11204/2017 - Negatywne następstwa wynikające z przeciążeń tornistrów

Sprawa zapobiegania powstawaniu wad postawy u dzieci i młodzieży m.in. wskutek noszenia zbyt ciężkich tornistrów wciąż wymaga aktywnej uwagi, mimo iż od szeregu lat podejmowane są działania mające na celu rozwiązanie tego problemu zarówno na płaszczyźnie legislacji, jak i poprzez kontrole organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Problematyka związana z higieną układu kostno-stawowego jest uwzględniona w podstawie programowej kształcenia ogólnego 1 ^, gdzie podkreśla się znaczenie edukacji zdrowotnej i wskazuje, że ma ona na celu kształtowanie postaw prozdrowotnych uczniów, w tym wdrażanie ich do zachowań higienicznych, bezpiecznych dla zdrowia własnego i innych osób. Ponadto zapisane zostały tutaj treści mające na celu ugruntowanie wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania się, korzyści płynących z aktywności fizycznej i stosowania profilaktyki.

Szkoły (placówki) są obowiązane do zapewnienia uczniom możliwości pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych w pomieszczeniach szkolnych 2 ^. Kontrole prowadzone w szkołach (placówkach) przez służby sanitarne egzekwują wywiązywanie się z tego obowiązku. Jednak jak wynika z ustaleń kontrolerów - przeciążenie tornistra często powoduje wkładanie do niego rzeczy, które nie są konieczne do nauki na zajęciach szkolnych (gry, zabawki, albumy z naklejkami, itp.).

Niewątpliwie do rozwiązania problemu zbyt ciężkich tornistrów najskuteczniej przyczynić się może dalsze upowszechnianie wiedzy na temat profilaktyki wad postawy, w szczególności wśród rodziców, nauczycieli i samych uczniów. Szkoły podejmują takie działania, często we współpracy z organizacjami pozarządowymi, w ramach własnych programów profilaktyki dostosowanych do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska uchwalanych przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną 3 ^.

Sformułowany przez Najwyższą Izbę Kontroli 4 wniosek wskazujący na potrzebę propagowania wśród dyrektorów szkół "dobrych praktyk na rzecz tzw. lekkich tornistrów" jest na bieżąco realizowany jako stały element nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratorów oświaty. Zgodnie bowiem z art. 33 ust. 2 pkt 7 ustawy o systemie oświaty nadzór pedagogiczny obejmuje w szczególności także zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.

Środowiskom oświatowym zapewniono również bogatą ofertę materiałów edukacyjnych z zakresu skutecznej realizacji profilaktyki wad postawy we wszystkich typach szkół. Publikacje dotyczące tej tematyki są dostępne na stronie Ośrodka Rozwoju Edukacji www.ore.edu.pl w zakładce "Promocja zdrowia", a także w zakładce "Edukacja najmłodszych/Edukacja zdrowotna".

Z inicjatywy Ministra Zdrowia powstał dokument pn. "Profilaktyka wad postawy u dzieci i młodzieży w środowisku nauczania i wychowania" opracowany przez ekspertów w dziedzinie, m.in., ortopedii, traumatologii narządu ruchu, rehabilitacji medycznej oraz fizjoterapii rekomendowany w 2009 r. do wykorzystania w procesie kształtowania prozdrowotnych nawyków u dzieci i młodzieży - publikacja jest dostępna na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia www.mz.gov.pl w zakładce: Zdrowie i profilaktyka/Zdrowie matki i dziecka/Zdrowie ucznia/Aktywność fizyczna i sport.