1449/2BV/443/2006/108/KA - Czy fundacja nieprowadząca działalności gospodarczej ma obowiązek wystawienia faktury VAT oraz zapłaty VAT w związku ze sprzedażą dwóch mieszkań nabytych drogą spadkobrania?

Na podstawie art. 14a § 1-4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), w odpowiedzi na wniosek z dnia 16 lutego 2006 r. (wpływ do tutejszego urzędu dnia 17 lutego 2006 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), dotyczący określenia, czy Wnioskodawca będący fundacją nie prowadzącą działalności gospodarczej ma obowiązek wystawienia faktury VAT oraz zapłaty podatku VAT w związku ze sprzedażą dwóch mieszkań nabytych drogą spadkobrania, Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście

Zgodnie z art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Zgodnie z art. 14a § 4 Ordynacji podatkowej udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

W przedmiotowym piśmie Wnioskodawca (zwany dalej także Fundacją) podał, że jest fundacją założoną przez XXX. Statut Fundacji wyklucza prowadzenie działalności gospodarczej i takiej działalności Wnioskodawca nie prowadzi. Majątek Fundacji wynosił ok.,............. zł w gotówce. XXX, na mocy testamentu, ustanowił Fundację swym spadkobiercą. Fundator zmarł w dniu,............ i wówczas Fundacja stała się właścicielką dwóch warszawskich mieszkań o wartości powyżej 1 miliona złotych każde. Zmarły zobowiązał Fundację do sprzedaży mieszkań oraz przekazania uzyskanych środków na rzecz YYY (będącego również fundacją), jednakże dopiero po podpisaniu z YYY kilku umów dotyczących wydawania drukiem archiwaliów Zmarłego, stałego eksponowania pozostałych po nim dzieł sztuki itp. Przedmiotem sprzedaży mają być dwa mieszkania uprzednio będące własnością zmarłego Fundatora. Jedno z tych mieszkań ("Mieszkanie 1") zostało wybudowane ponad 5 lat temu, a drugie z tych mieszkań ("Mieszkanie 2") zostało wybudowane mniej niż 5 lat temu. Oba mieszkania były wcześniej zamieszkałe; w ostatnim czasie Zmarły mieszkał w Mieszkaniu 2. Oba mieszkania stanowiły prywatny majątek Fundatora i przy ich nabyciu nie odliczał on podatku naliczonego. Po nabyciu tych mieszkań Fundacja nie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ w związku z nabyciem tych mieszkań w drodze spadkobrania nie powstał podatek należny. Fundacja nie prowadziła żadnych prac remontowych lub budowlanych, które mogłyby zostać uznane za ulepszenie tych mieszkań. Mieszkania te są przystosowane i służą zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych.

W związku z planowaną sprzedażą mieszkań Wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem, czy ma obowiązek wystawić faktury VAT i zapłacić podatek VAT.

W piśmie z dnia 24 lutego 2006 r. (wpływ do tut. Urzędu dnia 27 lutego 2006 r.), stanowiącym uzupełnienie wniosku z dnia 16 lutego 2006 r., Wnioskodawca, powołując się na przepisy artykułu 43 ust. 1 pkt 2 oraz pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, przedstawił swoją opinię, iż sprzedaż mieszkań jest zwolniona z podatku VAT w związku z tym, że mieszkania były zamieszkane przed dokonaniem sprzedaży, a zatem ich dostawa jest zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 (w którym mowa o zwolnieniu od podatku dostawy obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe). W kolejnym piśmie (z dnia 6 marca 2006 r.) uzupełniającym wniosek z dnia 16 lutego 2006 r. Wnioskodawca przedstawił swoje stanowisko w kwestii będącej przedmiotem zapytania tj. iż Fundacja nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT ani nie ma obowiązku zapłacenia podatku VAT.

Po przeanalizowaniu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście zważył, co następuje:

Analizując problem opodatkowania bądź zwolnienia czynności polegających na sprzedaży mieszkań w opisanym wyżej stanie faktycznym w pierwszej kolejności rozważyć należy, czy występują przedmiotowe i podmiotowe przesłanki opodatkowania tj. czy opisane czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dopiero w przypadku stwierdzenia, iż opisane czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, można analizować kwestię, czy przy sprzedaży tych mieszkań Wnioskodawca ma prawo korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług jakiejkolwiek czynności nastąpi tylko wówczas, gdy czynność ta jest wymieniona jako podlegająca opodatkowaniu, a jednocześnie została wykonana przez podmiot działający dla tej czynności w charakterze podatnika.

Zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem VAT reguluje art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Według art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów rozumie się, co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie do definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy towary to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Biorąc pod uwagę powyższe można stwierdzić, iż planowana przez Fundację sprzedaż mieszkań spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów. Należy zatem określić, czy w związku z wykonywaniem tych czynności Wnioskodawca działa w charakterze podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikiem jest osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna, wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, przy czym działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy; działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Oznacza to, że status podatnika podatku od towarów i usług związany jest z samodzielnym prowadzeniem działalności gospodarczej, w rozumieniu cytowanych wyżej przepisów ustawy. Przepisy art. 16 i art. 17 określają także szczególne kategorie podatników (w tym samym rozumieniu), jednakże w świetle określonego przez Wnioskodawcę przedmiotu wniosku nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia problemu zawartego w niniejszym postanowieniu.

Z treści wniosku wynika, iż Fundacja nie prowadzi działalności gospodarczej. Objęcie danej czynności podatkiem VAT wymaga każdorazowej analizy, czy do dostawy towarów lub świadczenia usług doszło w warunkach pozwalających na uznanie, że strona transakcji w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik. Należy zatem określić, czy w związku ze sprzedażą opisanych mieszkań można uznać Fundację za handlowca (pozostałe kategorie wymienione w art. 15 ust. 2 ustawy nie wymagają analizy, gdyż oczywistym jest, iż Fundacja w związku z planowana sprzedażą mieszkań nie jest producentem, usługodawcą, rolnikiem, osobą wykonującą wolny zawód; nie wykorzystuje towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, nie pozyskuje zasobów naturalnych). Ustawa o podatku od towarów i usług nie wyjaśnia, jak należy rozumieć pojęcie "handlowiec", w związku z czym tutejszy organ uważa, że należy je rozumieć w jego potocznym znaczeniu, zgodnie z zasadą powszechnie przyjętą w nauce prawa. Można zatem przyjąć, że określenie "handlowiec" oznacza podmiot, który sprzedaje nabyte w tym celu towary. Zdaniem tut. organu podatkowego sprzedaż dwóch mieszkań, nabytych w drodze spadkobrania, nie stanowi działalności gospodarczej. Fundacja dokonując sprzedaży opisanych mieszkań nie działa w charakterze handlowca. Sprzedaż wymienionych mieszkań stanowi wyłącznie wykonywanie przysługującego Fundacji prawa własności, a zatem nie oznacza ona wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Z treści wniosku nie wynika, aby Fundacja miała zamiar kontynuowania wykonywania tych czynności czy też nadania im stałego (zorganizowanego) charakteru, co jest warunkiem uznania tych czynności za działalność gospodarczą. Wręcz przeciwnie - zgodnie z informacją podaną we wniosku celem powołania Fundacji było spieniężenie pozostawionego majątku zmarłego Fundatora i przekazanie środków innej fundacji - YYY, po spełnieniu określonych warunków. Nie zachodzą więc okoliczności wskazujące na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Tym samym należy uznać, iż dokonując sprzedaży opisanych mieszkań Fundacja nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a zatem czynności te nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

A skoro wymienione czynności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w przedmiotowej sytuacji nie znajduje zastosowania powołany w piśmie z dnia 24 lutego 2006 r. przepis art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, bowiem zwolnienie określonych czynności z opodatkowania może mieć miejsce tylko w przypadku, gdy podlegają one opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy faktury VAT obowiązani są wystawiać podatnicy, o których mowa w art. 15. Zgodnie zaś z § 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 90, poz. 798, sprostowanie Dz. U. z 2005 r. Nr 102, poz. 860) faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT" wystawiają:

W związku z powyższym obowiązek wystawiania faktur nie ciąży na podatnikach zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikach wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ustawy, ani tym bardziej na podmiotach wykonujących wyłącznie czynności nie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Skoro Fundacja nie posiada statusu podatnika podatku od towarów i usług, nie ma obowiązku (ani prawa) wystawienia faktury VAT. Nie ma też obowiązku uiszczenia podatku VAT, ponieważ nie wykonuje czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zajęte przez Wnioskodawcę w piśmie z dnia 6 sierpnia 2006 r. stanowisko (o braku obowiązku wystawienia faktury VAT oraz braku obowiązku zapłacenia podatku VAT) należy zatem uznać za prawidłowe, pomimo nietrafnej argumentacji (nie znajdującej zastosowania w analizowanej sprawie) przytoczonej w piśmie z dnia 24 lutego 2006 r.

W związku z powyższym Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście postanowił jak w sentencji.

Niniejsza interpretacja udzielona została w oparciu o przepisy prawa podatkowego obowiązujące w dniu wpływu przedmiotowego wniosku do tutejszego urzędu, tj. w dniu 17 lutego 2006 r.