1462-IPPB1.4511.8.2017.2.RK - Opodatkowanie odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej w związku z terminem 5 lat.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1948 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2016 r. (data wpływu 4 stycznia 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 11 marca 2017 r. (data wpływu 15 marca 2017 r.) na wezwanie Nr 1462-IPPB1.4511.8.2017.1.RK z dnia 24 lutego 2017 r. (data nadania 27 lutego 2017 r., data odbioru 9 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej - jest prawidłowe.

W dniu 4 stycznia 2017 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W roku 2001 została zakupiona działka rekreacyjna z prawem wieczystego użytkowania gruntu oraz własność budynku letniskowego. Działkę tę wraz z budynkiem nabyli: Janusz S. wraz z żoną Małgorzatą S. - do majątku wspólnego - wielkość udziału - 1/2 części oraz Małgorzata K. wraz z mężem Andrzejem K. - do majątku wspólnego - wielkość udziału - 1/2 części umowa sprzedaży z dnia 13 listopada 2001 r. udokumentowana aktem notarialnym.

W 2014 r. decyzją wójta gminy zostało przekształcone prawo użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności nieruchomości.

W styczniu 2015 r. pomiędzy: Januszem i Małgorzatą małżonkowie S., Małgorzatą K., Markiem K. i Agnieszką W. została zawarta umowa zniesienia współwłasności w ten sposób, że Janusz i Małgorzata S. nabyli w całości prawo własności nieruchomości. Janusz S. wraz ze swoją żoną Małgorzatą S. dokonali spłaty na rzecz Małgorzaty K. oraz pozostałych spadkobierców (dzieci) Marka K. i Agnieszki W. w wysokości odpowiadającej udziałom każdej z tych osób w prawie własności nieruchomości.

Pismem z dnia 11 marca 2017 r. (data wpływu 15 marca 2017 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek o wskazane poniżej informacje.

Małgorzata K. udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz w prawie własności budynku wynoszący 3/12 części nabyła na podstawie umowy sprzedaży z dnia 13 listopada 2001 r., zaś udział wynoszący 1/12 części na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 2 lutego 2007 r. wydanego w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po mężu Andrzeju K. Łączny udział Małgorzaty K. na dzień podpisania umowy zniesienia współwłasności wynosił 4/12 części.

Marek K. udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz w prawie własności budynku wynoszący 1/12 części nabył na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 2 lutego 2007 r. wydanego w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po ojcu Andrzeju K.

Agnieszka W. udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz w prawie własności budynku wynoszący 1/12 części nabyła na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 2 lutego 2007 r. wydanego w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po ojcu Andrzeju K.

W wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości wartość otrzymanej spłaty mieściła się w udziale jaki przysługiwał Małgorzacie K., Markowi K. i Agnieszce W.

Andrzej K. zmarł w dniu 15 stycznia 2006 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy po odpłatnym zniesieniu współwłasności nieruchomości, po zmianie jej statusu na prawo własności, Małgorzata K., Marek K. i Agnieszka W. powinni złożyć w Urzędzie Skarbowym PIT 39 i odprowadzić podatek dochodowy?

Niniejsza interpretacja została wydana w zakresie skutków podatkowych w części dotyczącej zobowiązań Wnioskodawcy, tj. Pani Małgorzaty K. Natomiast w części dotyczącej P. Marka K., Agnieszki W. zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym odpłatne zniesienie współwłasności powyższej nieruchomości nie podlega opodatkowaniu gdy jej nabycie w udziałach: Małgorzaty K. - 4/12 części; Marka K. - 1/12 części; Agnieszki W. - 1/12 części nastąpiło w roku 2007. Okres użytkowania działki jest zatem dłuższy niż 5 lat, a sama zmiana statusu nie skraca tego okresu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie m.in.:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Użyty w tym przepisie termin "odpłatne zbycie" obejmuje szeroki zakres umów i czynności. W myśl art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.), umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo strony inaczej postanowiły. Tym samym określenie "zbycie" odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 13 listopada 2001 r., na podstawie zawartej umowy sprzedaży nabyła udział 3/12 części (wspólność majątkowa małżeńska w udziale 6/12) w prawie wieczystego użytkowania gruntu oraz w prawie własności budynku letniskowego. W dniu 15 stycznia 2006 r. (data śmierci męża) nabyła w spadku udział wynoszący 1/12 części ww. nieruchomości, potwierdzony postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 2 lutego 2007 r. Pozostałe udziały, dziedziczyły dzieci Wnioskodawczyni, po 1/12 części, odpowiednio; Marek K. i Agnieszka W. W 2014 r., decyzją Urzędu Gminy zostało przekształcone przedmiotowe prawo wieczystego użytkowania gruntu w prawo własności. Wnioskodawczyni w styczniu 2015 r. dokonała odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości na rzecz pozostałych współudziałowców, tj. małżonków Janusza i Małgorzaty S.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 § 1 cyt. ustawy - Kodeks cywilny prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. W myśl art. 924 cytowanej ustawy spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 ww. ustawy). Natomiast postanowienie sądu potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Zatem, dla podatku dochodowego istotna z punktu widzenia ustalenia daty nabycia nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będących przedmiotem spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Stosownie do art. 195 ustawy - Kodeks cywilny współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W myśl art. 196 § 1 tej ustawy, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W myśl art. 210 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Z kolei, zgodnie z art. 211 i 212 ustawy - Kodeks cywilny zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. W przypadku, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, musi być traktowany w kategorii nabycia. Analogicznie, okoliczność, odpłatnego przekazania udziału, traktowana być musi w kategorii zbycia, gdyż w ten sposób zmianie ulega zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (tu nieruchomością), jak też stan jej majątku osobistego.

Jak już wskazano wyżej "odpłatne zbycie", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Analizując zatem powyższe należy stwierdzić, że czynność zniesienia współwłasności w świetle prawa cywilnego stanowi formę zbycia, a jeżeli zniesienie współwłasności następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem. Tym samym zniesienie współwłasności polegające na przyznaniu nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną na rzecz drugiego z nich, stanowi formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Osoba, która otrzymuje spłatę zbywa bowiem odpłatnie przysługujący jej udział. Spłata jest w takim przypadku wyrażoną w pieniądzu równowartością zbytego udziału we wspólnym prawie, co oznacza, że pomiędzy współwłaścicielami dochodzi do wymiany dóbr majątkowych, tj. nieruchomości w zamian za środki pieniężne.

W związku z tym, po stronie dokonującego odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości powstaje obowiązek podatkowy, ale tylko wówczas, o ile zdarzenie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanego udziału.

Zgodnie z art. 232 ustawy - Kodeks cywilny użytkowanie wieczyste jest prawem rzeczowym, którego przedmiotem może być grunt stanowiący własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków. Jest to prawo na rzeczy cudzej, jednak zakres i sposób określenia treści tego prawa zbliża je bardziej do prawa własności, niż praw rzeczowych ograniczonych. Ponadto, na podstawie wyraźnych odesłań w art. 234 i art. 237 cyt. ustawy do ww. prawa stosuje się odpowiednio przepisy o własności. Z powyższych względów prawo użytkowania wieczystego nie zostało wymienione w art. 244 ww. ustawy wśród innych praw rzeczowych ograniczonych, lecz zostało uregulowane odrębnie, jako Tytuł II Księgi Drugiej Kodeksu cywilnego.

Użytkowanie wieczyste jest prawem zbywalnym, podlega dziedziczeniu oraz egzekucji. Ponadto, nie można być jednocześnie właścicielem i użytkownikiem wieczystym gruntu, ponieważ nabycie prawa własności przez użytkownika wieczystego gruntu prowadzi do wygaśnięcia użytkowania wieczystego. Zatem, przekształcenie prawa użytkowania wieczystego, przysługującego osobom fizycznym będącym dotychczasowymi użytkownikami wieczystymi, w prawo własności jest tylko zmianą formy prawnej faktycznego (już posiadanego) prawa do nieruchomości.

Oznacza to, że w przypadku odpłatnego zniesienia współwłasności - w sytuacji kiedy podatnik nabył udział w użytkowaniu wieczystym nieruchomości, a następnie prawo to zostało przekształcone w udział w prawie własności nieruchomości gruntowej - istotne znaczenie ma data nabycia prawa wieczystego użytkowania, niezależnie od tego, kiedy zostało nabyte prawo własności.

W konsekwencji dla Wnioskodawczyni, ustanowienie w 2014 r. odrębnej własności nieruchomości gruntowej na podstawie decyzji administracyjnej nie wywołuje skutku w postaci nowego nabycia w tej dacie, gdyż stanowi to jedynie zmianę formy własności.

Mając na uwadze zaprezentowane przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, że skoro Wnioskodawczyni nabyła udziały w nieruchomości zabudowanej w roku 2001 i 2006, to odpłatne zniesienie współwłasności (zbycie udziałów) nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanych udziałów.

W świetle powyższych przepisów należy podkreślić, iż Wnioskodawczyni błędnie wskazała datę nabycia spadku z dniem 2 lutego 2007 r. W dacie uzyskania postanowienia sądu potwierdzone zostaje jedynie prawo spadkobiercy do spadku od momentu jego otwarcia, tj. w dniu 15 stycznia 2006 r.

Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie za rt. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.