1401/PV-IV/4407/14-3/2007/HB - Opłaty za nielegalny pobór energii - opodatkowanie podatkiem VAT.

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) oraz w związku z art. 4 ust. 2 i art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1590) po rozpatrzeniu zażalenia na postanowienie Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście z dnia 10 września 2007 r. Nr 1449/1BV/26/2007/AP w przedmiocie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

postanawia odmówić zmiany postanowienie organu pierwszej instancji.

Strona wystąpiła z wnioskiem z dnia 5 czerwca 2007 r. do Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa- Śródmieście o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), dalej ustawy o VAT

Strona zwróciła się o potwierdzenie, że opłaty nakładane na odbiorców z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej, tj. bez zawarcia stosowanej umowy lub z pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle art. 6 ustawy o VAT, ponieważ nielegalny pobór energii jest czynnością sprzeczną z prawem i nie może być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Zdaniem Strony opłaty należne przedsiębiorstwu energetycznemu za nielegalnie pobraną energię elektryczną, stanowiące odszkodowanie za sprzeczne z prawem działanie odbiorcy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Na potwierdzenie swojego stanowiska Strona przytoczyła rozstrzygnięcia sądowe, w których Sądy m.in. stwierdziły, iż nielegalny pobór energii elektrycznej jest przestępstwem, a wyłączenie czynności karnych spod opodatkowania spowodowane jest przede wszystkim tym, że Państwo nie może poprzez opodatkowanie pobierać korzyści z czynów zabronionych.

Postanowieniem z dnia 10. września 2007 r. Nr 1449/1BV/26/2007/AP Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście uznał stanowisko Strony za nieprawidłowe. W uzasadnieniu organ pierwszej instancji stwierdził, iż opłata pobrana za nielegalny pobór energii stanowi ekwiwalent za pobraną energię i należy taką opłatę traktować jako zapłatę za wydany towar. Organ pierwszej instancji zatem uznał, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z odpłatną dostawą energii elektrycznej podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Strona wniosła zażalenie na ww. postanowienie Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście zarzucając postanowieniu naruszenie przepisu art. 6 pkt 2 ustawy o VAT oraz wniosła o jego zmianę poprzez uznanie, że pobierane opłaty przez Spółkę za nielegalnie pobraną energię elektryczną z sieci stanowią odszkodowanie za sprzeczne z prawem działanie odbiorcy i w związku z tym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W uzasadnieniu powyższego zażalenia Strona przytoczyła rozstrzygnięcia sądowe (postanowienie SN IV KKN 570/99 z dnia 15 listopada 2002 r., wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 maja 2004 r. sygn. akt III S.A. 2559/02, wyrok WSA w Gdańsku sygn. akt I S.A./Gd 654/05 oraz wyrok WSA w Krakowie z dnia 28 maja 2005 r. sygn. akt I S.A./k.r. 850/05), w którym Sąd orzekł, iż w świetle ustawy o VAT opłaty te nie podlegają podatkowi od towarów i usług, gdyż nielegalne pobieranie energii mieści się w pojęciu czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy i w związku z tym są nieopodatkowane zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o VAT. Natomiast nielegalne pobieranie energii jest przestępstwem przeciwko mieniu - art. 278 § 5 kodeksu karnego. Zdaniem Strony obciążenie opłatą za nielegalnie pobraną energię elektryczną nie jest sprzedażą, lecz ma charakter sankcji, a dla pozostałych Spółek jest odszkodowaniem za poniesione szkody wynikłe z kradzieży energii elektrycznej.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o VAT podatkowi od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym czynność ta podlega opodatkowaniu niezależnie od tego, czy została wykonana z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Zgodnie z art. 57 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.) w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii z sieci, przedsiębiorstwo energetyczne pobiera opłaty za nielegalnie pobrane paliwo lub energię w wysokości określonej w taryfach. Opłaty, o których mowa wyżej, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W związku z powyższym czynnościami wymienionymi w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT są również dostawy energii i paliw, których pobranie zostało dokonane m.in.:

Energia elektryczna jest sklasyfikowana - według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.) - w grupowaniu 40.1 "energia elektryczna oraz usługi w zakresie dostarczenia energii elektrycznej" i podlega opodatkowaniu według stawki podatku od towarów i usług w wysokości 22% na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT. Powyższe stanowisko jest zgodne z przedstawionym przez Ministra Finansów w piśmie z dnia 30 grudnia 2004 r. Nr PP/811-1152/04KSz/2655 wydanym na podstawie przepisu art. 14 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Minister Finansów sprawuje ogólny nadzór w sprawach podatkowych oraz dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe.

O ile natomiast opłaty za nielegalny pobór energii dochodzone są w formie odszkodowania, o którym mowa w końcowej części art. 57 ust. 1 ww. ustawy Prawo energetyczne-odszkodowania te nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy także zauważyć, iż organ podatkowy nie jest właściwy do dokonywania oceny przepisów innych ustaw, tj. w tym przypadku przepisów Prawa energetycznego oraz kwalifikacji przedmiotowych opłat na tle tej ustawy. To na Spółce ciąży obowiązek właściwego określenia charakteru pobieranych należności i zastosowanie opodatkowania (w przypadku gdy opłaty wynikają z ustalonych taryf) lub nie opodatkowania (gdy opłaty mają formę odszkodowania).

Przytoczone zaś przez Stronę wyroki sądów administracyjnych są rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z czym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Końcowo wyjaśnienia wymaga, że na mocy art. 1 pkt 6 w związku z art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1590), od 1 lipca 2007 r. obowiązują nowe zasady udzielania interpretacji w indywidualnych sprawach. Jednakże jak stanowi przepis art. 4 ust. 2 ustawy zmieniającej, w sprawach zmiany lub uchylenia pisemnych interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach wydanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z tym że wygasają one z mocy prawa w razie zmiany przepisów, które były przedmiotem interpretacji.

W związku z powyższym Dyrektor Izby Skarbowej postanawia odmówić zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.