1424/2140/4111/415/6/1/2007/MJ - Sposób dokumentowania kosztów uzyskania przychodów z tytułu nabycia produktów rolnych (owoców) od rolników, w sytuacji prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Na podstawie art. 14a § 1, § 3 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku Pana ... z dnia 1 marca 2007, o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej dokumentowania dowodem wewnętrznym kosztów uzyskania przychodów z tytułu nabycia produktów rolnych (owoców) od rolników w sytuacji prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Radomiu stwierdza, iż stanowisko Podatnika jest nieprawidłowe.

W dniu 1 marca 2007 r. do tut. organu podatkowego wpłynął wniosek ... o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Stan faktyczny i stanowisko Podatnika przedstawione we wniosku:

"Na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwracamy się z prośbą o wyjaśnienie przepisu ustawy. W związku z wątpliwościami w kwestii dokumentowania nabycia produktów rolnych od rolników prosimy o interpretację zasad dokumentowania ich nabycia.

Firma nasza prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Kupujemy owoce od rolników do dalszej sprzedaży na rzecz kontrahentów krajowych, unijnych i na eksport. Nabywamy jabłka głównie od rolników ryczałtowych i zgodnie z art. 116 ust. 1 i 2 ustawy o VAT wystawiamy w 2 egzemplarzach fakturę VAT RR dokumentującą nabycie tych produktów. Spełniając warunki art. 116 ust. 6 korzystamy ze zwiększenia podatku naliczonego.

Pragnęlibyśmy również kupować jabłka bezpośrednio od rolników indywidualnych/ nie ryczałtowców, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej bezpośrednio na terenie ich własnego gospodarstwa jak również na giełdzie handlowej. Płatność tym rolnikom za zakupione od nich owoce byłyby realizowane gotówką, ponieważ nie posiadają oni konta bankowego a często i nr NIP. Z uwagi na konieczność a często i korzystną cenę pragnęlibyśmy dokonać takiej transakcji. Wystawialibyśmy w tym przypadku dowód wewnętrzny, który określałby datę, ilość i cenę i wartość nabywanych owoców oraz nazwiska rolników z ich własnoręcznym podpisem. Taki dowód wewnętrzny firma zaliczałaby do kosztów uzyskania przychodów.

Naszym zadaniem, dowód wewnętrzny potwierdzający dokonanie transakcji na warunkach opisanych wyżej/ bez względu na kwotę/ stanowi koszt uzyskania przychodów na mocy art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Firma prowadzi księgi handlowe i jest czynnym podatnikiem VAT".

Stanowisko Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Radomiu:

Kosztami uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W takim ujęciu kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, ze zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów).

Podatnik zamierzający zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodów dany wydatek powinien go udokumentować zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W myśl art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

W przypadku prowadzenia ksiąg rachunkowych, odrębnymi przepisami w rozumieniu ww. art. 24a są przepisy ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości, do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym.

W myśl art. 20 ust. 2 ww. ustawy, podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane dalej "dowodami źródłowymi":

Ustęp 3 ww. artykułu stanowi, podstawą zapisów mogą być również sporządzone przez jednostkę dowody księgowe:

W przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności - art. 20 ust. 4 ww. ustawy o rachunkowości.

Z przedstawionego w zapytaniu stanu faktycznego wynika, iż owoce do dalszej odsprzedaży firma, której jednym ze wspólników jest Wnioskodawca, kupuje głównie od rolników ryczałtowych i zgodnie z art. 116 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę VAT-RR. W związku ze spełnieniem warunków wynikających z art. 116 ust. 6 korzysta ze zwiększenia podatku naliczonego. Wnioskodawca podnosi, iż firma chciałaby kupować jabłka bezpośrednio od rolników indywidualnych /nie ryczałtowców/, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej bezpośrednio na terenie ich własnego gospodarstwa jak również na giełdzie handlowej za gotówkę (rolnicy ci nie posiadają konta bankowego, a często i nr NIP). Jednakże w przypadku dokonania transakcji z takimi rolnikami firma wystawiłaby dowód wewnętrzny określający datę, ilość, cenę i wartość nabywanych owoców oraz nazwiska rolników z ich własnoręcznym podpisem.

W ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) wyodrębniono:

W rozumieniu przepisów powyższej ustawy nie występuje pojęcie jakim posługuje się Podatnik - tj. rolnik indywidualny/ nie ryczałtowiec.

Zasady rozliczania transakcji z podmiotami posiadającymi status rolników ryczałtowych określone zostały w Dziale XII - Procedury Szczególne, Rozdział 2 - Szczególne procedury dotyczące rolników ryczałtowych ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Na podstawie art. 116 ust. 1 ww. ustawy, Podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 19 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Zgodnie z art. 116 ust. 2 ww. ustawy o VAT, faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako "Faktura VAT RR" i zawierać co najmniej:

W myśl art. 116 ust. 3 ww. ustawy, faktura VAT RR powinna również zawierać oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu: "Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.".

Artykuł 43 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy stanowi, iż zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Rolnicy ryczałtowi dokonujący dostawy własnych produktów rolnych korzystają ze szczególnej procedury, umożliwiającej (mimo korzystania ze zwolnienia od podatku) otrzymanie zryczałtowanego zwrotu podatku w kwocie mającej zrównoważyć niepodlegający odliczeniu podatek naliczony od zakupionych środków do produkcji rolnej. Dzięki tej procedurze rolnik ryczałtowy korzystając ze zwolnienia od podatku VAT nabywa równocześnie prawo do zryczałtowanego zwrotu podatku naliczonego przy zakupach towarów i usług niezbędnych dla produkcji. Zwrot ten dokonywany jest przez nabywców produktów rolnych. Zryczałtowany zwrot wykazywany jest w fakturach VAT-RR wystawianych przez nabywców produktów rolnych.

Nabywca wykazany w fakturze VAT-RR podatek może doliczyć do kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za m-c, w którym uregulował należność wobec dostawcy. Jest to jednak możliwe pod warunkami określonymi w art. 116 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednym z tych warunków jest to, aby zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14 dnia, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności. Z powyższego wynika, iż posiadanie rachunku bankowego przez rolnika ryczałtowego jest istotne dla nabywców produktów rolnych z punktu widzenia skutków w podatku od towarów i usług.

W sytuacji gdy rolnik ryczałtowy nie posiada rachunku bankowego, jednak zgadza się podać swoje dane (świadczy o tym m.in. podanie nazwiska oraz gotowość złożenia podpisu, o czym mowa w przedstawionym stanie faktycznym) oraz złoży oświadczenie wymagane przy sporządzeniu faktury VAT RR, podatnik nabywający produkty od takiego rolnika musi wystawić fakturę VAT RR uwzględniającą kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku.

Ponadto brak nr NIP nie jest przeszkodą uniemożliwiającą wystawienie faktury VAT- RR, bowiem w takim przypadku możliwe jest podanie nr PESEL, o czym stanowi art. 116 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Jedynie wówczas gdy rolnik nie zgadza się podać danych niezbędnych do prawidłowego wystawienia faktury, z punktu widzenia podatku dochodowego możliwe jest dokumentowanie transakcji dowodami zastępczymi wystawianymi przez nabywcę towarów (zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy o rachunkowości), co nie ma jednak zastosowania w opisanym przez Podatnika stanie faktycznym.

W związku z powyższym, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Radomiu stwierdza, iż stanowisko Podatnika przedstawione we wniosku w zakresie dokumentowania kosztów uzyskania przychodów z tytułu nabycia owoców dowodem wewnętrznym potwierdzającym transakcję na warunkach opisanych we wniosku, tj. w sytuacji gdy zapłata rolnikowi następuje w gotówce w związku z brakiem rachunku bankowego lub w sytuacji nie posiadania przez rolnika numeru NIP, jest nieprawidłowe.

Udzielona interpretacja co do zakresu i stosowania prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia opisanego we wniosku. Zgodnie z art. 14b § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla Wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia. Na niniejsze postanowienie zgodnie z art. 14a § 4 Ordynacji podatkowej, przysługuje zażalenie. Zażalenie zgodnie z art. 236 § 2 pkt 1, art. 220 i art. 223 w związku z art. 239 Ordynacji podatkowej wnosi się do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie za pośrednictwem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Radomiu w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego postanowienia. Zażalenie, zgodnie z art. 222 Ordynacji podatkowej, winno zawierać zarzuty przeciwko postanowieniu, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Niniejsze postanowienie może zostać zmienione lub uchylone w drodze decyzji przez organ odwoławczy w trybie art. 14b § 5 Ordynacji podatkowej.

Otrzymują: