1406/DL/415-34/HH/05 - Czy wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń z tytułu uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu kolejowego, przyznanych pracownikom, emerytom i członkom ich rodzin?

Pismem z dnia 8 grudnia 2005 r. (data wpływu do tutejszego organu podatkowego) Spółka zwróciła się z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedstawiony we wniosku stan faktyczny: Pracownicy przewoźników kolejowych, posiadają uprawnienia do ulgowych przejazdów które wynikają z Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników zatrudnionych przez pracodawców zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych. Upoważnieniem do odmiennego uregulowania uprawnień do ulg przejazdowych jest delegacja zawarta w ustawie z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, dająca przewoźnikom prawo do odmiennego niż w ustawie uregulowania ulg przejazdowych obejmujących pracowników, emerytów i członków ich rodzin. Zmiany do ustawy podatkowej wprowadzone w 2002 roku do 30 stycznia wyłączały z opodatkowania tylko wartość świadczeń przejazdowych literalnie wynikających z ustawy o ulgowych przejazdach środkami publicznego transportu kolejowego, tym samym wyłączając możliwość zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych pracowników kolejowych. Kolejna zmiana ustawy podatkowej, która weszła w życie z dniem 1 sierpnia 2002 r. zastąpiła w pkt 84 artykułu 21 wyraz "ustawy" wyrazem "przepisów" tym samym stwarzając możliwość zwolnienia podatkowego nie tylko dla ulg ustawowych ale także i dla innych wprowadzonych przepisami np. Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy czy Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy. W Spółce obowiązuje zarówno jeden jak i drugi z ww. dokumentów, stanowiących źródło prawa pracy. Spółka uznała, iż na tej podstawie nie należy włączać do dochodu pracownika podlegającego opodatkowaniu wartości świadczeń przejazdowych przyznanych pracownikom, emerytom i członkom ich rodzin. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 21 stycznia 2004 r. Nr US-06-DL/415-3/K/04. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie dokonał zmiany powyższej interpretacji, przyjmując, iż wyraz "przepisów" użyty w treści art. 21 pkt 84 ma zastosowanie wyłącznie do regulacji wynikających wprost z postanowień ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami transportu zbiorowego. Zasady tej nie można odnieść do innych przepisów prawa jakimi są Ponadzakładowe i Zakładowe Układy Zbiorowe Pracy. Pytanie Spółki sprowadza się do kwestii opodatkowania świadczeń z tytułu uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu kolejowego, przyznanych pracownikom, emerytom i członkom ich rodzin. Zdaniem Spółki wartość przedmiotowych świadczeń stanowi przychód nie podlegający opodatkowaniu. Biorąc pod uwagę przedstawiony w piśmie stan faktyczny Naczelnik Urzędu Skarbowego w Grodzisku Maz. uprzejmie informuje:

Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 84 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń z tytułu uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego, wynikających z przepisów o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.

Przepisami o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, do których odwołuje się ustawodawca w powyższej regulacji, są przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 175, poz. 1440 z późn. zm.).

W myśl art. 1a ust. 3 tej ustawy, przewoźnicy wykonujący publiczny transport zbiorowy mogą wprowadzić uprawnienia do bezpłatnych albo ulgowych przejazdów dla swoich pracowników albo emerytów i rencistów i najbliższych członków rodzin.

