1462-IPPB2.4514.435.2016.3.MZ - Skutki podatkowe zawarcia umów sekurytyzacji oraz umów subpartycypacji.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 12 października 2016 r. Izba Skarbowa w Warszawie 1462-IPPB2.4514.435.2016.3.MZ Skutki podatkowe zawarcia umów sekurytyzacji oraz umów subpartycypacji.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 2 września 2016 r. (data wpływu 5 września 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 4 października 2016 r. (data nadania 4 października 2016 r., data wpływu 5 października 2016 r.) na wezwanie z dnia 22 września 2016 r. Nr 1462-IPPB2.4514.435.2016.1.MZ (data nadania 22 września 2016 r., data doręczenia 27 września 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów sekurytyzacji oraz umów subpartycypacji-jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 września 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów sekurytyzacji oraz umów subpartycypacji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (osoba prawna) jest funduszem inwestycyjnym (dalej: "Fundusz") w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 157; dalej: "ustawa FI") tj. funduszem sekurytyzacyjnym utworzonym na podstawie art. 183 ustawy FI i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Zgodnie z art. 183 ust. 1 ustawy FI, fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Pytanie dotyczy umów o sekurytyzację i umów o subpartycypację, będących przedmiotem wniosku. Stosownie do statutu Funduszu, jego celem inwestycyjnym jest wzrost wartości aktywów Funduszu w wyniku wzrostu wartości lokat. Fundusz lokuje swoje aktywa m.in. w wierzytelności spełniające określone kryteria i prawa do świadczeń z tytułu wierzytelności spełniających określone kryteria. W celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności i praw do świadczeń z tytułu wierzytelności, Fundusz emituje certyfikaty inwestycyjne. W ramach prowadzonej działalności lokacyjnej Fundusz zawiera umowy o sekurytyzację, a w przyszłości będzie zawierał oprócz umów o sekurytyzację również umowy o subpartycypację w rozumieniu ustawy FI. Umowy o sekurytyzację i umowy o subpartycypację stanowią szczególne umowy, do zawierania których uprawnione są fundusze sekurytyzacyjne i które posiadają swoją regulację prawną na gruncie ustawy FI. Fundusz zawiera zarówno umowy o sekurytyzację - w ramach których inicjator sekurytyzacji dokonuje na rzecz Funduszu przelewu wymagalnych wierzytelności wraz ze związanymi z nimi prawami, w tym roszczeniami o należne odsetki-jak również umowy o subpartycypację - w ramach których dochodzi do przekazania Funduszowi wszystkich świadczeń otrzymywanych przez inicjatora sekurytyzacji z określonej puli wierzytelności lub z określonych wierzytelności (nie dochodzi natomiast do przelewu wierzytelności). Umowy o sekurytyzację i umowy o subpartycypację są przez Fundusz zawierane odpłatnie, w zamian za zapłatę określonej ceny przez Fundusz. Fundusz zawiera umowy o sekurytyzację i umowy o subpartycypację z różnymi podmiotami, W tym z bankami i podmiotami niebankowymi (m.in. firmami telekomunikacyjnymi). W przypadku umowy o sekurytyzację cena płacona jest za przelew wymagalnych wierzytelności na rzecz Funduszu wraz ze związanymi z nimi prawami, w tym roszczeniami o należne odsetki. W przypadku umowy o subpartycypację odpłatność wyrażona w cenie następuje za przekazanie Funduszowi wszystkich świadczeń otrzymanych przez inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności z określonej puli wierzytelności lub z określonych wierzytelności, w tym pożytków, kwot głównych z sekurytyzowanych wierzytelności oraz kwot uzyskanych z tytułu realizacji zabezpieczeń sekurytyzowanych wierzytelności. Zawierane przez Wnioskodawcę umowy sekurytyzacji i subpartycypacji stanowią umowy nazwane uregulowane w ustawie FI i w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 128; dalej: "Prawo bankowe").Wnioskodawca wskazuje, że umowy sekurytyzacji i subpartycypacji, których dotyczy niniejszy wniosek zawierane są na terytorium Polski oraz, że prawa majątkowe w chwili zawarcia umów sekurytyzacji i subpartycypacji wykonywane są na terytorium Polski.

Pismem z dnia 22 września 2016 r. Nr 1462-IPPB2.4514.435.2016.1.MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez wskazanie:

* czy umowy sekurytyzacji oraz umowy subpartycypacji przybrały/ przybiorą postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Wnioskodawca w terminie ustawowym przesłał uzupełnienie, w którym wskazuje, że:

* We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca przedstawił swoje stanowisko w zakresie braku możliwości zakwalifikowania tych umów jako czynności wskazanych w art. 1 ust. 1 p.c.c., natomiast Dyrektor powinien dokonać oceny stanowiska Wnioskodawcy.

* Ponadto, Wnioskodawca zwraca uwagę, że w dotychczas wydawanych przez Dyrektora interpretacjach indywidualnych, w stanach faktycznych bardzo zbliżonych do stanu faktycznego zaprezentowanego przez Wnioskodawcę, podatnicy nie byli wzywani do uzupełnienia stanu faktycznego. Jako przykład można wskazać interpretację indywidualną Dyrektora z dnia 2 lipca 2015 r., nr IPPB2/4514-244/15-2/MZ, z dnia 7 stycznia 2014 r., nr IPPB2/436-593/13-2/LS oraz z dnia 25 listopada 2013 r., nr IPPB2/436-595/13-2/MZ.

* Niemniej w związku z wezwaniem Dyrektora, Wnioskodawca ponownie wyjaśnia, że umowa o sekurytyzację oraz umowa o subpartycypację są szczególnymi umowami nazwanymi, do zawierania których uprawniony jest wyłącznie fundusz inwestycyjny, na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. tj. z dnia 6 grudnia 2013 r. Dz. U. z 2014 r. poz. 157 z późn. zm.). Z punktu widzenia ekonomicznego umowa o sekurytyzację oraz umowa o subpartycypację stanowią kompleksowe usługi finansowe mające na celu pozyskanie inicjatora sekurytyzacji finansowania poprzez przelew na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego wierzytelności lub przeniesienia na niego pożytków z wierzytelności za określoną cenę. Zawierane umowy nie są w szczególności umowami sprzedaży, gdyż stanowiące ich elementy: przelew wierzytelności lub przeniesienie pożytków z wierzytelności następuje w wykonaniu innych umów nazwanych.

* Umowa o sekurytyzację nie może przybrać formy którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 p.c.c., ponieważ umowa ta stanowi odrębną umowę nazwaną. Czynność rozporządzająca przelewu wierzytelności nie następuje na podstawie żadnej z umów wymienionych w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 p.c.c., lecz w wykonaniu umowy o sekurytyzację. Zgodnie z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo, że strony inaczej postanowiły. Wynika z tego, że umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności może przybrać formę nie tylko umowy sprzedaży, zamiany lub darowizny, lecz również innej umowy, zatem także umowy o sekurytyzację.

* Umowa o subpartycypację stanowi szczególną umowę nazwaną. W przypadku umowy o subpartycypację nie dochodzi do przelewu wierzytelności. Inicjator sekurytyzacji pozostaje nadal jedynym wierzycielem w stosunku do dłużników sekurytyzywanych wierzytelności, natomiast subpartycypantowi nie przysługują żadne roszczenia w stosunku do dłużników sekurytyzowanych wierzytelności. W związku z faktem, że subpartycypant nabywa jedynie uprawnienie do świadczeń otrzymywanych przez inicjatora sekurytyzacji z określonej puli wierzytelności lub określonych wierzytelności, w razie braku spłaty przez dłużników zobowiązań wynikających ze sekurytyzowanych wierzytelności, subpartycypantowi nie przysługuje uprawnienie do żądania spełnienia umówionego świadczenia przez inicjatora sekurytyzacji. W tym właśnie przejawia się przejęcie przez subpartycypanta ryzyka ekonomicznego związanego z sekurytyzowanymi wierzytelnościami. W konsekwencji, nie ulega wątpliwości, że umowa o subpartycypację jest odrębną umową nazwaną, a zatem nie może przybrać postaci żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 p.c.c.

* Stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych. Oprócz interpretacji Dyrektora, których numery zostały wskazane powyżej, tożsame stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 21 kwietnia 2015 r., nr IBPBII/1/4514-23/15/MZ oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 17 maja 2013 r., nr ITPB2/436-30/13/TJ.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy opisane przez Wnioskodawcę w niniejszym wniosku umowy sekurytyzacji podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

2. Czy opisane przez Wnioskodawcę w niniejszym wniosku umowy subpartycypacji podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Zdaniem Wnioskodawcy, zawierana przez Fundusz umowa o sekurytyzację nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Również zawierana przez niego umowa o subpartycypację nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Umowa o sekurytyzację ani umowa o subpartycypację nie zostały bowiem wskazane w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ustanowionym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223; dalej: ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych). Należy podkreślić, iż art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W ocenie Wnioskodawcy, o kwalifikacji prawnej określonej czynności prawnej dla celów opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy. Mając na uwadze, że umowa o sekurytyzację ani umowa o subpartycypację nie zostały wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zdaniem Wnioskodawcy umowy te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Treść umowy o sekurytyzację i umowy o subpartycypację nie odpowiada żadnej z umów cywilnoprawnych wymienionych w przedmiotowym katalogu. Zdaniem Wnioskodawcy, umowa o sekurytyzację i umowa o subpartycypację stanowią bowiem szczególne umowy nazwane zawierane przez fundusze sekurytyzacyjne, których regulację prawną zawiera ustawa FI. Dodatkowo, zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy FI, przez inicjatora sekurytyzacji rozumieć należy Jednostkę samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą, zbywający funduszowi sekurytyzacyjnemu pulę wierzytelności albo zobowiązujący się do przekazywania funduszowi sekurytyzacyjnemu wszystkich świadczeń otrzymanych przez nie z określonej puli wierzytelności". Sekurytyzowane wierzytelności to zgodnie z art. 2 pkt 32 ustawy FI "wierzytelności stanowiące przedmiot lokat funduszu sekurytyzacyjnego oraz wierzytelności wyodrębnione przez inicjatora sekurytyzacji albo inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami".

Przywołane regulacje dotyczą zarówno umowy o sekurytyzację, jak również umowy o subpartycypację, która stanowi szczególny rodzaj sekurytyzacji. Ustawa FI zawiera szereg szczegółowych postanowień regulujących treść umowy o sekurytyzację, zawieranej przez fundusze sekurytyzacyjne, w tym:

* umowa zobowiązująca do nabycia wierzytelności, puli wierzytelności oraz umowa o subpartycypację powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 183 ust. 5),

* fundusz sekurytyzacyjny może, uwzględniając interes uczestników funduszu, zawierać umowy związane z procesem sekurytyzacji, w szczególności o nadanie oceny inwestycyjnej (rating), ubezpieczenia, w tym od ryzyka niewypłacalności dłużników, o udzielenie poręczenia za zobowiązania funduszu, gwarancji udzielane na rzecz funduszu (art. 191),

* fundusz sekurytyzacyjny oraz podmiot, z którym towarzystwo zawarło umowę o zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami, mogą zbierać i przetwarzać dane osobowe dłużników sekurytyzowanych wierzytelności jedynie w celach związanych z zarządzaniem wierzytelnościami sekurytyzowanymi (art. 193),

* księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych (art. 194),

* w przypadku nabycia przez fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności albo puli wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem rejestrowym sąd prowadzący księgę wieczystą lub rejestr zastawów, na wniosek funduszu o wpis zmiany dotychczasowego wierzyciela, dokonuje wpisu w księdze wieczystej lub w rejestrze zastawów o zmianie wierzyciela, na rzecz którego była ustanowiona hipoteka lub zastaw rejestrowy (art. 195 ust. 1). Szczegółową regulację prawną umowy o subpartycypację zawiera natomiast art. 183 ust. 4 Ustawy FI, zgodnie z którym umowa

o przekazanie funduszowi wszystkich świadczeń otrzymanych przez inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności z określonej puli wierzytelności lub z określonych wierzytelności (umowa o subpartycypację) powinna zawierać zobowiązanie tych podmiotów do przekazywania funduszowi:

