1462-IPPB2.4514.532.2016.2.MM - PCC w zakresie cash poolingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 7 listopada 2016 r. (data wpływu 14 listopada 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 grudnia 2016 r. (data wpływu 6 grudnia 2016 r.) na wezwanie z dnia 24 listopada nr 1462-IPPB2.4514.532.2016.1.MM o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 14 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka, należąca do grupy kapitałowej V. (dalej: Grupa V.), w najbliższym czasie planuje dołączyć do funkcjonującego już systemu cash pooling (dalej: Cash Pooling lub System). System jest oferowany przez Bank (dalej: Bank lub B.) dla spółek należących do Grupy V. zlokalizowanych w różnych krajach (dalej: Uczestnik lub łącznie: Uczestnicy).

Bank jest holenderskim rezydentem podatkowym, podlegającym w Holandii opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Bank nie jest podmiotem powiązanym wobec Wnioskodawcy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. z 2014 r., poz, 851 z późn. zm.; dalej: ustawa o CIT).

Warunki funkcjonowania Systemu reguluje Umowa Cash Poolingu (dalej: UCP) zawarta pomiędzy Bankiem i podmiotami z Grupy V. Mechanizmy Systemu są opisane w instrukcji przygotowanej przez Bank dla Grupy V. Część spółek z Grupy V., w tym strony UCP, przystąpiły również do Administracyjnej Umowy Cash Poolingu (dalej: AUCP).

System stanowi element polityki finansowej Grupy V. i pozwala Uczestnikom na zoptymalizowanie gospodarowania krótkoterminowymi nadwyżkami finansowymi w ramach ww. Grupy, ograniczenie kosztów zewnętrznego finansowania i kosztów krótkoterminowego finansowania wewnątrzgrupowego.

W konsekwencji Cash Pooling umożliwia efektywne zarządzanie krótkoterminowymi nadwyżkami finansowymi przy jednoczesnej minimalizacji kosztów związanych z krótkoterminowymi niedoborami kapitału. Z uwagi na warunki oferowane w ramach Cash Poolingu Spółka oczekuje, że dołączenie do Systemu będzie miało korzystny wpływ na jej sytuację finansową w dłużej perspektywie.

Bank prowadzi odrębne rachunki bankowe dla każdego z Uczestników w wybranej przez niego walucie (dalej: Rachunek Cash Poolingowy lub łącznie: Rachunki Cash Poolingowe). W ramach Systemu nie dochodzi do fizycznej konwersji różnych walut ani do przelewów środków między Rachunkami Cash Poolingowymi.

Wszystkie Rachunki Cash Poolingowe w ramach Systemu są traktowane jako jeden rachunek bankowy z jednym skonsolidowanym saldem, pomimo tego, iż w rzeczywistości posiadaczami sald ww. Rachunków są poszczególni Uczestnicy Systemu. Saldo skonsolidowane na które składają się salda poszczególnych Rachunków Cash Poolingowych jest wykazywane w dolarach amerykańskich (USD).

Poszczególne Rachunki Cash Poolingowe mogą wykazywać salda dodatnie lub ujemne. Jednakże saldo skonsolidowane powinno zawsze wykazywać zero lub saldo dodatnie.

Saldo ujemne dozwolone jest na Rachunku Cash Poolingowym jedynie w ciągu dnia rozliczeniowego. Ujemny wynik na koniec dnia rozliczeniowego podlega natychmiastowemu rozliczeniu. Brak fizycznych przelewów środków pomiędzy Rachunkami Cash Poolingowymi może zmniejszyć koszt odsetkowy oraz zwiększyć przychód odsetkowy.

Odsetki na saldach dodatnich i ujemnych Rachunków Cash Poolingowych są naliczane przez Bank w następujący sposób:

* salda dodatnie: oprocentowanie ustalone przez Bank na dany dzień i dla danej waluty w stosunku do sald dodatnich na Rachunkach Cash Poolingowych;

* salda ujemne: oprocentowanie ustalone przez Bank na dany dzień i dla danej waluty plus 0,875% w stosunku do sald ujemnych na Rachunkach Cash Poolingowych;

* dodatkowe 0,875%, którymi są obciążane salda ujemne, są rozdzielone pomiędzy posiadaczy sald dodatnich w sposób proporcjonalny.

Odsetki w odniesieniu do każdego z Rachunków Cash Poolingowych są naliczane miesięcznie.

Zgodnie z zapisem AUCP, kwoty zdeponowane lub wypłacane z Rachunków Cash Poolingowych są traktowane odpowiednio jako depozyty lub wypłaty dokonywane przez Bank, a niejako pożyczki wewnątrzgrupowe.

Dodatkowo, każdy z Uczestników posiada co najmniej jeden rachunek w lokalnym banku (dalej: Rachunek Lokalny lub łącznie: Rachunki Lokalne), prowadzony w lokalnej walucie danego kraju. Na zlecenie Uczestnika może dojść do przelewu nadwyżek środków finansowych z danego Rachunku Lokalnego na Rachunek Cash Poolingowy prowadzony dla tego Uczestnika. Innymi słowy, może dojść do przelewu nadwyżek środków finansowych pomiędzy rachunkami bankowymi tego samego podmiotu, ale prowadzonymi w różnych bankach.

W odniesieniu do każdego z Rachunków Lokalnych istnieje saldo docelowe. W przypadku jeśli saldo docelowe Rachunku Lokalnego jest dodatnie, Bank dokonuje przelewu obciążającego dany Rachunek Lokalny w taki sposób, aby pozostałe w wyniku takiej operacji saldo odpowiadało wysokości salda docelowego. Z kolei jeżeli saldo docelowe Rachunku Lokalnego jest ujemne to Bank dokonuje przelewu na dany Rachunek Lokalny w taki sposób, aby saldo Rachunku Lokalnego po dokonaniu takiej operacji odpowiadało wysokości salda docelowego. Do większości rzeczywistych przelewów dochodzi pomiędzy Rachunkiem Cash Poolingowym a Rachunkiem Lokalnym danego Uczestnika. Wyjątkiem jest sytuacja, w której obie strony posiadają Rachunki Cash Poolingowe, wtedy określone zobowiązania / należności międzygrupowe mogą zostać rozliczone pomiędzy Rachunkami Cash Poolingowymi.

E., spółka będąca belgijskim rezydentem podatkowym i będąca Uczestnikiem Cash Poolingu, wyznacza Koordynatora Systemu (dalej: Koordynator) odpowiedzialnego za wydawanie instrukcji Bankowi w zakresie przelewów środków finansowych w ramach Systemu.

Ponieważ złożony wniosek zawierał braki formalne, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 24 listopada 2016 r. Nr IPPB2.4514.532.2016.1.MM wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie:

* czy czynności dokonywane w ramach Systemu (Cash Poolingu) przybiorą postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w tym pożyczek i depozytu nieprawidłowego)?

Braki uzupełniono w wyznaczonym terminie (data nadania 8 września 2016 r.). W kwestii doprecyzowania wyjaśniono, że:

Opisany we Wniosku System będzie funkcjonował na podstawie:

* Umowy Cash Poolingu podlegającej prawu holenderskiemu;

* Administracyjnej Umowy Cash Poolingu podlegającej prawu stanu Nowy Jork, USA.

W świetle powyższego precyzując przedstawione we Wniosku zdarzenie przyszłe w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, Spółka wyjaśnia, iż w ramach Systemu nie będzie dochodziło do zawarcia umów pożyczek oraz umów depozytu nieprawidłowego na podstawie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.).

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji podatkowej dla V. Sp. z o.o.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przystąpienie Wnioskodawcy do Systemu oraz czynności wykonywane w jego ramach będą podlegać opodatkowaniu p.c.c.?

Stanowisko Wnioskodawcy.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przystąpienie do Systemu oraz czynności wykonywane w jego ramach nie będą podlegać opodatkowaniu p.c.c.

Usługa cash poolingu świadczona przez Bank nie jest wymieniona w ustawie o p.c.c. jako czynność cywilnoprawna podlegająca opodatkowaniu p.c.c. Jednocześnie żadna z umów regulujących funkcjonowanie Systemu, o których mowa w opisie zdarzenia przyszłego nie została wymieniona w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o p.c.c. W konsekwencji w ocenie Wnioskodawcy przystąpienie do ww. umów nie powinno podlegać opodatkowaniu p.c.c.