Jednocześnie ustawodawca w art. 1b ust. 1 pkt 3 tej ustawy postanowił, iż przepisów ustawy nie stosuje się do pracowników firm przewozowych kolejowych i autobusowych, emerytów, rencistów tych firm i najbliższych członków ich rodzin, w zakresie, w jakim firmy te przyznały uprawnienia do ulgowych przejazdów. Ograniczenie zawarte w art. 1b ust. 1 pkt 3 oznacza, że ulgi przyznane pracownikom firm przewozowych, emerytom, rencistom tych firm i najbliższym członkom ich rodzin nie podlegają zasadom finansowania wynikającym z ustawy (ulgi ustawowe w komunikacji autobusowej podlegają refundacji przez samorządy województw), ponadto nie stosuje się do tych uprawnień ograniczeń co do rodzaju i klasy pociągu oraz rodzaju autobusu (ustawa narzuca ograniczenia w tym zakresie), a także ulgi te mogą być ustalone w dowolnej wysokości (ustawa natomiast precyzyjnie określa wielkość ulg).Zatem przyznawanie pracownikom firm przewozowych, emerytom, rencistom tych firm i najbliższym członkom ich rodzin, zgodnie z art. 1a ust. 3 ustawy o ulgach, uprawnień do bezpłatnych albo ulgowych przejazdów, nie podlega ograniczeniom wynikającym z ustawy.

Wynika z tego, że przewoźnicy wykonujący publiczny transport zbiorowy mogą wprowadzać ulgi w dowolnej wysokości, na wszystkie rodzaje pociągów bądź autobusów i ulgi te nie podlegają refundacji ze środków samorządu województwa bądź budżetu państwa (w przypadku ulg w przewozach kolejowych).

Jednocześnie z uwagi na fakt, iż świadczenia te wynikają z przepisów ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami transportu zbiorowego - art. 1a ust. 3 - są one wolne od podatku dochodowego na podstawie powołanego na wstępie art. 21 ust. 1 pkt 84 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże należy zauważyć, że przepisy ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego ograniczają możliwość zastosowania tej regulacji wyłącznie do przewoźników wykonujących publiczny transport zbiorowy. (art. 1a ust. 3 ustawy).

Zatem jako firma przewozowa ma prawo, na podstawie przepisów ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, przyznania własnym pracownikom, emerytom, i członkom ich rodzin uprawnień do ulgowych przejazdów "własnym transportem". W konsekwencji, wartość tych uprawnień będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie powołanego na wstępie art. 21 ust. 1 pkt 84 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tutejszy organ podatkowy nie podziela również zaprezentowanego w piśmie Spółki poglądu w kwestii zaliczenia postanowień Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy Pracowników Zatrudnionych przez Pracodawców Zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych do przepisów o uprawnieniach do ulgowych przejazdów, do których odwołuje się ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 84 ustawy podatkowej. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), w art. 9 § 1 definiuje pojęcie "prawo pracy", obejmując tym terminem przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. A zatem, postanowienia układów zbiorowych pracy należą do szeroko rozumianego prawa pracy. Przepisów tych nie należy jednak utożsamiać z regulacjami o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami transportu zbiorowego, o których mowa w powołanym na wstępie art. 21 ust. 1 pkt 84 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, zapis w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy Pracowników Zatrudnionych przez Pracodawców Zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych o możliwości wykupienia przez pracodawców kolejowych dla pracowników omawianych uprawnień do ulgowych przejazdów, nie przesądza o zwolnieniu tych świadczeń z podatku na podstawie powołanego przepisu ustawy podatkowej.

Jednocześnie należy zauważyć, iż w myśl art. 1b ust. 1 pkt 1 ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami transportu zbiorowego, przepisów tej ustawy nie stosuje się do osób odbywających podróż na podstawie wykupionych od przewoźnika na rzecz tych osób legitymacji lub biletów uprawniających do ulgowych przejazdów.

W konsekwencji, do świadczeń otrzymanych przez pracowników od pracodawcy w postaci wykupionych uprawnień do ulgowych przejazdów środkami transportu zbiorowego, nie ma zastosowania zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 84 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie Naczelnik Urzędu Skarbowego w Grodzisku Maz. informuje, iż przedmiotowa interpretacja o zakresie stosowania prawa podatkowego ma zastosowanie wyłącznie w przedstawionym stanie faktycznym i stanie prawnym obowiązującym na dzień zaistnienia omawianego zdarzenia.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Grodzisku Maz. informuje również, iż interpretacja nie jest wiążąca dla płatnika, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.