1.

pożytków z sekurytyzowanych wierzytelności w całości;

2.

kwot głównych z sekurytyzowanych wierzytelności;

3.

kwot uzyskanych z tytułu realizacji zabezpieczeń sekurytyzowanych wierzytelności - w przypadku gdy zaspokojenie się inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności nastąpiło przez realizację zabezpieczeń. Zgodnie z art. 183 ust. 6 Ustawy FI, umowa o subpartycypację nie może zawierać postanowień o odroczeniu zapłaty lub o dokonaniu zapłaty w ratach za wierzytelności będące jej przedmiotem. Umowa o sekurytyzację oraz umowa o subpartycypację zawierane z bankami uregulowane są dodatkowo w ustawie - Prawo bankowe.

Zgodnie z art. 92a ust. 1 Prawa bankowego, bank może zawrzeć z towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo z funduszem sekurytyzacyjnym:

1.

umowę przelewu wierzytelności;

2.

umowę o subpartycypację.

Zgodnie z art. 92a ust. 2 Prawa bankowego umowa o subpartycypację nie może zwiększać ryzyka niewypłacalności lub pogarszać płynności banku. Mając na uwadze, iż umowa o sekurytyzację oraz umowa o subpartycypację mają swoje źródła w ustawie FI, która zawiera szczegółowe regulacje decydujące o ich kształcie, a, w odniesieniu do umów zawieranych z bankami, także w Prawie bankowym, zdaniem Wnioskodawcy, są to swoiste i odrębne umowy, które nie zostały wymienione w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zdaniem Wnioskodawcy umowa o sekurytyzację oraz umowa o subpartycypację stanowią bowiem umowy nazwane w rozumieniu prawa cywilnego. Mogłyby one podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, tylko w przypadku, gdyby były wyraźnie wymienione w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obie te umowy posiadają bowiem istotne cechy umowy nazwanej wyróżnione w doktrynie (za: Z. Radwański "Teoria umów", Warszawa 1977):

* umowa o sekurytyzację oraz umowa o subpartycypację wyróżnione zostały na podstawie obowiązującym norm prawnych (ustawa FI, Prawo bankowe),

* stosunek zobowiązaniowy w ramach umowy o sekurytyzację oraz umowy o subpartycypację znamionują takie elementy jak: podmioty (fundusz sekurytyzacyjny - art. 2 pkt 31 ustawy FI, bank - art. 92a ust. 1 Prawa bankowego), treść świadczenia (m.in. art. 2 pkt 32 ustawy FI, art. 92a ust. 1 Prawa bankowego, art. 183 ust. 4 ustawy F)) oraz relacje świadczeń do siebie (w przypadku umowy o sekurytyzację - przelew wierzytelności w zamian za zapłatę ceny; w przypadku umowy o subpartycypację

* przekazanie funduszowi wszystkich świadczeń otrzymywanych przez inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności z określonej puli wierzytelności lub z określonych wierzytelności w zamian za zapłatę ceny),

