzy kontrahenci Spółki nie wywiązują się ze swoich zobowiązań i nie regulują swoich należności wobec Spółki. Spółka w zakresie takich nieregulowanych należności dochodzi swoich wierzytelności na drodze sądowej. W takiej sytuacji w razie braku zapłaty przez dłużnika należnych Spółce wierzytelności po otrzymaniu przez niego pozwu i otrzymaniu przez Spółkę odpowiedzi na pozew lub też w razie złożenia przez dłużnika sprzeciwu od nakazu zapłaty lub też zarzutów od nakazu zapłaty, Spółka zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości dokonuje odpisu aktualizującego na wartość przysługującej należności po sporządzeniu "Wniosku o utworzenie odpisu aktualizującego w pozostałe koszty operacyjne stanowiące koszty uzyskania przychodu (KUP)" (zaakceptowany i podpisane przez Głównego Księgowego, Prawnika oraz Członka Zarządu ds. finansowych).

Korzystne dla Spółki prawomocne orzeczenie Sądu kierowane jest do komornika w celu wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Po bezskutecznej egzekucji komornik wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu braku majątku u dłużnika. Zdarza się, że postanowienia komornicze o umorzeniu postępowania z powodu bezskuteczności egzekucji uznawane są przez Wnioskodawcę za nieodpowiadające stanowi faktycznemu, ponieważ z informacji poza procesowych wynikało iż dłużnik posiada majątek. Zdarza się, że sprawa jest ponownie kierowana do komornika w celu wszczęcia ponownej egzekucji bądź składany jest pozew do sądu oparty na przepisie art. 299 k.s.h., który stanowi, że jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Zgodnie z procedurami obowiązującymi w Spółce, trwałe uznanie przysługującej należności za nieściągalną jest decyzją biznesową. Kolejność działań przyjętych w Spółce, związanych z wierzytelnościami, których ściągalność jest niemożliwa jest następująca:

1. Dokonanie odpisu aktualizacyjnego zgodnie z przepisami o rachunkowości zaliczonego bądź nie zaliczonego do kosztów uzyskania przychodów.

2. Otrzymanie postanowienia o umorzeniu postępowania z powodu bezskuteczności egzekucji.

3. W razie uznania przez Spółkę, że postanowienia komornicze o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji odpowiada stanowi faktycznemu, podjęcie decyzji o spisaniu wierzytelności poprzez wystawienie "Wniosku o spisanie wierzytelności w pozostałe koszty operacyjne stanowiące koszty uzyskania przychodu (KUP)" (zaakceptowany i podpisane przez Głównego Księgowego, Prawnika oraz Członka Zarządu ds. finansowych).

Przedmiotowe wierzytelności nie są przedawnione. Spółka przewiduje, że wyżej opisany stan będzie także występować w przyszłości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w opisanym stanie faktycznym, Spółka spełnia wszystkie przesłanki o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz z art. 16 ust. 2 do zaliczenia wartości nieściągalnej wierzytelności w koszty uzyskania przychodów?

2. Czy wobec spełnienia przesłanek o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 25 oraz art. 16 ust. 2 ustawy, Spółka będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnej w dacie sporządzenia decyzji o spisaniu wierzytelności tj. w dacie sporządzenia opisanego "Wniosku o spisanie wierzytelności w pozostałe koszty operacyjne"?

3. Czy w opisanym stanie faktycznym, Spółka spełnia wszystkie przesłanki o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz z art. 16 ust. 2a do zaliczenia odpisu aktualizującego wartość należności w kosztu uzyskania przychodów?

4. Czy Spółka ma prawo w opisanym stanie faktycznym uznania za koszt uzyskania przychodu odpisu aktualizującego wartość należności na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26a w zw. z art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy w dacie jego ujęcia w księgach?

Zdaniem Wnioskodawcy (w odniesieniu do pytania pierwszego i drugiego), w opisanym stanie faktycznym Spółka spełnia przesłanki uznania wierzytelności za nieściągalną i zaliczenia jej w koszty uzyskania przychodów. Takie zaliczenie w koszty uzyskania przychodów powinno nastąpić w dacie w której wierzytelność zostanie uznana przez Spółkę jako nieściągalna poprzez podpisanie przez opisane osoby "Wniosku o spisanie wierzytelności w pozostałe koszty operacyjne stanowiące koszty uzyskania przychodu (KUP)".

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym stanie faktycznym spełnia ona przesłanki uznania odpisu aktualizującego wartość wierzytelności za koszt uzyskania przychodów. Takie zaliczenie w koszty uzyskania przychodów może nastąpić w dacie, w której podpisany został "Wniosek o utworzenie odpisu aktualizującego w pozostałe koszty operacyjne stanowiące koszty uzyskania przychodu (KUP)".

W świetle art. 15 ust. 1 Ustawy o p.d.o.p. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zgodnie zaś z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a powyższej ustawy za koszt podatkowy nie uznaje się wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2. Na podstawie art. 16 ust. 2 ustawy o p.d.o.p. za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana: 1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo 2. postanowieniem sądu o: 1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub 2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a, lub 3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo 3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Jak wynika z analizy zacytowanych wyżej regulacji, w stanie faktycznym/przyszłym opisanym przez Spółkę, spełni ona przesłanki wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 25 w zw. z art. 16 ust. 2 ustawy o p.d.o.p. i będzie uprawniona do potraktowania nieściągalnych wierzytelności za koszty podatkowe, o ile spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

* wierzytelność zostanie wykazana jako przychód podatkowy zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o p.d.o.p.,

* nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana w sposób wskazany w art. 16 ust. 2 ustawy o p.d.o.p. w tym w szczególności postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego.

Zaliczenie takiej wierzytelności w koszty tj. uznanie takiego postanowienia o nieściągalności za odpowiadające stanowi faktycznemu, jest możliwe w dacie w której wierzytelność zostanie uznana przez Spółkę jako nieściągalna poprzez podpisanie "Wniosku o spisanie wierzytelności w pozostałe koszty operacyjne stanowiące koszty uzyskania przychodu (KUP)". Zatem, jeżeli Spółka rozpoznała daną wierzytelność jako przychód należny w oparciu o art. 12 ust. 3 ustawy o p.d.o.p., a pozostałe przesłanki w zakresie udokumentowania nieściągalności zostaną spełnione w różnych miesiącach bądź różnych latach obrotowych, to Spółki stoi na stanowisku, że zaliczenie do kosztów podatkowych nieściągalnych wierzytelności wobec dłużnika jest na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych możliwe w tym miesiącu / roku podatkowym, w którym zostanie spełniony ostatni ze wskazanych przepisami warunków tj. na moment, w którym podpisany zostanie przez opisane osoby "Wniosek o spisanie wierzytelności w pozostałe koszty operacyjne stanowiące koszty uzyskania przychodu (KUP)".

Zdaniem Wnioskodawcy (w odniesieniu do pytania trzeciego i czwartego), stosownie do przepisów art. 35b ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.; dalej jako: ustawa o rachunkowości) wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego.

Zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 pkt 26a Ustawy o p.d.o.p. "Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1".

Z kolei na podstawie art. 16 ust. 2a pkt 1 Ustawy o p.d.o.p. "Nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną: 1) w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli: a) dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo b) zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, lub zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo, c) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo d) wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego;"

W konsekwencji zdaniem Spółki w sytuacji otrzymania odpowiedzi na pozew, sprzeciwu bądź zarzutów od nakazu zapłaty, wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego a Spółka ma prawo zaliczenia odpisu aktualizującego jej wartość w koszty uzyskania przychodu. Takie zaliczenie odpisu w koszty będzie możliwe w dacie sporządzenia przez Spółkę "Wniosku o utworzenie odpisu aktualizującego w pozostałe koszty operacyjne stanowiące koszty uzyskania przychodu (KUP)".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.