1353/2016 - Zbyt duża waga podręczników

Ministerstwo Edukacji Narodowej dostrzega wskazany problem i podejmuje działania, w celu zmniejszenia obciążenia tornistrów uczniów.

Artykuł 22ao ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty 1 określa, że podręcznik może być wydawany w częściach, jeżeli jest to uzasadnione ze względu na funkcjonalność używania podręcznika. Uczniowie mogą zatem nosić w tornistrach tylko wybrane części danego podręcznika. Z tego powodu darmowy podręcznik dla uczniów klas I - III szkoły podstawowej został podzielony na części w obrębie jednej klasy, tzn. podręcznik Nasz Elementarz dla uczniów klas I składa się z czterech części, podręcznik dla uczniów klas II Nasza Szkoła podzielony jest na dziewięć części, a dla uczniów klas III na dziesięć.

Ponadto, począwszy od 2009 r. podręczniki dopuszczane do użytku szkolnego mogą mieć formę elektroniczną, co też przyczynia się do odciążenia tornistrów uczniów. W 2015 r., w efekcie realizacji projektu "E-podręczniki do kształcenia ogólnego", udostępnione zostały nieodpłatnie podręczniki elektroniczne do 14 przedmiotów dla szkoły podstawowej, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych.

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach 2 tygodniowy plan zajęć dydaktyczno- -wychowawczych powinien uwzględniać równomierne obciążenie zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia. Rozwiązanie to ma zapewnić uczniom higienę pracy umysłowej, ale również odciążyć tornistry od zbyt dużej liczby podręczników potrzebnych w danym dniu.

Zgodnie natomiast z § 4a powyższego rozporządzenia, w pomieszczeniach szkoły lub placówki zapewnia się uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych.

Przestrzeganie powyższych zasad przez dyrektorów szkół jest egzekwowane przez kontrolujących szkoły pracowników SANEPID-u, organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad szkołą oraz organ prowadzący szkołę.

Uprzejmie informuję także, że kwestia umożliwiania uczniom pozostawienia wszystkich lub części podręczników w szkole podlegała kontroli w ramach przeprowadzonego w roku szkolnym 2013/2014 badania "Monitorowanie realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół", którym objęto 3069 przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, zespołów wychowania przedszkolnego i punktów przedszkolnych, 1924 szkoły podstawowe, 958 gimnazjów, 407 liceów ogólnokształcących.

Wykazano, że ponad 84% badanych szkół podstawowych zapewnia swoim uczniom możliwość pozostawienia w szkole przynajmniej części podręczników.

Z ustaleń Głównego Inspektora Sanitarnego wynika, iż na przekroczenie dopuszczalnej wagi tornistrów i plecaków wpływ ma także: obciążenie podręcznikami i zeszytami z przedmiotów, które nie były ujęte w programie nauczania w danym dniu, noszenie dodatkowych słowników i książek, noszenie rzeczy niezwiązanych bezpośrednio z programem nauczania, takich jak: pamiętniki, albumy, zabawki, oraz nieodpowiedni materiał, z jakiego został wykonany tornister lub plecak (waga pustego tornistra waha się od 0,5 do 2 kg). W związku z tym, konieczny jest nadzór rodziców i opiekunów nad zawartością tornistrów dzieci, aby zapobiegać zabieraniu przez uczniów do szkoły zbędnych rzeczy.

Odnosząc się do kwestii zadań domowych uprzejmie informuję, że decyzję dotyczącą liczby zadań domowych zadawanych uczniom podejmuje nauczyciel organizując proces dydaktyczno-wychowawczy. Nauczyciel powinien brać również pod uwagę obciążenie uczniów wynikające np. z realizacji innych przedmiotów. Należy podkreślić, że im młodszy wiek dziecka, tym więcej czasu po powrocie ze szkoły powinno ono odpoczywać i bawić się. Natomiast im starszy uczeń i im wyższy etap edukacyjny, tym cenniejsza jest jego samodzielna praca, ponieważ głównie na takiej formie uczenia się bazuje edukacja wyższa.

Zgodnie z art. 44b ust. 8 cyt. ustawy o systemie oświaty każdy nauczyciel na początku roku szkolnego ma obowiązek poinformować uczniów oraz ich rodziców m.in. o wymaganiach edukacyjnych oraz sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ucznia.

Za zgodność sposobu oceniania i określania wymagań edukacyjnych z obowiązującymi przepisami 3 oraz uwzględniającym te przepisy statutem szkoły, odpowiada w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego dyrektor szkoły i właściwy kurator oświaty.