* nazwy obu umów zostały sformułowane w przepisach prawnych (np. przywołane art. 2 pkt 31 i 32, art. 183 ust. 4 ustawy FI). Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 listopada 1998 r. o sygn. I SA/Ka 389/97: "niekontrowersyjnym zagadnieniem w tej sprawie jest także to, iż zawarty w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opłacie skarbowej ma charakter zamknięty. Użyty w treści tego przepisu wyraz "następujące" wyraźnie bowiem wskazuje na to, iż opłacie skarbowej podlegają tylko te czynności cywilnoprawne, które zostały w nim wymienione. Nie było natomiast zamiarem ustawodawcy objęcie opłatą skarbową innych czynności, nawet jeśli wywołują podobne skutki ekonomiczne /por. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z dnia 9 września 1996 r., FPS 1/96." W efekcie nie byłoby uprawnione dowodzenie, że umowa nazwana niewymieniona w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych mogłaby podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa o sekurytyzację oraz umowa o subpartycypację stanowią kompleksowe umowy, w których wszystkie elementy powinny być traktowane łącznie na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z punktu widzenia ekonomicznego umowa o sekurytyzację oraz umowa o subpartycypację stanowią kompleksowe usługi finansowe mające na celu pozyskanie przez inicjatora sekurytyzacji finansowania poprzez przelew na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego wierzytelności lub przeniesienie na niego pożytków z wierzytelności za określoną cenę. Fundusz sekurytyzacyjny, który jest profesjonalnym podmiotem prowadzącym działalność lokacyjną, może następnie dokonać emisji certyfikatów inwestycyjnych na podstawie nabytego pakietu wierzytelności lub pożytków z wierzytelności. Mając na uwadze kompleksowy charakter umowy o sekurytyzację i umowy o subpartycypację, poszczególne elementy tych umów nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nawet jeśli okazałaby się podobne (w zakresie essentialia negotii) do umów wymienionych w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Stanowisko zgodnie z którym części składowe złożonej usługi finansowej nie mogą stanowić odrębnego przedmiotu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zaprezentował m.in. Zbigniew Ofiarski w "Komentarzu do art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych", stwierdzając, że "podatkowi o czynności cywilnoprawnych nie mogą podlegać poszczególne czynności składające się na jedną usługę, która jako kompleksowa (świadczenie złożone), podlega podatkowi od towarów i usług lub jest z niego zwolniona przedmiotowo bądź podmiotowo. Zestawiając np. obrót wierzytelnościami z factoringiem lub forfaitigiem można stwierdzić, że skoro czynności tej samej kategorii (usługi finansowe) są wyłączone spod u.p.c.c, na tej samej zasadzie obrót wierzytelnościami (zawierający te same elementy co factonng i zbliżony do forfaitingu) nie może podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych. (...) Omawianemu podatkowi nie podlegają umowy nienazwane np. franchising, forfaiting, factoring, sponsoring." W tym samym duchu wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 30 listopada 2001 r. o sygn. I SA/Łd 251/00, wskazując, że "umowy nienazwane, a także czynności nie wymienione w ustawie o opłacie skarbowej nie podlegają tej opłacie. Wbrew tym zasadom uzasadnienie zaskarżonej decyzji formułuje błędny pogląd o tym, że występowanie w stosunkach zobowiązujących elementów umów nazwanych w niniejszej sprawie - elementów umów sprzedaży - przesądza o istnieniu obowiązku pobrania opłaty skarbowej. Powyższe sformułowanie jest sprzeczne z podstawową zasadą obowiązującą w prawie administracyjnym o zakazie stosowania analogii w przypadkach nakładających na obywateli określone obowiązki. Jest to sprzeczne poza tym z podstawowymi zasadami wykładni i stosowania prawa. W każdej bowiem umowie nienazwanej mogą występować elementy istniejące w umowie nazwanej, np. sprzedaży w postaci przeniesienia na nabywcę określonego prawa." W ocenie Wnioskodawcy, przywołane orzecznictwo sądów administracyjnych prowadzi do wniosku, że czynności lub umowy, które wywołują skutki podobne jak umowy wymienione w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie muszą być jednak z tymi umowami tożsame. W efekcie, czynności i umowy te, jeśli nie są wymienione w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca pragnie więc wyraźnie podkreślić, iż żadna z czynności wchodzących w skład kompleksowych umów o sekurytyzację i o subpartycypację nie ma charakteru