Ustawa o p.c.c. zawiera enumeratywny katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., opodatkowaniu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 oraz pkt 3 ww. ustawy, opodatkowaniu p.c.c. podlegają również zmiany powyższych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania p.c.c., z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 ww. ustawy oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Umowa cash poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2016 poz. 380 z późn. zm.; dalej: "k.c.") nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego konstrukcja Systemu jako sposobu zarządzania wolnymi środkami finansowymi Uczestników należących do Grupy V. oraz czynności wykonywane w jego ramach nie wyczerpują istotnych znamion czynności cywilnoprawnych wskazanych w art. 1 ustawy o p.c.c.

W szczególności, UCP ani też AUCP nie wypełniają definicji umowy pożyczki ani też umowy depozytu nieprawidłowego.

Artykuł 720 k.c. definiuje umowę pożyczki jako sytuację, w której " (...) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości." Zdaniem Wnioskodawcy czynności, które będą przez niego wykonywane w związku z potencjalnym uczestnictwem w Systemie nie spełnią definicji pożyczki uregulowanej w art. 720 k.c.

W ocenie Wnioskodawcy, jego uczestnictwo w Systemie nie powinno również prowadzić do zaklasyfikowania przedmiotowych umów cash poolingu jako umowy depozytu nieprawidłowego w myśl art. 845 k.c. Zgodnie z tym przepisem: "Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu. ".

Pomimo tego, iż uczestnictwo w Systemie powoduje powstanie określonych praw i obowiązków dla Uczestników (w tym dla Wnioskodawcy w przypadku dołączenia do Cash Poolingu), nie dochodzi do zawarcia / realizacji umowy pożyczki lub depozytu nieprawidłowego z uwagi na brak zobowiązania do przeniesienia określonej ilości środków pieniężnych przez danego Uczestnika na określony podmiot (tj. innego Uczestnika). Dołączając do Systemu Wnioskodawca nie będzie wiedział czy jego środki zostaną wykorzystane i ewentualnie przez który podmiot. W efekcie, kluczowe elementy umowy pożyczki lub depozytu nieprawidłowego które podlegają opodatkowaniu p.c.c., tj. skonkretyzowany podmiot i strona transakcji, nie zostaną spełnione. Należy również podkreślić, że nie dojdzie do zawarcia umowy pożyczki w wyniku przelewów nadwyżek środków finansowych z danego Rachunku Lokalnego na dany Rachunek Cash Poolingowy, gdyż oba takie rachunki są prowadzone dla tego samego Uczestnika Systemu.

W świetle powyższego, uczestnictwo w Cash Poolingu nie powinno rodzić dla Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w zakresie p.c.c., gdyż w ramach Systemu nie wystąpią przepływy środków finansowych, które można by ewentualnie zaklasyfikować jako pożyczki lub depozyty nieprawidłowe. Zatem, skoro umowy Cash Poolingu o których mowa w zdarzeniu przyszłym niniejszego wniosku nie przyjmą charakteru żadnej z czynności wymienionych w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., przystąpienie przez Wnioskodawcę do Systemu i dokonywanie czynności w jego ramach nie będą podlegać opodatkowaniu p.c.c.

Z powyższym podejściem zgodził się między innymi Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 31 sierpnia 2016 r. (sygn. IBPB-2-1/4514-333/16-1/MZ): "(...) należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym - z powyższych przyczyn - umowa cash poolingu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieści się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych."

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w następujących przykładowych interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 lipca 2016 r., sygn. IPPB2/4514-321/16-6/JG1;

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 lipca 2016 r., sygn. IBPB-2-1/4514-317/16/MZ;

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 13 lipca 2016 r., sygn. IBPB-2-1/4514-350/16/DP;

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 czerwca 2016 r., sygn. IBPB-2-1/4514-260/16/BJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 223 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b i lit. j ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "Cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".

Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując należy stwierdzić, że umowa cash poolingu jako nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wobec tego przystąpienie do Systemu jak i czynności realizowane w jego ramach nie podlegają opodatkowaniu.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie wywołują one zatem żadnych skutków prawnych w odniesieniu do innych podatników.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.