czynności opodatkowanej podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wymienionej w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Charakteru takiego nie mają w szczególności przelew wierzytelności w ramach umowy o sekurytyzację, czy przekazanie opłaty subpartycypacyjnej (ceny) w ramach umowy o subpartycypację. Wszelkie czynności dokonywane w ramach tych umów stanowią ich elementy składowe, które nie mogą być kwalifikowane jako samodzielne czynności cywilnoprawne. Przykładowo, na gruncie umowy o sekurytyzację - czynność rozporządzająca przelewu wierzytelności nie następuje na podstawie żadnej z umów wymienionych w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w tym umowy sprzedaży), lecz w wykonaniu odrębnej umowy o sekurytyzację. Jak wynika z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu lub właściwości zobowiązania. Zgodnie natomiast z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Przywołane przepisy wyraźnie wskazują, iż umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności może przybrać formę nie tylko umowy sprzedaży, zamiany lub darowizny. Przeniesienia wierzytelności dokonać można także w innej formie, w szczególności na podstawie umowy o sekurytyzację. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w doktrynie prawa cywilnego, jak wynika z opracowania "Kodeks cywilny. Komentarz, Tom III. Zobowiązania - część ogólna" pod red, A. Kidyby: "z zasady swobody umów wynika, że poza wskazanymi wyżej umowami nazwanymi, umowami zobowiązującymi w rozumieniu art. 510 k.c. mogą być także umowy nienazwane, jeżeli tylko strony tych umów wykreują zobowiązanie do przeniesienia wierzytelności (w szczególności umowa factoringu, umowa przelewu na zabezpieczenie)."Natomiast sam przelew wierzytelności stanowi czynność rozporządzającą, która realizowana jest w wykonaniu określonej czynności zobowiązującej, stanowiącej jej podstawę (causa). Jak wskazano w opracowaniu "Kodeks cywilny, Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna pod red. A. Kidyby, samoistna umowa przelewu jest czynnością kauzalną. Oznacza to, że "prawną przyczyną przelewu wierzytelności jest wykonanie istniejącego już między stronami zobowiązania (causa sofaendi), a ważność umowy przelewu zależy od istnienia zobowiązania (...) Ważność samoistnej umowy przelewu zależy od istnienia ważnego zobowiązania do zawarcia tej umowy. (...) Kodeks cywilny nie przewiduje wymogu wskazywania w umowie przeniesienia wierzytelności zobowiązania, w wyniku którego dochodzi do przelewu. Wskazuje to na formalnie oderwany charakter samoistnej umowy przelewu (...), natomiast nie zwalnia jej stron od dokładnego określenia zobowiązania, w którego wykonaniu zawarta jest umowa przelewu wierzytelności. W trosce o ważność samoistnej umowy przelewu wierzytelności cedent i cesjonariusz powinni zatem w sposób wyraźny bądź per facta concludentia porozumieć się co do causa dokonanego przelewu."Powyższe stanowisko znajduje uzasadnienie również na gruncie ustawy FI. Zgodnie z art. 183 ust. 5 ustawy FI, umowa zobowiązująca do nabycia wierzytelności powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Brzmienie tej regulacji wskazuje, iż czym innym jest "umowa zobowiązująca do nabycia wierzytelności", a czym innym "przelew wierzytelności" (nabycie wierzytelności). Podsumowując powyższe rozważania stwierdzić należy, iż okoliczność, że na podstawie umowy o sekurytyzację dochodzi do przelewu wierzytelności nie przemawia za objęciem tej umowy opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynność rozporządzająca przelewu wierzytelności nie jest bowiem w takim wypadku dokonywana w związku z żadną z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w tym umową sprzedaży), lecz w ramach umowy o sekurytyzację.

Mając na uwadze powyższą argumentację, Wnioskodawca pragnie więc zająć stanowisko, iż zawierane przez Fundusz: umowa o sekurytyzację i umowa o subpartycypację, jako umowy nazwane, które zostały uregulowane w ustawie FI i Prawie bankowym, i posiadające spójny ekonomicznie kompleksowy charakter nie zostały wymienione w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym umowy te pozostają poza zakresem zastosowania ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Stanowisko wnioskodawcy potwierdzają organy podatkowe. Wobec powyższego Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie zaprezentowanego w niniejszym wniosku stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, wskazać należy, że rozstrzygnięcie to zapadło w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl